سازمان فائو و 191 کشور عضو آن که بارها با امضای میثاقهای انسان دوستانه متعهد شدهاند که از دسترسی همه مردم به غذای کافی با کیفیت بالا برای زندگی سالم حمایت کنند، در سال 2001 میلادی (1380) اول ماه جون را که برابر با 11 خرداد است را به عنوان روز جهانی شیر جشن میگیرند.
این روز به این دلیل انتخاب شده که همه دولتها در چنین روزی در مورد شیر به عنوان ماده غذایی حیات بخش بیاندیشند و وضعیت مطلوبی را برای مصرف سرانه كشورشان فراهم كنند؛ اما امسال كشور ما در حالی در آستانه روز جهانی شیر قرار میگیرد كه دامداران با مشكلاتی در تولید مواجه هستند و از نامشخص بودن آینده تولید شیر گلایه دارند. همچنین مصرف سرانه شیر در كشور ما با وجود خودكفایی در تولید این ماده غذایی، از مصرف سرانه جهانی بسیار كمتر است؛ به طوریكه مصرف سرانه در كشور ما حدود 115 كیلوگرم و استاندار جهانی حداقل 160 كیلوگرم است.
در حال حاضر سالانه 9 میلیون و 200 هزار تن شیر در كشور تولید میشود كه دولت به منظور حمایت از تولیدكننده و مصرفكننده سالانه 30 درصد از شیر تولیدی را ( به میزان دو میلیون و 300 هزار تن و به مبلغ 580 میلیارد تومان) به صورت یارانهای(350 تومان) در اختیار مردم قرار میدهد اما به دلیل تاخیر در پرداخت مبلغ یارانه به كارخانههای لبنی، افزایش بدهی كارخانهها به دامداران و فشار به تولیدكننده در پی اجرای قانون هدفمندی یارانهها موضوع تغییر نحوه پرداخت شیر مطرح شد.
براساس نظریات مطرح شده، پرداخت یارانه شیر به شیوه فعلی منتفی است و قرار بوده یارانه شیر به شیوه فعلی تا 15 فروردین تامین شود و پس از آن نحوه پرداخت یارانه به شیوه دیگری تغییر كند كه این موعد به زمانههای دیگری همچون پایان فروردین، پایان اردیبهشت و هم اینك به پایان خردادماه موكول شده است؛ براساس دو نظریه مطرح یارانه شیر یا باید در قالب پول نقد همچون یارانه نان به حساب مصرفكننده واریز شود یا به تولیدكننده اختصاص یابد كه اگر به صورت نقدی به مصرفكننده اختصاص یابد سهم هر نفر از یارانه شیر ماهانه 571 تومان است كه بهای نیم لیتر شیر هم نخواهد بود و نه تنها به نفع مصرفكننده نیست، بلكه باعث كاهش میزان مصرف سرانه شیر در كشور خواهد شد. لذا اكثر مسئولان امر با پرداخت یارانه به دامدار موافق هستند چراكه در این صورت علاوه بر كاهش هزینه تولید شیر، هزینه تولید دیگر محصولات لبنی نیز كاهش و قدرت خرید مصرفكنندگان افزایش مییابد.
اما هنوز هیچ یك از این نظریات در ستاد هدفمندسازی یارانهها مصوب نشده است و دامداران با ابراز نارضایتی از وضعیت تولید، معتقد هستند كه تولیدات بخش دامپروری با وجود اینكه با بهداشت و سلامت جامعه مرتبط است، تولید دامداران و دامداریهای كشور فراموش شده و به حال خود رها شدهاند.
مدیرعامل اتحادیه مركزی دامداران در این زمینه اظهار كرد: عدهای معتقدند شیر در كشور ما گران است اما علت پایین بودن مصرف شیر قیمت آن نیست، چراكه هم اكنون قیمت فروش یك بطری نیم لیتری آب در بازار 300 تومان است و قیمت خرید یك كیلو شیر خام از دامداران 450 تومان است. همچنین برخی نوشیدنیها همچون نوشابه كه حتی برای سلامت افراد مضر بوده و قیمت بالاتری نسبت به شیر دارد در كشور بیشتر مصرف میشوند به طوری كه ایران چهارمین كشور مصرفكننده نوشابه در جهان است؛ اما مصرف سرانه شیر در كشورمان از سنگال هم پایینتر است لذا باید برای مصرف شیر تبلیغ بیشتری شود.
وی با اشاره به سرمایهگذاریهای كلان و اشتغالزایی در صنعت دامداری، تاكید كرد: صنعت دامپروری یك صنعت زنده، پویا، اشتغالزا و ارزآور است و طی 10 سال كشور را به خودكفایی رسانده است؛ هم اكنون هم با توجه به ظرفیتهای ایجاد شده، میتوان مصرف سرانه 160 كیلوگرم برای هر نفر را تامین كرد اما تقاضایی برای آن نیست و طی پنج سال اخیر قیمت خرید این محصول ثابت بوده كه با كوچكترین اعتراض دامداران كارخانههای لبنی از تحویل شیر كه محصولی فاسدشدنی است، امتناع میكنند، لذا این بخش از تولید نیازمند حمایت است و هنوز 105 میلیارد تومان از یارانه شیر توزیع شده سال گذشته به كارخانهها و نهایتا دامداران اختصاص نیافته و به این بهانه پول شیر غیر یارانهای را هم نمیپردازند و مطالباتشان چهار - پنج ماهه شده است كه دامداریها با مشكل تامین علوفه مواجه شدهاند.
دامداران تنها راه برقراری صنعت دامداری را خرید تضمینی شیر و پرداخت یارانه شیر به تولید میدانند چراكه براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در شهریور ماه سال 1368 باید شیر بهصورت تضمینی خریداری شود اما تاكنون این محصول به صورت تضمینی خریداری نشده و به دلیل فسادپذیری، تولیدكنندگان شیر را به نازلترین قیمت به كارخانههای لبنی تحویل داده و پس از گذشت چند ماه مبلغ آن را دریافت كردهاند.
همچنین به اعتقاد دامداران، درحال حاضر با وجود پرداخت یارانه به شیر، در تولید تاثیر محسوسی وجود ندارد و تولیدكنندگان از این یارانه تنها منتفع نمیشوند درصورتیكه با پرداخت یارانه به تولید قیمت تمام شده محصولات لبنی كاهش مییابد. البته به گفته بهمن حاجعلی - رییس ستاد بسیج اقتصادی وزارت بازرگانی ظرف پنج سال به تدریج یارانه شیر حذف میشود.
با توجه به اینكه افزایش مصرف محصولات لبنی به معنای كاهش داروهای سبد خانوار است؛ انتظار میرود هرگونه حمایت لازم برای افزایش تولید و سرانه مصرف این ماده غذایی در كشور صورت گیرد و امید است در آستانه روز جهانی شیر در سال آینده وضعیت تولید و سرانه مصرف آن در كشورمان در حد مطلوبی باشد.
نظر شما