سلامت نیوز-*مونا غیاثی یكتا: از به دانه در درمان التهاب مخاط دهان و گلو و تسكین خشونت و گرفتگی صدا، سرفه و یبوست خفیف استفاده می‌ شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سیناپرس، Cydonia oblonga Miller ، گیاهی درختچه‌ای یا درختی به ارتفاع تا 8 متر است كه شاخه‌های جوان آن پوشیده از كرك های نمدی است. برگ های آن به ابعاد 10-5×5/7-5/3 سانتیمتر، مدور یا كم و بیش بیضوی، نوك منقارك دار، نوك تیز یا نوك كند، قاعده گرد یا كمی قلبی شكل است كه در ابتدای باز شدن برگ ها، دو سطح برگ پوشیده از كرك های پشمی شده كه در سطح فوقانی، بتدریج از بین می‌‌رود. دانه‌ های به كه داخل میوه است، اندام دارویی گیاه را تشكیل می‌دهد. این دانه‌ها به رنگ قهوه‌ای روشن یا قهوه‌ای تیره، بیضوی و مسطح، به طول 5 تا 10 میلیمتر، عرض 2 تا 5 میلیمتر و ضخامت 2 میلیمتر هستند.

زمان جمع‌آوری و خشك نمودن دانه‌های به، پس از رسیدن میوه به و در فصل پاییز است. خشك كردن دانه‌ها در دمای 40 تا 50 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود. ماده متشكله اصلی به دانه را موسیلاژ تشكیل می‌ دهد كه كمی پس از مجاورت دانه با آب از سلول های اپیدرم پوشش دانه ترشح می‌ شود.

میزان موسیلاژ محلول در آب فوق كه ایجاد نوعی محلول كلوئیدی غلیظ می کند،20 تا 22 درصد وزن دانه‌ها است. در برخی مواقع موسیلاژ به دانه با آب سرد اسیدی شده استخراج می ‌شود. موسیلاژ به دانه در اثر مجاورت با شیره گوارشی روده و نیز محلول رقیق نمك طعام به صورت ژل در می‌آید .در اثر هیدرولیز پلی ساركاریدهای متشكله موسیلاژ به دانه، قندهای آرابینوز، گزیلوز، گالاكتوز، گلوكز، مشتقات اسید اورونیك و مخلوطی از اسیدهای آلدوبیورونیك ایجاد می‌شود.

سایر تركیبات موجود در به دانه شامل روغن ثابت (تا 15 درصد)، گلیكوزیدهای سیانوژن (آمیگدالین تا 5/1 درصد)، آنزیم امولسین، پروتئین‌های مختلف و پكتین است. از به دانه در درمان التهاب مخاط دهان و گلو و تسكین خشونت و گرفتگی صدا، سرفه و یبوست خفیف استفاده می‌ شود. همچنین در صنایع دارویی به عنوان امولسیون كننده و سوسپانسیون كننده و در صنایع آرایشی- بهداشتی در فرآورده‌ های پوستی، مرطوب كننده و ضد چین و چروك و فرآورده‌های مو (حالت دهنده‌ها و نرم كننده‌ها) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مقدار مصرف- خوراكی : جوشانده 10 تا 30 درهزار (6)، خیسانده 20 گرم دانه .

موضعی: خیسانده 5 تا 10 گرم دانه (8س)، كاربرد غلظت 0/01 تا 5 درصد از موسیلاژ در فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی و غلظت 0/1 درصد در صابون.

موارد احتیاط

پوست به دانه در صورت مصرف خوراكی و جدا شدن از مغز دانه و در مجاورت با آب، ایجاد اسید سیانیدریك می ‌كند.

*کارشناس پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی