سلامت نیوز :  75 درصد از ایرانیان كلسیم كافی دریافت نمی‌كنند و با وجود اینكه در زمینه تولید شیر از كشورهای منطقه بالاتر هستیم ولی سرانه مصرف شیر در كشور پایین است.

به گزارش  فارس ، برای نخستین بار در اول ژوئن سال 2001 میلادی رسماً این روز به عنوان روز جهانی شیر اعلام شد؛ سازمان جهانی بهداشت تلاش كرد تا تمام مردم جهان به غذای سالم، كافی و باكیفیت دسترسی داشته باشند.

شیر به تنهایی می‌تواند یك غذای كامل به حساب آید به دلیل آنكه حاوی 9 ماده مغذی لازم برای سالم و قوی نگه داشتن بدن انسان است. شیر سرشار از انرژی، كربوهیدرات، پروتئین، چربی، ویتامین و مواد معدنی است كه مصرف آن برای رشد، افزایش قدرت و داشتن بدنی سالم در تمامی سنین ضروری است.

*زنان باردار روزانه به 3 لیوان شیر نیاز دارند
-------------------------------------------------

میزان نیاز روزانه شیر برای افراد مختلف متفاوت است. مادران باردار روزانه به 3 لیوان شیر كم‌چرب، كودكان یك تا 4 سال روزانه به 2 لیوان شیر، كودكان 4 تا 10 سال روزانه به 2،5 لیوان، نوجوانان 11 تا 19 ساله روزانه به 3 لیوان همچنین بزرگسالان از سن 20 تا 100 سالگی روزانه به 2 لیوان شیر كم‌چرب نیاز دارند.

برخلاف شیر فله، شیر بسته‌بندی شده به دلیل اینكه برای تهیه آن نكات بهداشتی رعایت شده است و خطر ابتلا به بیماری تب مالت از طریق شیر بسته‌بندی و بهداشتی آن بسیار كمتر از شیر‌های فله‌ای است.

شیرها به 2 صورت استرلیزه و پاستوریزه در دسترس مردم قرار دارند كه شیر خام، ممتاز و درجه یك برای تولید شیرهای مدت‌دار استفاده می‌شود. شیرهای استرلیزه (UHT) شیر‌های فرا دما نامیده می‌شود؛ شیر‌های مدت‌دار به دلیل استفاده از شیر خام با كیفیت ممتاز و درجه یك و قرار گرفتن تحت فرآیند حرارتی و بسته‌بندی در پاكت‌های چند لایه كاملاً بهداشتی و استرلیزه است، بدون نیاز هیچ‌گونه مواد افزودنی و نگهدارنده دارای زمان ماندگاری طولانی است.

در كشورهای اروپایی حدود 60 درصد و در كشورهایی مانند فرانسه، اسپانیا و بلژیك حدود 95 درصد شیر مصرفی مردم شیرهای استرلیزه گرما دیده است.
شیرهای فرادما به دلیل كیفیت بسیار بالا، سالم بودن و همچنین ایمنی بسیار بالا از اهمیت زیادی برخوردار است؛ شیرهای فرا دما مانند سایر شیر‌ها دارای پروتئین، كلسیم و مواد مغذی، كمبود یا عدم وجود آنزیم لاكتوز در بدن افراد موجب می‌شود كه بعد از مصرف شیر دچار نفخ شوند.

توصیه می‌شود افراد از شیر كم‌چرب استفاده كنند؛ برای جذب بیشتر كلسیم موجود در شیركاكائو و شیرقهوه می‌توان شیركاكائو یا شیرقهوه را بسته‌بندی و با مقداری شیر ساده مخلوط كرد تا غلظت كاكائو و قهوه آن كمتر شود. هرچه غلظت این مواد در شیر كمتر باشد جذب كلسیم افزایش می‌یابد.

*میانسالان روزانه به 1200 میلی گرم كلسیم نیاز دارند
-----------------------------------------------------------------
نوزادان به 400 میلی‌گرم، نوجوانان، جوانان و میانسالان به 1200 میلی‌گرم و زنان حامله و شیرده به 2 هزار میلی‌گرم (2 گرم) كلسیم روزانه(معادل 8 لیوان شیر) نیاز دارند تا از پوكی استخوان آنها در دوران سالمندی پیشگیری شود.

محمدرضا وفا، رئیس انجمن تغذیه ایران درباره شیر می‌گوید: چربی شیر، چربی اشباع است و موجب بروز بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود.

وی می‌افزاید: هر چه چربی شیر كمتر باشد، دسترسی بدن به مواد مغذی دیگر بیشتر می‌شود. استفاده از شیر پرچرب فقط به كودكان زیر 2 سال و كم وزن توصیه می‌شود و مادر می‌تواند در شرایط خاص و مدت معین شیر كاملاً پرچرب به كودك خود بدهد.

رئیس انجمن تغذیه ایران اضافه می‌كند: شیر بخش مهمی از هرم غذایی است. اولویت مصرف شیر به درصد بالای پروتئین با ارزش و ارزانی كه دارد، برمی‌گردد و پروتئین حیوانی شیر بسیار با كیفیت و ارزان است.

وفا بیان می‌دارد: قطع مصرف لبنیات موجب بروز سوء تغذیه در دانش‌آموزان می‌شود و بر اساس نتایج تحقیقات موجود 75 درصد از مردم كمتر از مقدار نیازشان كلسیم دریافت می‌كنند.

سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه درباره خواص شیر می‌گوید: كلسیم یكی از مواد معدنی بسیار ضروری برای بدن است كه در پیشگیری از پوكی استخوان در تمام سنین مؤثر است و كلسیم یكی ازعوامل بازدارنده شكستگی سر استخوان ران و ترك خورن یا شكستگی لگن در سنین بعد از یائسگی زنان به شمار می‌رود.

وی می‌افزاید: مهمترین منابع غذایی تأمین‌كننده كلسیم، شیر و فرآورده‌های لبنی است كه یك لیوان شیر، ماست یا كفیر حاوی 240 میلی‌گرم كلسیم است. مقدار نیاز روزانه به كلسیم بستگی به سن، جنس، رنگ پوست و شرایط محیطی دارد و در افراد مختلف، متفاوت است ولی به طور متوسط، نوزادان 400 میلی‌گرم، نوجوانان، جوانان و میانسالان 1200‌میلی‌گرم و زنان حامله و شیرده حتی تا 20هزار میلی‌گرم (2 گرم) باید به طور روزانه كلسیم دریافت كنند.

مظهری اضافه می‌كند: دریافت كلسیم و سایر مواد مغذی مورد نیاز و انجام ورزش‌های مناسب با سن و تحركات بدنی همراه با وارد كردن فشار بر استخوان‌ها موجب مستحكم‌تر شدن استخوان‌های بلند و لگن می‌شود.

این متخصص تغذیه با تأكید می‌افزاید: برای تعدیل و پیشگیری از سرعت كاهش تراكم استخوان‌ها استفاده از منابع حاوی كلسیم همراه با حركات و فعالیت‌های بدنی متناسب با سن و بهره‌مندی از نور آفتاب، بسیار مهم و ضروری است.

*كلسیم شیر پرچرب جذب نمی‌شود
--------------------------------------------

وی بیان می‌كند: كلسیم با چربی تركیبی صابونی تشكیل می‌دهد كه مانع از جذب كلسیم در بدن می‌شود؛ اگر چربی شیر كمتر باشد به همان نسبت جذب كلسیم بهتر انجام می‌شود.

مظهری می‌گوید: كلسیم یكی از مهمترین مواد معدنی مورد نیاز بدن است كه در رشد استخوان، دندان، مو و ناخن نقش حیاتی بر عهده دارد همچنین كمبود كلسیم تحریك پذیری و فعالیت عضلات بدن را دچار مشكل می‌كند البته كلسیم در كاهش وزن، پیشگیری از سرطان روده بزرگ، كاهش عوارض یائسگی، تنظیم فشار خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی مؤثر است.

این متخصص تغذیه می‌افزاید: برای كودكان و نوجوانان مصرف شیر پرچرب ضرورت بیشتری دارد، پس بهتر است كه شیر این گروه سنی كه حتی می‌تواند دوره جوانی را هم شامل شود، شیر پرچرب باشد. كودكان حدود 25 درصد از انرژی مورد نیاز خود را می‌توانند از چربی شیر دریافت كنند كه شیر پرچرب برای آنها ضروری است.

مظهری با بیان اینكه یك لیوان شیر كم چرب 90 كیلوكالری، یك لیوان شیر با چربی معمولی 150 كیلوكالری و یك لیوان شیر پرچرب دارای 170 كیلوكالری است. مصرف شیر پرچرب موجب افزایش وزن افراد می‌شود البته ذائقه ایرانیان شیر پرچرب را بیشتر می‌پسندد اما مصرف این نوع شیر برای افراد چاق و بیماران توصیه نمی‌شود.

احمد رضا درستی مطلق، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران و متخصص تغذیه و رژیم‌ درمانی می‌گوید: مصرف شیر و لبنیات پرچرب برای كودكان زیر 5 سال مفید است، بدن كودكان به كربوهیدرات‌ها، لاكتوز، پروتئین و چربی شیر نیاز دارد و توصیه می‌شود این گروه سنی شیر و ماست را به صورت پر چرب دریافت كنند.

وی می‌افزاید: كودكان سن 5 تا 16 سال نیز اگر جاق هستند باید از لبنیات و شیر كم چرب استفاده كنند؛ چربی شیر با كلسیم غذایی و از جمله كلسیم خود شیر تركیب نامحلولی را درست می‌كند به همین دلیل هم دسترسی بدن به كلسیم شیر را كه خیلی ارزشمند است، كاهش می‌دهد.