سلامت نیوز : سی سال بعد از همه گیر شدن ایدز وگذشت  10 سال از اجلاس ویژه مجمع عمومی ملل متحد در باره اچ آی وی/ایدز، رهبران جهان دوباره به منظور بررسی پیشرفت و طراحی برای آینده پاسخ جهانی به ایدز از 8 لغایت 10 ژوئن 2011برابر با 18 لغایت 20 خرداد ماه جاری در"اجلاس بلند پایه مجمع عمومی در باره ایدز" در مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویورک گردهم می آیند. این اجلاس فرصت ویژه ای برای مرور پیشرفت ها و دستاوردهای کشورها فراهم نموده و مسیر آینده پاسخ جهانی به ایدز را ترسیم می نماید.

جمهوری اسلامی ایران تا کنون دستاوردها و توفیقات چشمگیری در زمینه پیشگیری و کنترل ایدز  بدست آورده که مورد توجه جدی جامعه بین المللی قرار گرفته است.

پیش زمینه بیماری ایدز در ایران

ورود ایران به مرحلۀ متمركز با افزایش شیوع اچ‌آی‌وی در مصرف کنندگان تزریقی مواد در اوائل دهۀ هشتاد رخ داد. با جلب حمایت سیاست‌گزاران و اتخاذ تصمیمات كلیدی در امر كاهش آسیب، فعالیت‌های بسیار مفیدی در زمینۀ ارایه و گسترش خدمات پیشگیری از اچ‌آی‌وی در مصرف‌کنندگان تزریقی مواد و زندانیان انجام شد. نشانه های جدی وجود دارد که این اقدامات حداقل باعث کُند شدن شیب رشد همه گیری در این گروه جمعیتی شد. اما هنوز هم بروز موارد جدید اچ‌آی‌وی در مصرف کنندگان تزریقی مواد رخ می دهد. مطالعات در دنیا نشان داده که می توان انتقال اچ‌آی‌وی در مصرف کنندگان تزریقی مواد را تقریباً متوقف کرد. برای این کار باید پوشش برنامه های کاهش آسیب در مصرف کنندگان تزریقی مواد را گسترش و کیفیت آن را به بالاترین حد ممکن رساند.

بر اساس سیستم ثبت موارد شناخته شده در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اولین مورد ابتلا به اچ آی وی در ایران در سال 1365 گزارش شد. از آن پس تا سال 1374 در گزارش های سالیانه، موارد شناخته شده افزایش اندک و تدریجی داشته است. در سال 1374 با شناسایی همه گیری در برخی از زندان های کشور، موارد شناخته شده یکباره افزایش چشمگیری یافت و این سیر صعودی تا سال 1383 ادامه یافت. در طی آن سال، کل موارد شناخته شده به حداکثر رسید، سپس طی دو سال بعدی، تعداد کل این موارد روندی رو به کاهش داشت.

جمهوری اسلامی ایران، همگام با 188 کشور عضو سازمان ملل متحد در خرداد ماه 1380 (ژوئن 2001)، به پیشگیری و کنترل اچ آی وی و ایدز متعهد شد. این کشورها در نشست سال 1385 نیز با تأکید بر تعهد قبلی خود، بر دامنه این تعهد افزودند.

 برنامه راهبردی کشوری پیشگیری و کنترل اچ آی وی و ایدز

سومین برنامه کشوری پیشگیری و کنترل اچ آی وی و ایدز چارچوب عمل برای پیشگیری و کنترل این بیماری را در سطح کشور ترسیم می نماید. این برنامه با توجه به تجارب حاصله از اجرای برنامه های اول و دوم، با رویکردی کاملاً علمی و اجرایی و با مشارکت بین بخشی با حضور دست اندرکاران مختلف قوه مجریه و قضاییه و سایر سازمان ها و ارگان های ذیربط در سال 1389 تدوین و در حال اجراست.

پیش بینی روندها برای افق 1404

هدف کلی جمهوری اسلامی ایران برای افق 1404 توقف گسترش عفونت اچ آی وی و ایدز و معکوس نمودن روند رشد آن است. اهداف اختصاصی مشخصی در چارچوب برنامه کشوری پیشگیری و کنترل ایدز جهت نیل به این هدف کلی تعیین گردیده است.

دستاوردها و افتخارات

•         معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولین کشور منطقه که تمامی خدمات پیشگیری، مراقبت و درمان افراد مبتلا به اچ آی وی و ایدز در آن رایگان است.

•         جمهوری اسلامی ایران از سال 2008 به مدت 3 سال عضو هیات هماهنگ کننده برنامه ریزی برنامه مشترک سازمان ملل متحد در زمینه ایدز (UNAIDS) بوده است. با تلاش های وزارت محترم امور خارجه، کشور جمهوری اسلامی ایران از سال 2012 مجدداً در هیات فوق عضویت خواهد داشت.

•         تقدیر و تشویق مدیر اجرایی برنامه مشترک سازمان ملل متحد در زمینه ایدز در مورد برنامه های پیشگیری مراقبت و درمان ایدز

•         تقدیر و تشویق سازمان جهانی بهداشت از تجربه موفق را اندازی مراکز مشاوره بیماری های رفتاری در کشور

•         معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان پایه گذار راهبرد همکاری مشترک با زندان ها و اجرای موفق برنامه ها در زندان ها از سوی سازمان جهانی بهداشت

•         معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان بهترین الگو در منطقه آفریقای شمالی و مدیترانه شرقی در زمینه برنامه های پیشگیری و کنترل اچ آی وی و ایدز در میان مصرف کنندگان تزریقی مواد.