سلامت نیوز:فردی كه ابتدای این هفته با حضور در یك برنامه تلویزیونی، خود را كارشناس مواد غذایی معرفی كرد و مدعی شد شیرهای پاستوریزه در بازار، آلوده به مقادیر بالای سم آفلاتوكسین به دلیل آلودگی خوراك دامها و تغذیه آنها از ذرتهای آلوده بوده و حالا مصرف این لبنیات زیر سایه بیتوجهی مسوولان باعث سرطانزایی میشود، روز دوشنبه اظهارات خود را پس گرفت و این بار ادعا كرد كه رسانهها، برداشت اشتباه از حرفهای او داشتند و منظور او، آلودگی همه انواع شیرهای پاستوریزه نبوده و از میزان نظارت بر كیفیت لبنیات عرضه شده در بازار هم تقدیر كرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،بهادر حاجیمحمدی كه خود را بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران معرفی كرد، روز شنبه در برنامه زنده «سلام صبح بخیر» كه صبحها از شبكه 3 سیما پخش میشود و اغلب مخاطبانش، زنان خانهدار و مادران هستند، اعلام كرد: «به جای آنكه نگران استفاده از روغن پالم و وایتكس در لبنیات باشیم، افكار عمومی و مسوولان باید به مسائل مهمتری مانند وجود سموم دیگر در لبنیات توجه داشته باشند.
مصرف ذرتهای وارداتی آلوده به آفلاتوكسین، سبب تولید شیرهای آلوده به این سم شده و با توجه به اینكه این سم بر اثر حرارت و جوشاندن از بین نمیرود، در شیر باقی میماند. براساس نتایج پژوهشهای تعدادی از اساتید دانشگاه درباره میزان آلودگی آفلاتوكسین در شیرهای پاستوریزه در شهرهای مختلف كشور، ۳۳ درصد نمونههای شیر پاستوریزه آلوده به این سم بودند.
شیرهای پاستوریزه آزمایش شده در تبریز ۶۲ درصد، ساری ۶۰درصد، مشهد ۵ درصد، شیراز ۱۷ درصد و اردبیل ۳۳ درصد به سم آفلاتوكسین آلوده هستند. متاسفانه یا خوشبختانه سرانه مصرف شیر در كشور ما پایین است و اگر در مصرف شیر مثل كشورهایی همچون انگلستان بودیم مشخص نبود كه چه اتفاقی در حوزه سلامت رخ میداد.
ضعف در مدیریت، عامل بروز وضعیتی است كه برای نخستینبار افشا میشود در حالی كه سالهاست شاهد چنین روندی هستیم. متولی بهداشت شیر وزارت بهداشت است، اما آلودگی شیر در دامداری و به دلیل غذای آلوده دام رخ میدهد كه متولیاش سازمان دامپزشكی به عنوان یكی از زیرمجموعههای وزارت جهاد كشاورزی است.»
به دنبال اظهارات این فرد، مجری برنامه هم با سوال تاكیدی خطاب به بینندگان گفت: «چطور میشود كه یك هفته شیر نخریم؟» كه مجموع این اظهارات، با یك موج منفی حاكی از همراهی در شبكههای اجتماعی گسترده شد آن هم در حالی كه ظرف روزهای گذشته، مسوولان وزارت بهداشت، برخلاف این فرد، دلایل علمی و مستندات كارشناسانه برای رد این شایعات در دست داشتند.
در نهایت و كمتر از یك هفته، حاجی محمدی، دیروز ناچار به پس گرفتن شایعات و اظهارات غیر كارشناسانه خود شد و با پوزش از چنین شایعهپراكنیهایی بدون طرح واقعیتها، مدعی شد كه از صحبتهای او برداشت نادرست صورت گرفته و گفت:
«پیرو شركت بنده در برنامه تلویزیونی سلام صبح بخیر شبكه ۳ سیما در تاریخ ۲۸ دی ماه ۹۸، در برخی رسانهها به غلط اینگونه تفسیر شد كه تمامی شیرهای تولیدی در كشور سمی هستند و نباید مصرف شوند؛ حال آنكه قطعا چنین چیزی صحیح نیست و بنده نیز چنین منظوری نداشتهام. همانطور كه سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام كرد، تلاش مسوولان برای كاهش سم آفلاتوكسین در شیرها سالها در حال انجام است و این مقدار در سالهای اخیر بهشدت كاهش پیدا كرده و به پایینتر از حدود مجاز رسیده است.
ارقامی كه در خصوص آلودگی شیرها در چند شهر اعلام شد مربوط به نتایج چند پایاننامه و طرح تحقیقاتی علمی منتشر شده در دانشگاههای كشور در سالیان گذشته بوده و به معنی تعمیمپذیری به تمامی شیرها نیست.
مسوولیت صحت و سقم این دادهها با آن محققان است. البته مطالعات قبلی صرفا مطالعات اولیه بوده و نتیجهگیری دقیق نیاز به مطالعات ثانویه دارد كه باید در آینده انجام شود. مصاحبه اینجانب با این هدف عنوان شد كه تلاش برای حذف كامل این سم در لبنیات جدیتر دنبال شود. خوشبختانه با بازرسیهای انجامشده توسط سازمان دامپزشكی و سازمان غذا و دارو در حال حاضر آلودگی معناداری در شیر و فرآوردههای لبنی وجود ندارد و لذا جای نگرانی برای مصرف لبنیات و سبزیجات نیست.»
ادعای بیاساس این فرد در حالی است كه دیروز یكی از كارشناسان قدیمی نظارت و پایش سلامت لبنیات كه حاضر به ذكر نام خود نشد، در گفتوگو با تاكید كرد كه وجود سم آفلاتوكسین در غذای دام، بیش از آنكه برای انسان خطرناك باشد، برای سلامت دام خطرساز خواهد بود و با رد شایعات بیپایهای كه در برنامه تلویزیونی مطرح شده، افزود:
«لبنیات پاستوریزه و استریلیزه در كشور ما هیچ مشكلی از بابت میزان آفلاتوكسین ندارد و بهطور دایم تحت كنترل است و همانطوركه مسوولان وزارت بهداشت هم گفتند، استاندارد ایران 100 نانوگرم در لیتر است كه نتایج آزمایش سالهای اخیر هم هیچگاه بیشتر از یك دهم نشان نداده است.
سلامت دام و شیرهای صنعتی و همچنین خوراك دام، بهطور كامل توسط وزارت بهداشت و موسسه ملی استاندارد و سازمان دامپزشكی كنترل میشود و هرگونه شایعه درباره ورود ذرتهای آلوده وارداتی به خوراك دام هم كذب محض است چون این ذرتها، در گمرك حبس شده و اجازه ترخیص هم ندادند و در حال آمادهسازی تمهیداتی برای معدومسازی این ذرتها هستند.
اما حتی اگر این ذرتها یا هرگونه خوراك آلودهای به دام خورانده شود اتفاقا برای دام صنعتی مشكلساز خواهد بود چون وجود سم آفلاتوكسین در بدن گاو باعث سقطزایی و توقف شیردهی میشود.
از آنجا كه درآمد اصلی دامداران صنعتی، از محل برهزایی گاو است و شیردهی گاو، درآمد ثانویه دامداران محسوب میشود، دامداران نسبت به حفظ سرمایه خود بسیار حساس هستند چون امروز قیمت هر راس گاو شیری، حدود 20 میلیون تومان است و دامدار به خاطر چند هزار تومان صرفهجویی از محل خوراك ناسالم و آلوده برای دام، سرمایه خود را به خطر نمیاندازد.»
حالا مهم این است كه آن برنامه تلویزیونی كه همان یك بار هم پخش شد، تاثیر خود را در همان حدی كه مدنظر تهیهكنندگان برنامه بود، گذاشت. مسوولان صنایع لبنی ظرف روزهای گذشته درباره كاهش فروش لبنیات طی روزهای گذشته ابراز نگرانی كردند و مشاهدات از برخی سوپرماركتهای شمال شهر هم نشان داد كه مقادیر قابل توجهی از شیرهای پاستوریزه در این سوپرماركتها، فروش نرفته و صاحبان فروشگاهها، در حال بستهبندی برای مرجوع به كارخانه بودند ضمن آنكه نسبت به فروش محمولههای جدید با تاریخ روز هم چندان اطمینان خاطر نداشتند. نكته جالب اینكه با وجود پخش چنین برنامهای، تبلیغات شیر و سایر فرآوردههای لبنی «یكی از برندها» ظرف روزهای گذشته متوقف نشده است.
علاوه بر این، كمتر از دو ماه از اقدام مشكوك افرادی با اغراض نامعلوم برای بدنامی صنعت كیك و كلوچه گذشته و در همان مدتی هم كه برخی شهروندان در برخی استانها مدعی شده بودند كیكهایی خریداری كردهاند كه داخل آنها قرصهای مشكوك بوده و البته معلوم شد كه هیچكدام از كیكهایی كه توسط بازرسان دانشگاههای علوم پزشكی این استانها، بازبینی میشد حاوی قرص مشكوك و هر آلاینده دیگری نبود جز همان بستههای باز شده كیكی كه در دست شهروندان بود، مسوولان وزارت بهداشت تاكید كردند كه دستهایی مشغول به اقدام برای بدنامی و ضربه به صنعت غذایی كشور است.
تا امروز و با وجود آنكه ظرف روزهای گذشته، اخباری درباره دستگیری برخی از متهمان پرونده اتهامزنی به صنعت كیك و كلوچه هم منتشر شد، اما هنوز معلوم نشده كه غرض این بدخواهان از این اقدامات بچگانه چه بوده است.
ظرف این روزها هم مسوولان وزارت بهداشت بار دیگر تكرار كردند كه اقدامی دوباره برای بدنامی صنایع غذایی كشور به راه افتاده و این بار قرعه به نام صنایع لبنی زده شده و عجیب آنكه این بار، رسانهای كه پسوند «ملی» را هم با خود یدك میكشد در این اقدام همراه بدخواهان و غرضورزان شده است.
كیانوش جهانپور؛ رییس مركز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت بهداشت، در گفتوگو با مهر، با انتقاد از روند تخریب صنایع غذایی كشور توسط عدهای با اغراض نامعلوم گفت: «متاسفانه این شیوه ورود درست نیست و ظاهرا هم این رفتار نادرست باب شده است. موضوع آفلاتوكسین در مواد غذایی موضوعی جهانی و حداقل چهار دهه، نقل محافل علمی و فنی است و بررسی روند آن در ایران نشان میدهد در همه سالهای اخیر میزان آفلاتوكسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشكبار روند كاهشی داشته است.
متاسفانه هر از گاهی افرادی بدون اشاره به مقدمه و موخره، مطالبی را مطرح میكنند كه نه تنها كمكی به ارتقای سلامت و سواد سلامت جامعه نمیكند بلكه به تشویش اذهان هم میانجامد. در همه سالهای اخیر تلاش شده میزان آفلاتوكسین در محصولات غذایی كاهش یابد و حتی مروری بر مطالعات نشان میدهد این میزان در مواد غذایی از جمله لبنیات تولید داخل روند كاهشی داشته است.
مسوولان فنی، واحدهای كنترل كیفیت و سازمان غذا و دارو هم در این زمینه كوشش فراوانی داشتهاند و در حال حاضر هم بسیاری از محصولات غذایی و لبنی ما با تحت همین استانداردهای رایج به خارج از كشور صادر میشود.»
جهانپور افزود: «كسی مدعی حذف آفلاتوكسین از لبنیات و مواد غذایی نیست اما طرح موضوع به صورت یكجانبه آن هم به گونهای كه انگار این معضل، خاص محصولات غذایی تولید شده در داخل كشور است، قطعا رفتار درستی نیست.»
جهانپور در پایان صحبتهای خود خطاب به مجریان این برنامه صبحگاهی و همچنین فردی كه باعث تشویش اذهان عمومی شد، یادآور شد: «مردم حق دارند نگران باشند. اتفاقی كه رخ داد باعث ایجاد نگرانی گستردهای در بین مردم شد و خانوادهها در چنین شرایطی قطعا دلواپس میشوند.
پدر و مادر كه هر روز برای فرزندشان شیر تهیه میكنند، با دیدن این برنامه و شنیدن اخبار پیرامون آن حتما نگران میشوند. ما هم به عنوان متولیان امر در حوزه بهداشت به اندازه مردم و خانوادهها نگران میشویم و خودمان را مسوول پاسخگویی میدانیم. ما به مردم حق میدهیم و نگرانی آنها را درك میكنیم. اما این شیوه اطلاعرسانی غلط واقعا هیچ توجیهی ندارد.
اینكه در یك برنامه تلویزیونی، كارشناسی كه باید خودش را نسبت به اظهاراتش مسوول بداند، بنشیند و به راحتی هرچه میخواهد بگوید و باعث ایجاد چنین نگرانیای در بین مردم شود تحت هیچ شرایطی توجیهپذیر نیست. اینكه یك فرد از زاویه كارشناس در برنامه حاضر شود و بدون هیچ مقدمه و موخرهای چنین اظهارنظری كند كاملا زیر سوال است. مساله آفلاتوكسین موضوع جدیدی نیست. سالهاست وجود این سم و میزان مجاز آن در مواد غذایی مختلف مثل خشكبار، فرآوردههای گیاهی و لبنیات محل بحث است.
همه كشورها نسبت به آن قوانین روشنی دارند. استانداردهای اجباری و مشخصی در این زمینه لحاظ میشود و اتفاقا ما در ایران نسبت به بسیاری از كشورهای دیگر قوانین سختگیرانهتری هم داریم. بهطور مستمر نیز پایش و نظارت مستمر بر این مواد غذایی اعمال میشود. از سوی دیگر، تمامی آزمایشها و مطالعات سطح بازار را هم بهطور مرتب و بسیار دقیق روی مواد غذایی انجام میدهیم. در تمامی آزمایشهای صورتگرفته طی ماههای اخیر در مورد وجود مقادیر آفلاتوكسین هم، هیچوقت بیش از سه و نیم درصد انحراف معیار و عدم انطباق وجود نداشته است.
در نتیجه، اظهارنظراتی كه خلاف این مستندات روشن باشد و بخواهد یك صنعت پیشرو و موفق در كشور را تحتالشعاع قرار بدهد پذیرفته نیست. حتی اگر این رفتار، بر نحوه و الگوی مصرف مردم و سبد تغذیهای و رژیم غذایی آنها در استفاده از شیر و لبنیات اثر سوء بگذارد، این كارشناس با ادعاهای خود مرتكب یك گناه نابخشودنی در عرصه سلامت و اجحاف در حق مردم شده ضمن اینكه ظلم فاحشی هم در حق صنعت لبنیات صورت گرفته است.
اهالی این صنعت هم حق دارند ناراحت باشند و گلایه كنند. نمیشود رفتاری از خود بروز دهیم و در قبال آن احساس پاسخگویی نداشته باشیم. ما نمیدانیم شركتهای لبنیات یا سندیكاهای مربوط به آن چه اقداماتی انجام دادهاند، اما ما در حوزه ماموریت خودمان در وزارت بهداشت و همچنین دغدغهای كه نسبت به نظام سلامت داریم واكنشهایمان را نشان دادهایم. افرادی هم كه این خطا را مرتكب شدهاند باید خود را آماده پاسخگویی كنند.»
نظر شما