سلامت نیوز:آیا ممکن است کارگاههای تولیدی در بازههای ساخت و راه اندازی و تولید مانند درخت سبز باشند، پسماند اندکی داشته و مجهز به فیلتر پساب باشند و بر سر در کارگاههای تولیدی خویش سرایشی از سپهری را بیاویزند:
آب را گل نکنیم/ در پاییندست انگار/ کفتری میخورد آب/ یا که در بیشه دور/ سیرهای پر میشوید/ یا در آبادی/ کوزهای پر میگردد/ آب را گل نکنیم/ شاید این آب روان/ میرود پای سپیدار/ دست درویشی شاید/ نان خشکیده فرو برده در آب/ زن زیباییآید لب رود/ تا فرو شوید اندوه دلی/ آب را گل نکنیم/ البته بگذریم از این که اندوه، زن زیبا و نازیبا نمیشناسد و گریبان هر دو را میگیرد؛ و همین جور در طبیعت نیز آلایندها و پسماندها به یکسان و هم در محیطهای سرسبز و هم محیط بیابانی به محیطزیست آسیب میرساند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اطلاعات ،نیاز روزافزون انسانها به غذا، کالا و انرژی سبب ویرانی آنچه میشود که ناماش اینور میئشن ناتورال یا محیطزیست است. گازهای برآمده از سوخت خودروها، نیروگاهها و کارخانهها، باران اسیدی تولید میکنند و موجب آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، از میانرفتن درختان، آبزیان و آسیب به سازهها میشود. با رفتار دوستانهتر با محیط و طبیعت، برای نمونه استفاده از دوچرخه برای آمدوشد، در شمار روشهایی برای کاست آلودگی است.
پردهای از دیاکسیدکربن و دیگر گازها(لایه گرمخانه) سبب بندآمدن گرما میشود و زمین را در درجه گرمای مناسب رهبانی میکند. سوزاندن سوختهای فسیلی(نفت، زغال، بنزین) سبب تولید کربن دیاکسید بیش از اندازه میشود و به افزایش تدریجی درجه گرمای زمین میانجامد و سبب دگردیسی مهم آب و هوای کره زمین میشود.
پردهای از ازن، زمین را از آسیبهای پرتوهای زیانبار فرابنفش خورشید رهبان است. برخی مواد شیمیایی که در صنعت به کار میرود مانندهالوژنها، سبب ویرانی این پرده و ایجاد منفذ در آن میشود. افزایش میزان پرتوهای ماورای بنفش در تراز زمین، آسیبرسان به گیاهان و جانداران است و افزایشدهنده چنگار پوست در انسان.
بسیاری از انرژیهایی که ما برای گرمایش یا سرمایش خانهها و نورپردازی سازهها و رانش خودروها به کار میبندیم، دودش از سوختهای فسیلی بر میخیزد.
سوختهای فسیلی اما روزی به پایان خواهد رسید، پس چرا از همین امروز در اندیشه جایگزین نباشیم؟ ما ناچاریم انرژیهای جایگزین همانند باد و خورشید را به کار گیریم؛ استفاده از انرژیهای جایگزین در زمان کنونی دیگر گزینشی نیست بلکه ضروری است؛ این انرژیها قابل تجدید است و هوا را آلوده نمیکند. همچنین نیاز است با بهینهسازی استفادههای خود از هدرشد انرژی جلوگیری کنیم: درزپوشانی خانه، آفتابگیرکردن خانه و ایزولهسازی در و پنجره و بام، بیگمان میزان استفاده از برق و آب و دیگر انرژیها را کاهش میدهد.
دودکشهای سیمانی در برابر درختان
انسان جنگلها را با دستان خود نابود میکند. جنگلها رسانای اکسیژن و جانپناه جانوران و پرندگان است. از میانبرداشتنجنگلها سبب سایش خاک با هر بارش میشود و زمین را از رویش باز میدارد و جانوران بیغذا میمانند و سامانه زندگیبخش محیط آسیب میبیند.
انسان آبها را با واردکردن پشگل و پیخال و پسماند کارخانهها و برونریزهای خانگی، نفت و دیگر مواد شیمیایی آلوده میکند. استفاده از کودهای شیمیایی سبب آلودگی رودخانهها و دریاچهها میشود زیرا لایهای از گیاهان خرد مانند جلبک ایجاد میکند که سطح آبها را میپوشاند. اما کشاورزی ارگانیک، جلوگیر آلودگی آب است.
خاککردن آشغالها و زبالهها در زمین، سبب نشت مواد شیمیایی به رودخانهها میشود و به آب زیر خاکی و زمینهای دیگر نشت میکند. حتی سوزاندن آشغالها نیز سبب گرمایش کره زمین میشود. با جداسازی آشغالها با هدف بازیافت میتوان دوریز کمتری روانه محیط کرد.
البته اینک به دورریزها دیگر آشغال و زباله نمیگویند بلکه طلای کثیف نام دادهاند؛ زیرا مواد اولیه برای تولید با شتاب در طبیعت در حال کاهش است و نیاز به بازیافت دورریزها از هر زمانی بیشتر احساس میشود.
فعالیتهای تولیدی
انسان در سراسر دوران زیست خود، از زمان آغاز ساخت ابزار، نیاز به خدمات را احساس کرد؛ امروز انسانها از همان زمان پا به دنیا گذاشتن تا بازپسین دم زندگی، نیاز به کالا و خدماتی دارند که تامین آنها از توان یک فرد بیرون است.
کالاها و خدمتها(سرویسها) مانند تار کارتنک، انسان را در بر گرفتهاند این کالاها و خدمتها که هر روز برای کاهش نیاز انسان مورد بهرهبرداری قرار میگیرد به خوبی نمایانگر کنشهای اقتصادی گسترده و فراوان انسان است. هر یک از این کالاها و خدمتها در روند پیدایش خود بازههای بسیاری را پیمودهاند تا قابل استفاده و شایسته بهرهبرداری شوند. هدف همه تکاپوهای اقتصادی انسان در زندگی برای آسانتر کردن زندگی است و همچنین برای رفاه و آسایش.
آثار منفی تولید
فرآیند کنشهای تولیدی افزون بر تأمین کالاها و خدمتهای مورد نیاز انسان، دنبالههایی دارد که دانشمندان اقتصاد به آن پیامدهای منفی و خارجی میگویند که از ناخواستههای تولید است مانند دود، پسماند، دورریز و آلایندهها؛ که هر یک گزندهای ویژه خود را به گونهای به طبیعت وارد میکند؛ که یکی از آنها سوراخ کردن پرده ازن است و دیگری آلودگی هوا و ویرانی محیطزیست و آلایاندن آب و ایجاد آلودگی صوتی.
در سرشت صنعت، خشونت و نامهربانی نهفته است؛ خویشکاری(وظیفه) دولت، کاهش پیامدهای ناگوار یا دستکم محدودسازی ناگواریهاست؛ اما چگونه میتوان همزمان با محدودکردن کنشها، کالاها و خدمتهای مورد نیاز انسان را تولید کرد؟
برای نمونه باید کاری کرد که از پسماند یک صنعت یا کارخانه به عنوان مواد اولیه برای محصول جدیدی در صنعت یا کارخانه دیگر که به آن بازیافت میگویند استفاده شود، میزان پسماندها در جامعه و محیطزیست کم میشود و در مصرف منابع نیز صرفهجویی میشود. با روش پرهیزکاری در مصرف منابع، بهرهوری کلی یک ملت افزایش مییابد و همزمان دورریزها به طبیعت نیز دچار کاهش میشود.
بنگاهها و سازمانها و صنعتها باید به محیطزیست توجه کنند. صنایع در تخریب و آلودگی محیطزیست نقش نخست را دارد؛ از دیگرسو همزمان همین صنایع گوناگون میتوانند در رهبانی از محیطزیست و موجودات زنده و گیاهان نقش قابل توجهی داشته باشند. صنایع گوناگون باید برنامههای اجرایی خود را به گونهای تنظیم کنند که سبب ویرانی اندک محیطزیست(هوا، طبیعت، آب، موجود زنده) شود و بدینگونه از گزند به جانوران و آب و خاک پیشگیری شود.
پیشافتادهترین پدیده ویرانی محیطزیست ایجاد آلودگی است. آلودگیهای گوناگون سبب آسیبهای مستقیم و غیرمستقیم زیادی به محیط زیست میشود. یکی از کنشورهای حرفهای و دارای پیشینه سیاه در ایجاد آلودگی، خود انسان است که در راستای نیازها و برای ادامه زندگی و تأمین امکانات زیستی مستقیم به قلب جنگل میرود و تیشه به ریشه خود میزند.
با هدایت پسماندها به رودخانهها آنها را میآلاید. کانیها و دیگر ذخیرهگاههای طبیعت نیز از گزند انسان در امان نیستند به ویژه این که این ذخیرهگاهها اگر نابود شوند جایگزین ندارند و زندهسازی دوباره آنها شدنی نیست.
رویدادهای دیگر از «خود ویرانگری» طبیعت است و کنترلشان ناشدنی: مانند سیل، زلزله، آتشفشان؛ که ویرانی آنها در گسترهای بیکران رخ میدهد و خسارتهای جبرانناپذیر به بار میآورد.
باید پذیرفت که با همه کوششهای گسترده انسان، باز هم رخدادهای طبیعی افسارگسیخته است و غیرقابل پیشگیری؛ و انسان باید همواره خود را آماده مواجهشدن با آنها کند.پس در کل، فرآیند تولیدگری انسان، آثار جانبی، ناخواسته و خارجی منفی بسیار دارد و آج چکمه بخش دیکتاتورمنشانه انسان را میتوان در جایجایطبیعت دید؛ هرجا دود سیگاری به مشام برسد انسانی وجود دارد؛ هرجا صدای آهنها بیاید انسانی در کنش و تولید است؛ هرجا پسماندی دیده میشود دست انسانی نیز قابل مشاهده است.
گرمای بیش از اندازه را انسان به اتمسفر میفرستد. پخش گازهای سمی کار انسان دوپا است. انسان حتی به هوایی که کودکاش نفس میکشد نیز مهربان نیست و آن را میآلاید. همه اینها دلسوزان به محیطزیست را دلآزرده کرده است. اینک میتوان دریافت که چرا وگانها نه تنها گوشت و مرغ و ماهی و تخممرغ و شیر نمیخورند بلکه حتی چرمپوش و پشمینهپوش و ابریشمپوش هم نیستند.
توسعه صنعتی
صنعتیشدن کشورها بر کره زمین زیاد است و بر کسی پوشیده نیست. همه صنعتها پیامد ناگوار محیطزیستی دارد. امروز افزایش روزافزون جمعیت و پیشرفت صنعتی و گرایش به صنعتیشدن، سامانه محیطزیست کره زمین را تهدید میکند. کنشهای گوناگون صنعتی و تولیدی روابط بین جو، خاک، آب، گیاه و جانور را برهم زده است.
پدیدآمدن نوبیابانها و نوکویرها و ریشهکنی جنگلها، آلایندن محیطزیست و رشد فقر در کشورهای جهانسوم یا رو به پیشرفت، برای جهان زیستی یک تهدید بزرگ شده است. ما نباید برای کودکانمان تصمیم بگیریم و بگوییم اگر زمین ویران شد و غیر قابل سکونت به ستاره یا کرات دیگر خواهیم رفت. اگر کودکان ما نخواهند به فضا و به جای دیگر بروند چه؟
کاهش بارانهای قلمروهای گرمسیری، نبود گونههای گیاهی و جانوری و تغییر در میزان بارشها، رویدادهای طبیعی همچو سیل، به کمک انسان برای ویرانی بیشتر زمین میآید.
افزایش مواد شیمیایی سمی، آبهای مسموم و اسیدی سلامت کودکان را تهدید میکند. امروز همه کشورهای دنیا از دیاکسیدکربن درون هوای تنفسی خود بیمناکاند. خود سوار خودروی شخصیاند ولی از دود و گازهای رها در فضا شکایت دارند؛ اما آنان از دود و غبار و گازی که به پرده ازن آسیب میزند، خبر ندارند.
آنان از چشماندازهای دور ویران مانند تپهها و دشتهای و جنگلهای بریده آفریقا خبر ندارند که سبب افزایش سیلهای ویرانگر و ویرانی شهرها و قلمروهای مسکونی میشود. همزمان بارانهای اسیدی و آزمایشهای هستهای در مرزهای اروپا پیشروی میکند؛ همزمان پدیدههای شگفت مانند ذوبشدن یخهای قطبی و گرمای زیاد زمین و کاهش پرده ازن رخ میدهد.
بسیاری از مردم کشورهای رو به پیشرفت به درستی از بهداشت در صنایع جدید آگاهی ندارند. نبود آگاهیرسانی فقدان آمادگی و تمایل برخی دولتها نیز سبب گسترش آلودگیها و سوءاستفاده افراد و سازمانهای سودجو شده است.اینک به سبب افزایش دانش، مراکز تخصصی زیادی در جهان پا گرفته برای بررسی هرچه بیشتر پیامدهای بد صنعت و صنعتیشدن بر محیطزیست.
گامهایی در سطح جهان برای جلوگیری از زیانهای محیطزیست نیز برداشته شده است. با آگاهشدن کشورهای در حال پیشرفت برای صنعتیشدن،چشمداشت این است که آنان با گزینش بهترین شیوه کار و تولید، کژراهه دیگر کشورها را نپیمایند.
از آنآن چشمداشت این است که روشهای دوستانهای را با محیط طبیعی داشته باشند. روشن است که چنین کارکردهایی البته هزینه بردار است. بسیاری از روشهایی که رهبان محیط زیست است نیاز به سرمایهگذاری بیشتر و به خدمتگرفتن فنآوری و تجهیزات است که از توان بیشتر کشورها بیرون است.
زیانهای برآمده از گسترش صنعت و صنعتیشدن کشورها و استفاده نامناسب از طبیعت مانند چنگار در حال گسترش است. غافل از آن که همه انسانها در همین کره زمین زندگی میکنند و از یک هوا نفس میکشند و از یک آب میآشامند. کره زمین یگانه خانه همه انسانهاست و چالشهایش به همه ساکنان و دیگر موجودات بر میگردد.
برخی کشورهای جهان به سبب فقر امکانات، نبود توان مالی و در کار نبودن مرامنامه زیستمحیطی از مواد شیمیایی زیانبار و منسوخ و ارزان بها استفاده میکنند که منجر به تولید فرآوردههای کشاورزی آلوده و زمین آلوده و آب آلوده میشود. همین محصولات کشاورزی آلوده میتواند به سبب برنامههای وارداتی نادرست به دیگر کشورها فرستاده شود و مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین آلودگی در یک گوشه کره زمین نمیماند و در جهان پیمایش میکند. آلودگی محیطزیست در هر نقطهای از زمین، همزمان یک چالش جهانی است.
در کشورهای جهان سومی یا در حال پیشرفت ممکن است مرامنامه زیست محیطی کاملی وجود نداشته باشد و تجهیزات صنعتی آنها با هزینه پایین کار کند و مجهز به لوازم رهبانی محیط زیست نباشد، بنابراین پیامد زیانبار کنشهای مردمان آنجا در محیطزیست انکارناپذیر است. چنین کنشوری در آغاز کار ممکن است سبب صرفهجویی شود اما با توجه به هزینههای زیست محیطی و انسانی، پیامدهای زیانبار و جبرانناپذیری به بار خواهد آورد.
برای نمونه کنشوری کارخانه بوپال هند که منجر به رویداد ناگوار نشت گاز سمی شد که به بهای از دستشدن جان هزاران انسان در هندوستان به پایان رسید. تا زمانی که پیشامدهایی همچون بوپال رخ دهد که پیامد پرهیز از استانداردهای زیست محیطی بوده است، نباید به ویراست رفتار انسان در برابر طبیعت دلخوش کرد.
بنا بر گزارشهای بانک جهانی تنها کمتر از ۲ درصد از پسماندها در آمریکای لاتین مهار میشود و مانده دیگر سبب آلودگی محیطزیست میشود.
دوسوم رودخانههای نزدیک شهرهای بزرگ در چین آنچنان آلودهاند که آبزیان نمیتوانند در آنها زیست داشته باشند.
کشورهای جهان سوم یا رو به پیشرفت، به سختی شکم مردمان خود را سیر میکنند، چه رسد به این که برای سلامت محیطزیست نگران باشند. روشن است که چالشهای زیستمحیطی آنها تنها در محدوده کشورشان جاخوش نخواهد کرد و به کشورهای دیگر نیز راه خواهد کرد.
درختان سرسبز صنعت
صنایع سبز، به کنشی گفته میشود که در تولیدات خود روشهای سازگار با محیطزیست را به کار میگیرند و یا محصولات سازگار با محیطزیست تولید میکنند.
در دوران کنونی مشکلات آلودگی هوا، گرمایش زمین، تغییرات اقلیم و خشکسالی، درخواست برای صنعت سبز را افزیش داده است.
استفاده از انرژی برای انسانها گریزناپذیر است اما باید به سویی رفت که کمک به رهبانی از محیطزیست فراهم آید. کنشوری سبز سبب پایداری محیطزیست میشود. سالهاست برخی از بانکهای خارجی از سال ۲۰۲۰ به صنایع آلاینده، وام ساخت کارخانه نمیدهند.
در ایران سازمان حفاظت محیطزیست با ارزیابی صنایع و امتیازدهی به آنها صنایع سبز را شناسانده و برایشان مراسم سپاس برگزار میکند. از آزمونهای این صنایع سبز میتوان برای دیگر صنایع سود برد.
پایش آلایندهها، ارتقای دانش نیروی کار، توسعه فضای سبز، استقرار دفتر ایمنی و بهداشت و محیطزیست از شماره موردهایی است که بررسی شده و صنایع سبز برپایه آنها گزینش میشود.
مشوقهای مالیاتی برای این صنایع لحاظ میشود و سازمان حفاظت محیطزیست، در پی تصویب مالیات سبز برای تشویق صنایع به سبز شدن است.
صنایعی که میتوانند مورد بررسی قرار گیرند: کشاورزی، صنعت ساختمان، صنعت فولاد، صنایع غذایی، صنایع پزشکی، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و صنعت گردشگری است.
در آمریکا صدهاهزار شغل سبز ایجاد شده است: مانند مهندسان خودروهای پاک، بازیافت کنندهها، تولیدکنندگان انرژیهای پاک. در ایران نزدیک به دویست شغل سبز شناسایی شده است.
نظر شما