سلامت نیوز:یك ماه از گزارش اولین فوتی‌های مبتلا به كرونا در قم می‌گذرد. روزهای التهاب‌آوری كه هر روز آن با افزایش تعداد مبتلایان فوتی‌ها همراه است. این سیر صعودی مبتلایان شرایطی را به وجود آورده كه تمامی دست‌اندركاران و پزشكان توصیه اكید به شهروندان می‌كنند تا برای جلوگیری از ابتلا به كرونا، در خانه‌های‌شان بمانند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،با این حال گذشته از ابعاد اقتصادی خانه‌نشینی، قرنطینه خانگی چندان با استقبال شهروندان مواجه نشده است. به اعتقاد بسیاری از كارشناسان، دلیل این بی‌میلی شهروندان برای خودقرنطینگی، نبود برنامه‌هایی برای پركردن اوقات فراغت آنهاست و اینكه ماندن در خانه باعث می‌شود تا تنش‌های بین اعضای خانواده‌ها بیشتر و بیشتر شود. این بی‌میلی شهروندان به ماندن در خانه در شرایطی است كه تا چند روز دیگر، تعطیلات دو هفته‌ای نوروز آغاز می‌شود.
تعطیلاتی كه هر ساله همراه با سفرها و دید و بازدیدهای نوروزی است كه هر دو می‌تواند بهترین وسیله برای انتشار كرونا باشند. برای همین به نظر می‌رسد اگر می‌خواهیم مردم را در خانه‌های‌شان نگه داریم باید فكری اساسی برای اوقات فراغت آنها كنیم. اما اینكه چه باید كرد و چگونه مردم را تشویق به ماندن در خانه‌ها كرد، سرفصل‌هایی است كه در گفت‌وگو با ناصر قاسم‌زاد، روانشناس به بحث نشسته‌ایم. گفت‌وگویی از تحلیل شرایط موجود تا ارایه راهكار برای پركردن اوقات فراغت شهروندان در قرنطینه‌های خانگی.
در این روزها كه به دلیل شیوع كرونا همه مسوولان توصیه می‌كنند كه مردم برای جلوگیری از ابتلا به این ویروس در خانه‌های‌شان بمانند، شهروندان با چالش جدیدی روبه‌رو شده‌اند. اینكه در طول ایامی كه در منازل خود هستند، اوقات خود را چگونه سپری كنند؟ آن‌هم در شرایطی كه عملا دولت و دست‌اندركاران برنامه‌ای برای سرگرمی شهروندان ندارند. به نظر شما آیا دولت و مسوولان نباید برنامه‌ای برای چنین شرایطی داشته باشند تا جامعه دچار افسردگی و آلام روحی و روانی نشود؟واقعیت این است كه امروز ما در شرایطی قرار داریم كه كمتر در دوره‌های قبل شاهد آن بوده‌ایم.
چه از لحاظ ترس و وحشت ناشی از ویروس كرونا و چه از منظر اپیدمی شدن آن و تاثیراتی كه براقتصاد جهانی و ارتباطات و تعاملات اجتماعی و بهداشت شهروندان دارد. به نظرم در این شرایط قبل از هر چیز باید عمق عوارض و تبعاتی كه این حادثه می‌تواند برای جامعه و خانواده‌ها داشته باشد را برای مردم تبیین كرد. چون واقعا و بدون تعارف، ابتلا به این ویروس می‌تواند تا حد مرگ انسان را به نابودی بكشاند.
آن هم در شرایطی كه براساس اعلام نظر بیان‌شده، طی 6 ماه تا یك‌سال آینده درمانی نخواهد داشت. بنابراین به جز محدود كردن مراودات و قطع چرخه انتشار آن چاره‌ای وجود ندارد. از سویی در طول تاریخ ثابت شده كه كشور ما از لحاظ امكانات مقابله با بحران‌های مختلف – حداقل در ابتدای وقوع آن – بسیار ضعیف است. یعنی در روزهای ابتدایی وقوع یك حادثه وضعیت امدادرسانی و مدیریت بحران به شدت ضعیف است تا اینكه كم‌كم اوضاع آرام شود و بتوانیم كمی بر شرایط مسلط شویم. نمونه‌های آن هم بسیار است.
از زلزله‌های خوی و جویبار تا سیل جنوب كشور.ضمن آنكه در مورد بحران كنونی، امكانات بهداشتی كشور هم به شدت محدود است و روند درمان مبتلایان نیز با وجود تمامی ادعاهایی كه مطرح می‌شود، چندان مناسب نیست. وقتی به این شرایط تحریم‌ها را نیز اضافه كنیم، نتیجه این ناهماهنگی‌ها و كمبود امكانات همین كند شدن سرعت خدمات‌رسانی به شهروندان مبتلا می‌شود كه در حال حاضر با آن دست به گریبان هستیم.
درست مثل الان كه حتی الكل هم در بازار یافت نمی‌شود؟
دقیقا. مردم حق دارند كه از خودشان بپرسند با وجود تولید این همه الكل همچنین كشف هرروزه انبارهای احتكار شده باز هم هنوز در مغازه‌ها الكل و وسایل ضدعفونی‌كننده و شوینده‌های دست و.... یافت نمی‌شود. ضمن آنكه نباید به آمار كاهشی تعداد مبتلایان در چند روز گذشته هم چندان دل خوش كرد. چرا كه در ووهان چین هم در یك برهه‌ای آمار مبتلایان كاهش پیدا كرد ولی طی چند روز دوباره و این‌بار با شدت بسیار بیشتری اوج گرفت. بنابراین در چنین شرایطی، بهترین راهكار، خودمراقبتی و بهترین خودمراقبتی هم در منزل ماندن است.
با این وجود شاهدیم كه هنوز در برخی نقاط و برخی شهرها، همچنان شور و هیجان نوروز و عید در شهرها دیده می‌شود و مردم برای خرید در مراكز خرید تردد دارند. این نشان می‌دهد كه مردم هنوز قرنطینه خانگی را چندان ضروری نمی‌دانند! درحالی كه رسانه‌ها و مسوولان باید تلاش كنند تا با هشدارهای منطقی سطح آگاهی شهروندان را بالا ببرند و آنها را متقاعد كنند كه «باید» در منازل خود بمانند.
به‌خصوص آنكه ما با تعطیلات دو هفته‌ای نوروز مواجهیم ...
بله و اینكه ما شرقی‌ها به خصوص ما ایرانی‌ها عادت به صحبت و معاشرت رودرو و حضوری داریم و نوروز برای‌مان از اهمیت زیادی برخوردار است. اما باید در نظر داشته باشیم كه هم اینك در شرایط حساسی قرار داریم و دید و بازدیدهای نوروز می‌تواند به فاجعه‌ای ملی بدل شود. به خصوص آنكه بزرگ‌ترها و افراد مسن خانواده به شدت در برابر این ویروس آسیب‌پذیرند. بنابراین به نظر می‌رسد در نوروز امسال باید یك تغییر در الگوهای رفتاری خودمان داشته باشیم. چون براساس تمام اعتقادات مذهبی و انسانی، حفظ جان انسان‌ها بر هر چیزی مقدم است.
خوشبختانه در مورد ویروس كرونا، تمامی بزرگان دینی و علمی هم صدا معتقدند كه باید مراسم‌های عمومی مانند نمازهای جمعه و جماعات و... تعطیل شود. درست به همین دلایل باید در خانه بمانیم و باز در چنین شرایطی دولت هم باید پیش‌بینی‌های لازم را برای پركردن اوقات فراغت شهروندان داشته باشد.
عده‌ای معتقدند كه دلیل سرپیچی مردم علاوه بر اینكه در خانه خسته می‌شوند این است كه مردم نسبت به سخنان مسوولان كمی بی‌اعتماد شده‌اند.واقعیت این است كه در كشورهای درحال توسعه و همسایه معمولا دولت‌ها كارآمدی لازم را برای مواجهه با این گونه بحران‌ها ندارند. در چنین شرایطی شاید بهترین گزینه این باشد كه دولت‌ها از نهادهای مردمی كه پتانسیل‌های لازم را برای مواجهه با كشورها دارند، برای رویارویی با بحران‌ها استفاده كنند. به خصوص در ایران كه شاهد مدیریتی ناكارآمد دولتی هستیم این می‌تواند بهترین راهكار باشد.
خوشبختانه اعلام شده كه قرار است بعد از فروكش كردن توفان كرونا، به جای نوروز تعطیلاتی دو هفته‌ای برای مردم در نظر گرفته شود تا بتوانند سفر بروند و استراحتی بدون استرس داشته باشند. پس عقل سلیم حكم می‌كند كه در چنین شرایطی در خانه‌ها بمانیم. ولی هنوز سوال اول من بی‌پاسخ مانده است. اینكه در شرایط كنونی، مردم چگونه باید روزها و بلكه شاید هفته‌ها درخانه بمانند و خودشان را سرگرم كنند؟به نظرم شاید ضروری‌ترین كاری كه باید در این برهه انجام شود این است كه آموزش‌های زیرساختی برای شهروندان در نظر گرفته شود.
مثل آموزش مهارت‌های زندگی و ارتباط اعضای خانواده با هم. چون یكی از جدی‌ترین مشكلاتی كه ممكن است در قرنطینه خانگی پیش بیاید این است كه تنش‌های بین والدین و بچه‌ها شدت خواهد گرفت. در كنار این آموزش‌ها باید ابزارهایی كه می‌تواند آدم‌ها را در كنار هم قرار دهد نیز فراهم باشد.
یعنی نیازی به تدوین برنامه‌های سرگرم‌كننده برای مردم نیست؟!
چرا... به هر حال فكری هم برای سرگرمی مردم بشود. آن هم به صورت فوری. به نظر می‌رسد كه صدا و سیمای ما با وجود داشتن پتانسیل لازم، اراده كافی برای ساخت برنامه‌های فوری و نشاط‌آور و روحیه‌بخش و سرگرم‌كننده را ندارد! چون تنها كاری كه در طول این مدت كرده پخش فیلم‌ها و سریال‌های چند ده سال قبل بوده است!
در حالی كه ما این همه شبكه داریم كه اگر هركدام حتی چند برنامه هم بسازند، با كشكولی از برنامه‌های جذاب و سرگرم‌كننده مواجه خواهیم بود. البته باید سلایق مختلف هم در این برنامه‌ها مد نظر قرار گیرد. به نظرم ستاد ملی بحران كرونا باید در این زمینه هرچه زودتر فكری كند و صداوسیما را وادار به جهشی بزرگ در خط‌مشی و رویه آن كند. همچنین نباید از پتانسیل بسیار عظیم فضای مجازی هم غافل ماند.
چون اكثر مردم در طول این سال‌ها به خوبی با فضای مجازی آشنا هستند و همین می‌تواند فضای مجازی را به بهترین و قوی‌ترین ابزار رسانه‌ای موجود برای انتقال آموزش‌های لازم همچنین سرگرمی مردمی كه در خانه‌های‌شان مانده‌اند بدل كند.
البته این اقدامات و وعده‌ها باید واقعی باشد و مثمرثمر. نه مثل وعده اختصاص اینترنت رایگان به شهروندان كه تنها دستاوردش كندشدن سرعت اینترنت بود. در عوض اگر به خوبی گام برداریم می‌توانیم این تهدید را به فرصت‌های خوبی تبدیل كنیم. فرصتی برای اعتماد‌سازی بین افكار عمومی و دولت، تقویت بنیاد خانواده‌ها و از همه مهم‌تر ارتقای سطح بهداشت و سلامت جامعه.
خوشبختانه در مورد ویروس كرونا تمامی بزرگان دینی و علمی هم صدا معتقدند كه باید مراسم‌های عمومی مانند نمازهای جمعه و جماعات و... تعطیل شود درست به همین دلایل باید در خانه بمانیم و باز در چنین شرایطی دولت هم باید پیش‌بینی‌های لازم را برای پركردن اوقات فراغت شهروندان داشته باشد.
نظر شما