دولت رانتیر به دولت‌هایی گفته می‌شود که بدون نیاز به مالیات، از منابع مستقل مالی برخوردار بوده و بنابراین با چشم پوشی از خواسته اجتماعی، صرفاً با اتکا به برخورداری از رانت (بهره برداری و فروش منابع طبیعی همچون نفت و گاز) خود را بی نیاز از جامعه می پندارند؛ چنین دولتی، درآمدهای حاصل از منابع ملی را هرگونه که بخواهد خرج می کند و به مردم و افکار عمومی نیز هرگز پاسخگو نیست.

چرا اراده ای برای حفاظت از جنگل ها و مراتع ایران نیست؟

سلامت نیوز:ما در نظام حکمرانی ایران با یک "دولت رانتیر" مواجه هستیم؛ مقصود، نه فقط دولت فعلی بلکه کلیه دولت ها حداقل طی چهار دهه گذشته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از اسکان نیوز دولت رانتیر به دولت‌هایی گفته می‌شود که بدون نیاز به مالیات، از منابع مستقل مالی برخوردار بوده و بنابراین با چشم پوشی از خواسته اجتماعی، صرفاً با اتکا به برخورداری از رانت (بهره برداری و فروش منابع طبیعی همچون نفت و گاز) خود را بی نیاز از جامعه می پندارند؛ چنین دولتی، درآمدهای حاصل از منابع ملی را هرگونه که بخواهد خرج می کند و به مردم و افکار عمومی نیز هرگز پاسخگو نیست.

به عنوان مثال، اخیراً حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد که جمهوری اسلامی حدود «۳۰ میلیارد دلار» معادل 510 هزار میلیارد تومان یعنی حدود 600 برابر بودجه "سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور" در سال 99، طی یک دهه گذشته در سوریه هزینه کرده است.

این در حالی است که طی چند روز اخیر جنگل های زاگرس دارد در آتش بی تفاوتی دولت رانتیر می سوزد؛ فرمانده یگان حفاظت جنگل ها و مراتع کشور می گوید« 30 میلیارد تومان به دستگاه های نظامی بابت اعزام بالگرد در سنوات گذشته بدهکار هستیم»؛ جنگلبانان در استان های خوزستان و بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد گلایه و ناله می کنند که از حداقل ترین تجهیزات اطفای حریق برخوردار نیستند.

در شمال کشور نیز حقوق ماهیانه جنگلبانان را با چند ماه تأخیر پرداخت می کنند؛ نیروهای صیانت جنگل در سراسر کشور اعتراض می کنند که چند ماه است همان حقوق ماهیانه کمتر از دو میلیون تومانی خود را نیز دریافت نکرده اند؛ سازمان برنامه و بودجه به مکاتبات سازمان جنگل ها برای تخصیص بودجه مورد نیاز، پاسخ نمی دهد و پس از گسترده شدن آتش سوزی در جنگل های زاگرس و فشار افکار عمومی و رسانه ها، مبلغ 15 میلیارد تومان را بالاجبار تخصیص می دهد؛ اینها دلیلش این است که دولت رانتیر هر طوری که دلش بخواهد درآمد حاصل از منابع مستقل (فروش نفت و گاز) را خرج می کند.

در قانون بودجه سال 1399، برای سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور مبلغ 855 میلیارد تومان اختصاص داده شد؛ سازمان جنگل ها با این بودجه باید از 83 درصد از مساحت ایران به عنوان منابع طبیعی حفاظت کند؛ جنگل ها و مراتع را احیا کند و جلوی پدیده ی بیابان زائی را بگیرد و حقوق کارمندان خود را نیز پرداخت کند و به ازای هر ساعت به کارگیری بالگردهای آب پاش برای اطفای حریق جنگل نیز مبلغی بیش از 20 میلیون تومان را به دستگاه های نظامی بپردازد!

اما در همین لایحه بودجه سال 99، برای نهادهای مذهبی همچون حوزه های علمیه، ستاد احیاء امر به معروف، تبلیغات اسلامی، جامعه المصطفی، مجمع جهانی اهل بیت، مجمع تقریب مذاهب و ... رقم 3634 میلیارد تومان را در لایحه بودجه سال جاری گنجاندند؛ یعنی بیش از چهار برابر بودجه سازمان جنگل ها؛ اما حاکمیت بی توجه به آن است که اگر امنیت زیستی کشور به خطر بیفتد سرزمینی باقی نمی ماند که بخواهند مذهب را برای مردمانش تبلیغ کنند!

دولت رانتیر چون به هیچ مرجع ملی و مردمی و غیرحکومتی پاسخگو نیست و اصولاً با گردش آزاد اطلاعات مشکل دارد لذا دچار فساد در سیستم مدیریتی نیز می شود؛ به نحوی که فقط در یک فقره پولشوئی، بیش از 25500 میلیارد تومان در نیشکر هفت تپه اختلاس شده است یعنی سی برابر بودجه سازمان جنگلها در سالجاری!

بنابراین تا زمانی که رانت برخورداری از درآمد حاصل از منابع مستقل مالی (نفت و گاز) از ید اختیار حاکمیت خارج نشود، نمی توانیم شاهد توزیع عادلانه ثروت، حذف فساد، حکمرانی پاسخگو و مدیریت کارآمد برای نجات زیست بوم ایران باشیم. 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha