سلامت نیوز:آلودگی هوا معضل چندین ساله کلان‌شهرهای کشور است. این مساله در فصل سرد سال با بروز پدیده وارونگی دما رخ داده و موجب‌می‌شود تا انباشت آلاینده‌ها و دود خروجی از اگزوز خودروها و موتورسیکلت‌ها روی دهد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،اما حالا در فصل تابستان و اوج‌گیری گرما نوع دیگری از آلودگی در هوای پایتخت ثبت شده است که به احتمال زیاد در شهرهای بزرگ کشور نیز وجود دارد و در صورت به کارگیری ابزار لازم می‌توان مقدار آن را سنجید. تهران این روزها منتظر تشدید اُزن در هوای شهر است.فصل بهار امسال با کمترین مقدار آلودگی گذشت و بر‌اساس آمار موجود 87‌روز از این سه ماه کیفیت هوا مطلوب بود.

اما در همان روزهای معدودی که هوای شهر کیفیت مطلوبی نداشت افزایش شاخص ازن نیز قابل مشاهده بود.حالا دیگر ازن به یکی از آلاینده‌های شاخص هوا در فصل تابستان و روزهای گرم و آفتابی سال در شهر تهران تبدیل شده است. آلاینده‌هایی که در کنار تابش خورشید آلاینده ازن تولید می‌کنند دو آلاینده اکسیدهای نیتروژن و گازهای آلی فرار هستند، یکی از منابع بسیار مهم اکسیدهای نیتروژن خودروهای دیزلی و آلاینده ترکیبات آلی فرار هم از موتورسیکلت‌های کاربراتوری و جایگاه‌های عرضه سوخت منتشر می‌شوند و زمانی که خورشید به این آلاینده‌ها می‌تابد به ازن تبدیل می‌شوند؛ بنابراین استاندارد بودن این منابع در راستای کاهش آلودگی هوا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

بر‌اساس اطلاعات کارشناسی، اینکه چرا غلظت ازن در هوا افزایش می‌یابد علت‌های مختلفی دارد، اما نکته مشخص این است که ازن تنها به‌دلیل تابش نور خورشید به‌وجود نمی‌آید. سازمان محیط‌زیست آمریکا در این باره اعلام کرده است که آلودگی ازن زمانی اتفاق می‌افتد که آلاینده ناشی از خودرو، نیروگاه‌ها و صنعت کارخانه‌های شیمیایی با حضور نور خورشید واکنش نشان دهند و ازن به‌وجود آید، واکنش‌های شیمیایی اکثراً در هوای گرم با سرعت بیشتری رخ می‌دهد پس ازن در هوای گرم به‌وجود می‌آید و به همین دلیل این یک مشکل تابستانی است.

امروزه گاز ازن یکی از آلاینده‌های هواست که در کشورهای اروپایی و توسعه‌یافته بیشترین نگرانی را از منظر تهدیدات بهداشتی به خود اختصاص داده است. ازن یک اکسیدان بسیار قوی است و می‌تواند سبب بروز مشکلات تنفسی متعدد مانند حملات آسمی، کاهش عملکرد ریه و بیماری‌های جدی تنفسی شود، بنابراین افزایش روزهای ناسالم به‌دلیل این آلاینده طی چهار سال اخیر در کلانشهر تهران در فصول گرم سال، می‌تواند تلنگری برای ما باشد تا با تمرکز بیشتر بر کاهش آلاینده‌های انسان‌ساخت و ایجاد آن از جمله ارتقای کیفیت سوخت برای خودروهای دیزلی، از رده خارج کردن خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده، از افزایش این آلاینده پرخطر در هوای شهرهای بزرگ جلوگیری کنیم.

شناسایی آلاینده جدید تهران

در سه سال گذشته که اندازه‌گیری آلاینده ازن از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا با تمرکز بیشتری صورت گرفته، این آلاینده بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. افزایش غلظت آلاینده ازن طی سال گذشته در ماه‌های گرم سبب شد که کیفیت هوای تهران ۲۴‌روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در شرایط ناسالم برای همه افراد قرار گیرد. آقای حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره چرایی افزایش آلاینده ازن گفته است: دلیل مهم افزایش غلظت آلاینده ازن، تغییر نحوه محاسبه شاخص‌هاست.

از ابتدای امسال بر‌اساس ابلاغ سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت بهداشت نحوه اندازه‌گیری آلاینده‌ها تغییر کرد و سختگیرانه‌تر شد. وی ادامه داد: علاوه بر این عدم‌اجرای طرح ترافیک و توقف وزش باد در تهران، سبب افزایش غلظت آلاینده «ازن» شده است. به گفته وی، در حال حاضر غلظت ازن در تهران نسبت به مدت مشابه سال گذشته بسیار بالاتر است و با توجه به این موضوع می‌توان انتظار اعلام غلظت‌های بالایی از ازن را در تابستان داشت.

ازن و سلامت ما

آلاینده ازن مانند هر آلاینده دیگری تاثیراتی سوء بر سلامت انسان دارد. بر‌اساس اعلام دانشگاه‌های علوم‌پزشکی مواجهه با این آلاینده می‌تواند سبب تحریک سیستم تنفسی، ایجاد سرفه، تحریک گلو، درد قفسه سینه، ایجاد و تشدید آسم و آلرژی و در صورت مواجهه‌مکرر سبب تخریب بافت ریه شود. این عوارض در کودکان، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های تنفسی عوارض بسیار جدی‌تری را به همراه دارد. از این رو به افراد جامعه توصیه می‌شود که در برخی ساعات ظهر و عصر که تابش خورشید به بیشترین مقدار خود می‌رسد حضور خود در فضاهای باز را کاهش دهند. همچنین بهتر است که گروه‌های حساس در روزهایی که شاخص آلاینده ازن افزایش می‌یابد از فعالیت‌های طولانی و سنگین در فضاهای باز خودداری کنند.

آلاینده شناخته شده

عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست، چندی پیش گفته بود که شهروندان در کلانشهر تهران در تابستان سال گذشته به‌دلیل حجم بالای گاز آلاینده ازن ۱۲‌روز هوای ناسالم تنفس کردند، این به معنای راهی شدن ده‌ها هزار نفر به بیمارستان بر اثر فعالیت صنایع آلاینده است. در واقع درجه حرارت بالای ۳۲‌درجه موجب تولید گاز ازن توسط خودروها در سطح پایین می‌شود که عنصری آلوده کننده و یکی از خطرناکترین گازهای سمی است و تأثیر منفی فراوانی بر سلامتی انسان دارد که در این میان صنعت خودروسازی در صف اول مقصران قرار دارد.

سیدمحمد‌مهدی میرزایی‌قمی، مدیر کل دفتر اقلیم و هوا سازمان حفاظت محیط‌زیست هم به ایرنا گفته است: با گذشت سه ماه از شروع سال‌۹۹، با بررسی گزارش‌های کیفیت هوا در طول سه ماهه اول سال می‌بینیم که کیفیت هوای شهر تهران ۶‌روز در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت که از این حیث کمترین تعداد روزهای ناسالم در سه ماهه اول در مقایسه با سال‌های‌۹۰ تا‌۹۸ است.

در دهه گذشته سال‌های‌۹۳ و ۹۸ رکورددار کمترین روزهای ناسالم در سه ماهه بهار را با ۷روز ناسالم داشتند که این رکورد در سال‌۹۹ شکسته شد.وی افزود: همچنین با بررسی بیشتر اطلاعات مربوط به شاخص کیفیت هوا در بهار‌۹۹ متوجه می‌شویم که در هر ۶‌روز ناسالمی که اتفاق افتاده، آلاینده گازی ازن به‌عنوان آلاینده شاخص ایفای نقش کرده و روز ناسالم را برای شهروندان رقم زده است، بنابراین آلاینده‌های گازی نیز رفته‌رفته همانند آلاینده ذرات معلق نقش عمده‌ای را در برهم زدن هوای پاک ایفا می‌کنند که ناشی از تعدد و فرسودگی بیش از حد خودروها، موتورسیکلت‌ها و فعالیت‌های صنایع و منابع ساکن آلاینده هوا است.

مدیران شهری و مسوولان دولتی در شرایط بر خطرناک‌بودن آلاینده ازن در هوای تهران اذعان دارند که به‌طور حتم سنجش کیفیت هوای شهرهای بزرگ دیگر کشور هم وجود ازن در هوای آن شهرها را نشان خواهد داد. در نتیجه باید در شرایطی که مردم درگیر کرونا هستند به فکر تجهیز ناوگان حمل‌و‌‌نقل عمومی و ارتقای کیفیت سوخت و موتورخودروهای داخلی بود تا دردی به درد مبارزه با ویروس منحوس افزوده نشود.