سلامت نیوز:هیئت‌های بزرگ تلاش کرده‌اند تا مراسم عزاداری را با توجه حداکثری به پروتکل‌های بهداشتی برگزار کنند / تخلفاتی در برخی هیئت‌های کوچک مشاهده می‌شود که وزارت بهداشت با آنها برخوردی نکرده استگزارشهمنوایی برای حفظ جان عزاداران عزاداری محرم سال 1442هجری قمری با رنگ و بویی متفاوت از تمام سده‌های پیش آغاز شد و هم‌اکنون در نیمه راه دهه اول است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،مراسم آیینی و مذهبی که طی قرن‌ها در هر شهر و روستایی با رسومات و فرهنگ آن منطقه آمیخته و سبک و سیاقی متفاوت و ماندگار به‌خود گرفته بود، امسال با ویروس مرگبار کرونا سازوکار مشابهی در همه جا پیدا کرده است؛ عزاداران حسینی در تنگنای پروتکل‌ها و برای رعایت سلامت عمومی جامعه، سنج و طبل و دسته را کنار گذاشته‌اند و عمدتا در فضای باز با رعایت فاصله اجتماعی و مدت زمان محدود عزاداری می‌کنند.به گزارش همشهری، البته هیأت‌های بزرگ و سرشناس استانی و محلی، امسال تلاش کرده‌اند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی که وزارت بهداشت از پیش تعیین و اعلام کرده، این مراسم مذهبی دیرینه را حفظ کنند.
بسیاری از آنها که در هیئت داری و حسینیه‌داری قدمت طولانی دارند و تا سال گذشته در حسینیه‌ها و تکایای خود این مراسم مذهبی را برگزار می‌کردند، امسال در فضای باز مثل حیاط امامزاده‌ها، ورزشگاه‌ها، مصلی‌های روباز، حیاط مساجد و مدارس، بوستان‌هاو کوچه‌های عریض با حضور حداقل افراد، عزاداری می‌کنند.
مراسم ویژه آغاز‌ماه محرم در بسیاری از شهرهای کشور امسال به‌صورت نمادین و با حضور تعدادی از متولیان و مداحان برگزار شد؛ مانند آیین طشت‌گذاری اردبیل که در آخرین روز‌ماه ذی الحجه با حضور هزاران نفر از مردم این شهر برگزار می‌شود و آنها رسما آغاز ماه محرم و عزای حسینی را از این طریق اعلام می‌کردند، امسال با حضور کمتر از 50عزادار حسینی برگزار شد و متولیان از مردم خواستند این مراسم را از طریق فضای مجازی دنبال کنند.
ویژگی متفاوت محرم 1442هجری
آیین برگزاری مراسم ماه محرم، امسال ویژگی‌های متمایز دیگری هم نسبت به سال‌های گذشته به‌خود گرفته است. جلوگیری از حرکت دسته‌های عزاداری و علم‌کشی در خیابان‌ها، برگزار شدن هیئت‌ها در فضای باز، محدودیت در زمان برگزاری و نوع عزاداری، لزوم استفاده از ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی، کاهش پخش نذورات و برچیده‌شدن ایستگاه‌های صلواتی و تکیه‌های موقت، حذف بخش بانوان و کودکان در برخی از هیئت‌ها برای جلوگیری از تجمع و شکل‌گیری مراسم‌های اینترنتی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که امسال به این آیین چند هزار ساله اضافه و در واقع باید گفت تحمیل شده است.
بسیاری از مردم می‌گویند، حال و هوای محرم و کوچه‌های شهر امسال غریبانه است و چشم انتظار روزی‌اند که به دور از ترس و نگرانی این بیماری همه گیر، بار دیگر دور هم جمع شوند و به سبک و سیاق سال‌های گذشته عزاداری کنند. گزارش میدانی خبرنگاران همشهری در تهران نشان می‌دهد در بسیاری از مناطق پایتخت که در آن از تمام اقوام و شهرها حضور دارند پروتکل‌های اعلامی وزارت بهداشت درنظر گرفته شده و اجرا می‌شود و هیئت‌های بزرگ تلاش کرده‌اند مراسم عزاداری را با توجه حداکثری به این پروتکل‌ها برگزار کنند.
هم‌اکنون چند هیئت بزرگ در حیاط امامزاده صالح(ع)، امامزاده معصوم، شاه عبدالعظیم حسنی (ع)، دانشگاه افسری امام علی(ع)، پارک ارم، میدان امام‌‌حسین(ع) و ورزشگاه آیت‌الله سعیدی برگزار می‌شود. در این مراسم، عزاداران با فاصله یک تا دو متر ایستاده یا نشسته‌اند و در مدت یک تا دو ساعت عزاداری می‌کنند. همچنین پخش غذا و چای یا شربت نذری در این مراسم‌ها ممنوع شده و حضور افراد با ماسک الزامی است. برخی از هیئت‌ها، چندین بازرس زن و مرد در درهای ورودی خود قرار داده تا آنها با ابزارهایی مانند تب سنج و کنترل اکسیژن خون، جلوی ورود افراد مشکوک به کرونا را بگیرند.
جمع‌آوری ایستگاه‌های صلواتی و تکایای قدیمی
هیئت‌های محلی و خانگی هم از این اصل مستثنی نیستند و امسال با شکل و شمایلی متفاوت برگزار می‌شوند؛ به‌طور نمونه در منطقه 14تهران که به دارالمومنین معروف است و محدوده آن از خیابان پانزدهم خرداد در محدوده بازار بزرگ تهران شروع و تا خیابان پیروزی و افسریه ادامه دارد، هر سال با آغاز محرم 68ایستگاه صلواتی برپا می‌شد که امسال تعدادشان به کمتر از 5ایستگاه رسیده است. پیش‌تر فقط در حاشیه اتوبان محلاتی 6ایستگاه صلواتی برپا می‌شد. همچنین تکیه اکبرآبادی و عسگری دولاب که از تکیه‌های چند صد ساله معروف و تاریخی تهران هستند و مراسم نخل‌گردانی و علم‌کشی در آن برگزار می‌شد، امسال فعلا این مراسم را برگزار نکرده‌اند.
همچنین حرکت دسته‌های عزاداری قدیمی که در محدوده تاریخی چهل تن دولاب دنبال می‌شد، امسال تا به امروز برگزار نشده است.طبق اعلام سازمان امور مساجد این منطقه، تعداد هیئت‌های خانگی و مساجد در این محدوده بیش از 400مورد در سال‌های گذشته بوده که امسال یا اعلام تعطیلی کرده‌اند یا با تجمیع در هیئت‌های دیگر در فضای باز برگزار می‌شوند. در این منطقه 3هیئت محلی با هم، باغ گل خلیل نژاد را که 10هزار متر مساحت دارد و در حال تخریب برای برج‌سازی است، به محل عزاداری مردم محله میثم تبدیل کرده‌اند تا عزاداران با فاصله‌گذاری اجتماعی بتوانند در مراسم شرکت کنند. در مجموعه فضای باز پایگاه بسیج جنوب شرق مالک اشتر نیز یک هیئت بزرگ برگزار می‌شود. مسجد معروف حضرت میثم نیز مراسم‌های خود را امسال برگزار نمی‌کند.
تخلف برخی از هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری
اما در کنار این هیئت‌ها که با صرف هزینه‌های زیاد تلاش کرده‌اند آیین عاشورا را با رعایت اصول بهداشتی برگزار کنند، هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری هم هستند که اصلا تغییر رویه نداده و برنامه‌های عزاداری‌شان همچون سال‌های گذشته برگزار می‌شود. تجمع در فضای بسته حسینیه‌ها یا خانه، حرکت دسته‌های بزرگ عزاداری که باعث تجمع و شلوغی می‌شوند، برپایی ایستگاه صلواتی و پخش نذورات همچنان در برخی از نقاط تهران دیده می‌شود و ناظران قضایی یا بهداشت تا به امروز نسبت به جمع‌آوری آنها اقدامی نکرده‌اند.
بیشترین تخلفات هم برای هیئت‌های کوچکی است که در خانه‌ها یا حسینیه‌ها برگزار می‌شود. به‌طور نمونه در همین محدوده منطقه 14، حسینیه عرب‌ها در ابتدای بزرگراه محلاتی، مراسم خود را از همان ابتدای محرم در فضای بسته برگزار می‌کنند. یا چند هیئت کوچک محلی در محدوده میثم و بلوار ابوذر در فضای بسته خانه یا حسینیه برگزار می‌شود. در محدوده بلوار ارتش دسته عزاداری باعث تجمع مردم شده یا در خیابان هفده شهریور نرسیده به میدان شهدا، دسته عزاداری هر شب حضور دارند، در نوبنیاد نیز ایستگاه صلواتی دیده می‌شود که نذورات را با رعایت کمترین اصول بهداشتی در میان مردم پخش می‌کنند.
چندصدایی از سوی مسئولان کشور
البته ضعف دستگاه‌های نظارتی در این‌باره و بیرون آمدن صداهای متفاوت و بعضا متناقض از سوی مسئولان کشور درخصوص برگزاری مراسم محرم هم به این نابسامانی‌ها دامن زده است؛ به‌طور نمونه، ستاد ملی کرونا اعلام کرده که برگزاری مراسم در مساجد و حسینیه‌های مسقف ممنوع است و حتی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای سوم شهریور همزمان با سومین روز ماه محرم اعلام کرد که «مراسم عزاداری در حسینیه امام خمینی(ره) امسال به‌علت رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و ضوابط اعلامی ستاد ملی مقابله با کرونا به‌صورت عمومی برگزار نمی‌شود و مشروح برنامه‌های عزاداری از شبکه یک سیما پخش خواهد شد.»
اما در همین روز، حجت‌الاسلام محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور از رئیس‌جمهور به‌عنوان مسئول ستاد ملی مبارزه با کرونا خواسته که مشکل برگزاری مراسم محرم را در مساجد و تکایا برطرف کند؛ او در این‌باره گفته است: « با عنایت به اینکه ممنوعیت برگزاری مراسم در مساجد و تکایا و محیط‌های بسته جزو مصوبات ستاد ملی کرونا نبوده و به‌صورت ناگهانی توسط معاون وزیر بهداشت اعلام شده و انتقادات فراوانی را به همراه داشته است، لذا مقرر فرمائید برگزاری مراسم در مساجد و تکایا با رعایت همان دستورالعمل‌های بهداشتی مصوب مجاز اعلام شود.»
این اظهارنظرها از یک سو و تغییر مصوبات ستاد ملی کرونا در 2 مرتبه درخصوص میزان ارتفاع فضاهای مسقف از 3 متر به 6 متر باعث سردرگمی متولیان هیئت‌ها و عزاداران شده و آنها نمی‌دانند که با چه چارچوبی می‌توانند این مراسم را برگزار کنند. البته ستاد ملی مبارزه با کرونا هنوز پاسخ دادستان کل کشور درخصوص برگزاری هیئت را در مساجد و تکایا نداده است، اما این صداهای متفاوت که از سوی مسئولان کشور به فاصله کمی از هم به گوش می‌رسد باعث بی‌اعتبار کردن مصوبات این ستاد در ذهن عزاداران شده است.
امروز، چهارشنبه، ششم ماه محرم است و همزمان شدن تاسوعا و عاشورا با تعطیلات پایان هفته، مراسم عزاداری در شهرهای ایران پررنگ‌تر خواهد شد. باید دید که آیا هیئت‌های بزرگ با شلوغ‌تر شدن مراسم، باز هم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت خواهند کرد و مردمی که تمایل به عزاداری در شهر محل تولد خود را دارند، به دستور وزارت بهداشت عمل خواهند کرد و از سفر پرهیز می‌کنند یا به هر طریقی که هست راهی جاده‌ها خواهند شد؟
نظر شما