سلامت نیوز : رشد و نمو كامل جنین، با تغذیه مادر مرتبط است. تامین نیازهای جنین به دریافت مواد مغذی مادر وابسته است و نیازهای انرژی و ساختاری جنین تنها از طریق جفت منتقل می‌‌شود. البته كمبود غذایی در حد خفیف در مادر اثر چندانی بر رشد كودك ندارد، زیرا كودك نیازش را از ذخایر بدن مادر تامین می‌كند، پس این مادر است كه در درجه اول لطمه می‌بیند. بنابراین، مادران باردار باید برای حفظ سلامت خود و كودك‌شان، توجه زیادی به امر تغذیه داشته باشند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق باید به این نکته توجه داشت که مقدار افزایش وزن در بارداری در خانم‌های مختلف متفاوت است و نمی توان مقدار افزایش وزن خانم‌ها را با هم مقایسه کرد.

به طور طبیعی زنان باردار در طول حاملگی حدود 10 تا 12 كیلوگرم اضافه وزن دارند. البته برای خانم‌های لاغر تا 18 كیلوگرم و برای خانم‌های چاق تا 11 كیلوگرم حد متوسط در نظر گرفته شده است. افزایش وزن بدن در طول حاملگی به صورت یكنواخت نیست.

 در سه ماهه اول افزایش وزن آهسته و حدود یك تا دو كیلوگرم است. در طول شش ماهه آخر، افزایش وزن حدود 5/0 كیلوگرم در هفته است. بیشترین اضافه وزن، حدود 450 گرم در هر هفته، در سه ماهه آخر یعنی زمانی‌كه جنین بیشترین رشد را دارد، روی می‌دهد.

وزن خانم‌های باردار پس از زایمان به تدریج کاهش می‌یابد. قسمت اعظم این كاهش وزن، در زمان زایمان، حدود 5/5 كیلوگرم و در دو هفته اول بعد از زایمان، حدود چهار كیلوگرم، است. 5/2 كیلوگرم باقیمانده از هفته دوم تا ماه ششم بعد از زایمان كاهش می‌یابد. خانم‌هایی كه قبلا زایمان داشته‌اند، میزان بیشتری از افزایش وزن زمان حاملگی خود را حفظ خواهند كرد.
اما چه نیازهای تغذیه‌ای طی بارداری افزایش می‌یابد؟
افزایش نیاز خانم‌های باردار این‌گونه است.
انرژی: میزان انرژی مورد نیاز، 300 کالری بیشتر از زمان پیش از بارداری است. میزان کالری بیشتر، باعث چاقی و میزان کالری کمتر از 300 باعث تحلیل رفتن بدن می‌شود.
پروتئین: به‌طور متوسط مادر باردار، باید 70 تا 76 گرم پروتئین مصرف کند، یعنی 10 تا 16 گرم بیشتر از زمان پیش از بارداری.
ویتامین‌ها: اسیدفولیك موجب رشد مغزی مناسب جنین می‌شود و نیاز به مصرف آن از بقیه ویتامین‌ها بیشتر است. مادر باید از زمانی‌كه تصمیم به بارداری می‌گیرد، قرص اسیدفولیك مصرف كند و مصرف آن را تا پایان ماه دوم بارداری ادامه دهد. نیاز به ویتامین Cو ویتامین‌های گروه B خصوصا B6 هم زیاد می‌شود كه با افزایش مصرف منابع غنی از ویتامین‌های گروه B تامین خواهد شد.
مواد معدنی: مهم‌ترین ماده معدنی مورد نیاز كلسیم است. اگر مادر از منابع كلسیم به مقدار كافی و مناسب مصرف نكند، به زودی دچار پوكی استخوان و خرابی دندان خواهد شد و رشد قدی كودك كمتر از حد معمول می‌شود. ماده معدنی مهم دیگر، آهن است كه اكثر پزشكان از ماه چهارم بارداری مكمل آهن را توصیه می‌كنند.
برای تامین نیازها، باید پنج گروه مواد غذایی را به این شرح مصرف کنید:
1- نان، غلات و حبوبات: غذاهای این گروه دارای مقادیر بالای كربوهیدرات هستند كه منبع اولیه انرژی هستند. سعی کنید نان تهیه شده از آرد کامل مصرف کنید. حبوبات منبع خوبی برای تامین پروتئین است. بسیاری از حبوبات غنی از آهن و ویتامین B نیز هستند. 2- گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و دانه‌های مقوی: این گروه غذایی منبع خوبی برای پروتئین كه ماده غذایی اصلی برای مادر و جنین است، تنها ویتامینی كه در این گروه وجود دارد، ویتامین B12 است.
3- شیر، ماست و پنیر: محصولات لبنی میزان زیادی از احتیاجات غذایی خصوصا کلسیم و پروتئین را برآورده می‌كنند. هر خانم باردار باید سعی كند در روز حداقل یك لیوان شیر مصرف كند. افرادی كه مشكل گوارشی داشته و قادر به تحمل شیر نیستند، به جای یك لیوان شیر می‌توانند یك فنجان ماست یا پنیر مصرف كنند.
4- سبزیجات: سبزیجات مقدار زیادی از ویتامین‌های مورد نیاز از جمله ویتامین‌های A و C و مواد معدنی و فیبر را فراهم می‌كنند. همچنین یكی از مشكلات خانم‌های باردار در دوران بارداری یبوست است كه با مصرف سبزی‌ها این مشكل برطرف می‌شود.
5-میوه‌ها: میوه‌هایی مثل پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور منبع بسیار خوبی برای ویتامین C هستند. می‌توانید در صبحانه آب‌میوه یا میوه تازه، بین وعده‌های غذا، میوه تازه یا خشك، به همراه ناهار، سالاد میوه و برای دسر و شام كمپوت میوه مصرف كنید.
اما چه مواد غذایی را در دوران بارداری نباید مصرف کرد؟
باید مصرف مواد کافئین‌دار مانند چای و قهوه را محدود کنید.
از خوردن شکلات بیش از حد خودداری کنید.
از خوردن گوشت خام و نپخته بپرهیزید.
مصرف تن‌ماهی و دیگر کنسروها را محدود کنید.
از مصرف شیر و پنیر غیرپاستوریزه خودداری کنید.
مصرف مواد غذایی که قندهای ساده هستند، مانند آبنبات را محدود کنید.