سلامت نیوز:اسمش «کامران» بود، اردیبهشت پارسال با هیبتی که فقط از یک «شیر» می‌توان انتظار داشت، از بریستول انگلیس به وطن بازگشت تا نسل شیر ایرانی را احیا کند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،وقتی کامران پایش به تهران رسید، اسمش را به «هیرمان» تغییر دادند، هیرمان اسم پسر است و در زبان ادبیات فارسی معنایش «به یاد ماندنی» است.هویت کامران را به هیرمان تغییر دادند تا شاید این شیر نر آسیایی با احیای نسل شیر ایرانی، در اذهان ایرانیان به یاد ماندنی شود. اما اکنون که دو سال از ورود هیرمان به ایران نگذشته است، یال و کوپال این شیر از فرنگ برگشته ریخته و او دچار یاس و حرمان شده است.

 حال زار هیرمان

می‌گویند حال هیرمان خوب نیست و از ابهت و هیبت سلطانی‌اش، تنها یک تن بیمار و رنجور به‌جا مانده است. یک بیماری ناشناخته که برخی آن را شبه‌کرونا می‌نامند، به‌جان این شیر وارداتی افتاده و دمار از روزگارش درآورده است؛ به‌نحوی که بیم آن می‌رود هیرمان نیز مانند شیرهای ایرانی که ۸۰سال پیش نسل‌شان به باد رفت، زندگی‌اش به فنا برود. هیرمان بی‌حال است و آبریزش بینی و مشکل تنفسی دارد، جوری که به‌سختی نفس می‌کشد.

اگرچه علایم هیرمان شبیه علائم کروناست، اما پزشک باغ وحش تهران بدون نام بردن از کرونا، علائم بیماری او را شبیه به‌علائم سرماخوردگی یا یک بیماری ویروسی تشخیص داده است. «پرویز قندالی» مدیر باغ وحش ارم تهران در مورد حال ناخوش هیرمان به‌رسانه‌ها گفته:«از سه‌شنبه هفته گذشته (۷بهمن) علائم بیماری ازجمله آبریزش بینی و بی‌حالی در این شیر نر هشت ساله مشاهده شد و ما بلافاصله موضوع را به سازمان‌های نظارتی ازجمله سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی اطلاع دادیم.

از استادان صاحب نظر نیز برای پی‌بردن به علت بیماری کمک گرفتیم. هرچند که چندین روز از بیماری هیرمان می‌گذرد، اما علت بی‌حالی و بیماری او هنوز مشخص نیست.»به‌گفته مدیر باغ وحش ارم تهران برای مشخص شدن علت بیماری باید منتظر نتایج آزمایش‌ها باشیم. هیرمان اکنون زیر نظر دام پزشک است و همه امیدوارند حالش خوب شود تا احیای نسل شیرهای ایرانی حسرت ابدی نشود.

 ۷سال انتظار برای بازگشت هیرمان به کشور

آمدن هیرمان به ایران به این سادگی نبود، هفت سال آزگار طول کشید تا دولت انگلیس اجازه بازگشت او را به کشور بدهد. ایمان معماریان، دامپزشک پارک پردیسان و باغ وحش ارم در همان زمانی که هیرمان به کشور بازگشت، درباره نحوه انتقال او به کشور در یک برنامه تلویزیونی گفت: «باغ وحش ارم برای بازگشت شیر ایرانی حدود ۷سال تلاش کرد که در این راستا تمام استاندارد‌های لازم حتی فراتر از استاندارد‌های اروپایی را رعایت کرد و جایگاهی ساخت که چندین بار بازرسان اروپایی‌ آن را تأیید کردند و پس از تایید، دو شیر ایرانی به باغ وحش ارم ایران اختصاص داده شد.»

اما با وجود صرف ۷سال و این همه کش‌وقوس و فراز و نشیب برای بازگشت هیرمان به ایران، شرایط نگهداری او در داخل کشور به گونه‌ای بوده که این حیوان اکنون با خطر مرگ مواجه شده است و هر لحظه احتمال می‌رود که اسم او نیز وارد لیست اسامی حیوانات تلف شده در باغ وحش‌های ایران قرار بگیرد. البته هیرمان اولین و تنها حیوانی نیست که به سرنوشتی تلخ در باغ وحش‌های ایرانی دچارشده است. کافی است یک جست‌وجو ساده در گوگل انجام بدهید با لیست بلندبالایی از حیوانات داخلی یا لژیونر مواجه می‌شوید که باغ وحش‌های ایرانی سلامت یا زندگی‌شان را ربوده است.

نگاهی به حیوانات تلف شده در پارک‌های وحش ایران

همین دو ماه پیش بود که باغ وحش ارم دخل یک ماده ببر را آورد. البته علت مرگ ببر ماده که «کویین» نام داشت، بیماری نبود، بلکه ببر نر با شکستن و تخریب حصار مجاور با محل نگهداری کویین، وارد حریم او شد و طی یک نزاع خونین او را دچار صدمات جدی در ناحیه نای و مری کرد و نهایتا این نزاع به خفگی و مرگ کویین انجامید.

 تلف شدن حیوانات در باغ وحش ارم محدود به این دو مورد نیست و این باغ وحش قربانگاه قلاده‌های ببر و شیر زیادی شده است. ده سال پیش یک قلاده ببر سیبری را به این باغ وحش منتقل کردند، اما بعد از چند روز تلف شد و علتش را ابتلا به بیماری مشمشه اعلام کردند. بعد از آن ۱۴قلاده شیر را به دلیل احتمال ابتلا به بیماری مشمشه از بین بردند. مرگ ببر بنگال هم در نوع خود مرگی غم‌انگیز و دردناکی بود.

این ببر که «ببری» نام داشت در مرداد 92 و در یک روز گرم تابستانی در پارک ارم دچار حمله صرع شد و در استخر محل اقامت‌اش افتاد و آن‌قدر در تنهایی میان آب استخر دست و پا زد تا خفه شد و مرد. در کالبد شکافی ببری مشخص شد در نای و مجاری تنفسی او مقدار زیادی خونابه جمع شده که حاکی از خفگی حیوان در آب و مرگ او شده بود.

فقط ببری نبود که خفه شد پنچ گورخر نیز در پاییز ۹۷ و در جریان انتقال آنان از منطقه توران به پارک ملی کویر مثل ببری خفه شدند. با این تفاوت که خفگی آنان با آب نبود. موضوع از این قرار بود که سازمان حفاظت محیط زیست برای ساماندهی سایت‌های تکثیر گونه‌های شاخص حیات وحش، زنده‌گیری و انتقال 10راس گورخر از پارک ملی توران در شاهرود به پارک ملی کویر مرکزی در گرمسار برنامه‌ریزی کرده بود، اما در مسیر انتقال 5راس گورخر در جریان بیهوش سازی، انتقال و پس از انتقال از بین رفتند. مرگ ۵۰درصد گورهای زنده‌گیری شده عمدتا بر اثر وارد آمدن ضربه به سر آنان رخ داد.

 پارک‌های حیات وحش استاندارد نیستند

این خبرهای تلخ از مرگ‌ومیر حیوانات که در بالا ذکر شد و موارد بسیار ذکر نشده تنها در چند سال اخیر از پارک‌های وحش کشور مخابره شده است. بسیاری این پارک‌ها را مقصر تلف شدن حیوانات می‌دانند و معتقدند پارک‌های وحش ایران با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. عده‌ای می‌گویند وقتی پارک‌های حیات وحش ایران از بستر مناسب برای نگهداری از حیوانات برخوردار نیست چه اصراری به انتقال حیوانات به ویژه حیوانات کمیاب از خارج به داخل است.

چرا به‌خاطر ژست‌های محیط زیستی و با بهانه احیای گونه‌های وحش هم حیات حیوانات را به‌خطر می‌اندازیم و هم حیات وحش جهان را با خطر نابودی و خسران مواجه می‌کنیم. اکنون نیز بیماری هیرما بار دیگر وضعیت نامناسب پارک‌های حیات وحش کشور را به سر زبان‌ها انداخته است. او که آمده بود یک بار دیگر سرزمین ایران را با صدای غرش شیر آشتی دهد اکنون در بستر بیماری افتاده است و حال خوبی ندارد.

شاید اگر هیرمان -زمانی که کامران بود- این روزهای سخت بیماری و زندگی بدون قاعده در ایران را پیش‌بینی می‌کرد از ایرانی بودن خود انصراف می‌داد و هرگز برای انجام هیچ ماموریتی به کشور قدم نمی‌گذاشت تا هم هویت‌اش از او گرفته نشود و هم به مسلخ نرود و جانش به خطر نیفتد.