احمد بهپژوه در گفتوگو با فارس با بیان اینكه كودك با بازی زندگی میكند بازی جزئی از زندگی كودك است اظهار داشت: در طول تاریخ تمام جوامع به شكلهای گوناگون بازی داشتهاند و انواع آنها را برای پركردن اوقات فراغت خود به كار میبردند؛ فقط نحوه آن در فرهنگهای مختلف متفاوت است.
وی تصریح كرد: بخشی از زندگی افراد را اوقات فراغت تشكیل میدهد. در احادیث نیز وجود دارد كه یك بخش زندگی باید خواب و استراحت باشد یك بخش كار و اشتغال و بخش دیگر اوقات فراغت؛ لذا این سؤال پیش میآید كه در اوقات فراغت باید چه كار كنیم كه از آن لذت ببریم.
این متخصص روانشناسی ادامه داد: در دین اسلام موضوع دیگری به صراحت تأكید میشود و آن این است كه كار و فعالیتی پیشه شود كه به سلامت جسمی و روحی لطمهای وارد نكند به عنوان مثال در برخی جوامع افراد در اوقات فراغت خود قمار میكنند كه از نظر ما این موضوع موجب آسیب روحی و روانی فرد میشود لذا نادرست و نامطلوب است.
بهپژوه ادامه داد: مثال دیگر در این زمینه این است كه مثلاً موسیقی خوب است اما موسیقی كه موجب ارتقای معنویت و سلامت روان فرد شود لذا نگاه ما به بازیهای یارانهای نیز همینگونه است كه بازی به خودی خود وسیله است و هدف، رشد معنوی، روحی و جسمی است.
وی گفت: اگر به وسیله بازی، این رشد كه رشد همه جانبه است ایجاد شود میتوانیم بگوییم این بازی وسیلهای مناسب است به عنوان مثال در بازی والیبال فرد یاد میگیرد كه همكاری گروهی داشته باشد همچنین موجب رشد جسمانی و سلامت روانی فرد میشود اما اگر همین بازی تبدیل به بازی شرطی شد چون آسیب روحی و روانی دارد خوب نیست.
این متخصص روانشناسی گفت: بازیهای یارانهای نیز كه حدود 40 سال از عمر آنها میگذرد و از آتاری شروع شد و الان به پیچیدهترین حالت خود رسیده است و گاه 200 نفر متخصص و كارشناس با میلیونها هزینه سرمایهگذاری مینشینند و نیم ساعت بازی تولید میكنند، همینگونه ارزیابی میشوند.
وی گفت: در این بازیها چندین متخصص از روانشناس گرفته تا فیزیكدان، نورپرداز، گرافیست و كارگردان روی یك بازی نیم ساعته كار میكنند كه از این جمله میتوان بازیهای گروهی كه در آن فرد با همبازیهایی از سراسر جهان بازی میكند میتوان نام برد.
بهپژوه ادامه داد: این بازیها جاذبه دارند و ساعتها كودك و نوجوان و حتی سالمند را در جای خود میخكوب میكنند. بازیهای گروهی نیز در حال حاضر افزایش یافته كه بر اساس آن فردی در ایران همزمان با فردی در آمریكا و ژاپن و مثلا كره به بازی گروهی میپردازد لذا این معلوم است كه جاذبه ایجاد میشود چرا كه هیجان در آن وجود دارد و انسان به دنبال هیجان است.
وی اضافه كرد: هیجانی كه به دنبال آن سلامت است و آسیب رسان و مضر نباشد، همان هیجان مطلوب است و ركود، انزوا، افسردگی و ترویج روح خشونت و پرخاشگری، بازی مطلوبی نخواهد شد.
بهپژوه یادآور شد: به بازی با دید هدفمندی نگاه میكنیم و به عنوان مثال اگر در بازی روابط اجتماعی به كودك یاد داده میشود و در آن توان حل مسئله را در كودك بالا میبریم یا بازیهایی كه به فرد كمك میكنند تا مسائل اجتماعی را حل كنند و بازیهای مربوط به شهرسازی از جمله بازیهای مناسب سلامت روان هستند.
این متخصص روانشناسی خاطرنشان كرد: در مورد این بازیها باید توجه شود كه با چه هدفی ساخته میشود آیا هدف آن به درد بچه میخورد یا خیر.
وی گفت: نوع بازی به طور كلی مهم است و باید تك تك آن توسط والدین قبل از اینكه به دست كودك برسد مورد ارزیابی قرار میگیرد.
بهپژوه یادآور شد: در حال حاضر بنیاد ملی بازیهای یارانهای وجود دارد كه البته در سطح ابتدایی است؛ بازیهایی كه اخیرا در این بنیاد ساخته شده است بازیهای تاریخی است كه البته خوب است.
وی با بیان اینكه توصیه اول به والدین این است كه از بازی و بازیكردن با فرزندان نهراسند و نگویند كه من از این بازیها سر در نمیآورم اضافه كرد: نباید در این زمینه برخورد طرد آمیز و منفی شود كه به عنوان مثال والدین به فرزندان بگویند این بازیها بد است و همه را جمع كنیم بلكه خود والدین یك دور بازی را با یك نگاه بیطرفانه و غیر سوگیرانه ببینند و بررسی كنند و اگر بازی به درد میخورد بنشینند و با فرزندان خود بازی كنند.
بهپژوه تأكید كرد: ما بازیهایی داریم كه به بازیهای تعاملی معروف هستند كه در آن پدر و مادر با فرزندان خود بازی میكنند و در حین بازی والدین از بچهها سؤالات مختلفی میكند لذا به طور كلی نباید به طور كلی شیدا شویم و بگوییم كه هر چه از غرب بیاید خوب است یا اینكه بگوییم هر چه از غرب بیاید بد است. این نگاه صفر و صدی غلط است ما الان چه بخواهیم و چه نخواهیم بازیهای یارانهای وارد زندگی ما شده است لذا میتوانیم بپرسیم و از كارشناسان در این زمینه نظرخواهی كنیم.
این متخصص روانشناسی تربیتی ادامه داد: بازی بهترین موقعیت برای پدر و مادر است تا با فرزندان خود تعامل داشته باشند و در یك فضای غیررسمی و صمیمی با او ارتباط برقرار كنند؛ پدر و مادری موفق هستند كه بتوانند با فرزندان خود ارتباط خوبی برقرار كنند به عنوان مثال هنگام بازی صمیمی از فرزند خود حال و احوالش را بپرسند و در مورد مسائل مختلف از جمله نوع بازی از وی نظرخواهی كنند اما متأسفانه الان پدرها و مادرها به همراه فرزندان خود زیر یك سقف زندگی میكنند اما با هم تعاملی ندارند.
وی گفت: همراه شدن با فرزندان در بازیها به عنوان مثال سینما رفتن، فوتبال بازیكردن و در نهایت بازیكردن با آنها میتواند ابزار مناسبی برای تعامل بین والدین و فرزندان شود.
بهپژوه خاطرنشان كرد: نمیتوان در بازیهای یارانهای را قفل زد و اجازه بازی را به بچههای خود نداد چرا كه امروز و فردا این كار را كردیم روزهای دیگر چه؟ لذا به جای اینكه آنها را تعطیل كنیم باید به فرزند خود یاد دهیم كه كدام بازی خوب و كدام بازی بد است و او بتواند روی پای خود بایستند و تصمیم مناسبی بگیرد.
وی افزود: باید توانایی انتخاب صحیح فرزندان را بالا برد به عنوان مثال در حال حاضر حدود 10 هزار بازی یارانهای در بازار وجود دارد باید بتوانند بازی صحیح را انتخاب كنند از طرف دیگر والدین باید از كارشناسانی كه در این زمینه فعالیت كردهاند در زمینه بازی صحیح و مناسب یارانهای سؤال كنند تا بازی را متناب با سن، جنس و روحیات فرد انتخاب كنند.
بهپژوه گفت: باید توانایی آن را كسب كرد كه چگونه از بازی یارانهای كسب هدفهای متعالی را داشت. البته پدر و مادر كارشناس بازی نیستند كما اینكه ما كتابشناس هم نیستیم و برای خرید آن به كارشناس آن رجوع میكنیم.
وی اضافه كرد: در حال حاضر جایی به شكل سازمان یافته كه بتوان از آن در زمینه بازیهای یارانهای مناسب با كودكان سؤال كرد وجود ندارد اما به عنوان مثال بنیاد ملی بازیهای یارانهای میتواند طرف مشورت ما باشد كه آنها بازیها را دستهبندی كردهاند از نظر سن و موارد دیگر.
بهپژوه خاطرنشان كرد: باید والدین در استفاده كودكان از بازیهای یارانهای اعتدال برقرار كنند كه اگر نتوانند این كار را انجام دهند موجب آسیبهای روحی و روانی زیادی به كودك میشوند. لذا بهتر است در هر روز بیش از 2 ساعت از بازی یارانهای به صورت 4 تا نیمساعت استفاده نشود چرا كه وقتی كار با كامپیوتر طولانی میشود نوعی صرع ایجاد میشود و روی تمركز حافظه اثر منفی میگذارد.
نظر شما