سلامت نیوز :«كلیه فروشی، گروه خونی A مثبت، قیمت پایه 7 میلیون تومان»، تعجب نكنید، این جمله تیتر یك آگهی ای است كه یك جوان 30 ساله در وبلاگش گذاشته است و تصمیم‌گرفته یكی از كلیه‌هایش را بفروشد. حتما آگهی‌های مشابهی را روی دیوار یا باجه تلفن و حتی ایستگاه‌های اتوبوس دیده‌اید...

 این آگهی‌ها بیشتر شبیه آگهی مزایده است تا یك اقدام درمانی. نتایج نشان می?دهدگزارش‌ها هم‌اكنون فروش كلیه در جوانان و حتی دختران جوان افزایش یافته و متاسفانه بازار سوءاستفاده و سودجویی نیز حسابی داغ است. بسیاری از افراد خارج از ضوابط قانونی با توافق با دهنده كلیه، حاضرند، هزینه‌های گزافی بپردازند تا برای همیشه از شر دستگاه دیالیز و هزینه‌های كمرشكن درمانی خلاص شوند اما در این آشفته‌‌بازار از نظارت و برخورد و سروسامان دادن به این موضوع خبری نیست و می‌توان گفت، بازار خریدوفروش كلیه هر روز سیاه‌تر می‌شود.


اولین ‌بار مدیر انجمن حمایت از بیماران كلیوی كرمانشاه از ورود دختران به بازار فروش كلیه خبر داد. بنا به گزارش مهر، حسین بیگلری می‌گوید: «سن اغلب متقضیان فروش كلیه بین 20 تا 30 سال است و در این میان دختران جوان هم به ما مراجعه می‌كنند و قصد فروش كلیه‌‌شان را دارند.» بیگلری با اشاره به بالابودن تعداد متقاضیان فروش كلیه در كرمانشاه ادامه می‌دهد: «برخی از فروشندگان كلیه به كلانشهرها به ویژه تهران سفر می‌كنند تا كلیه خود را با قیمت بالاتری بفروشند.» به گفته مسوول بیماران خاص و صعب‌العلاج، استان كرمانشاه هنوز به عنوان یك استان جنگ‌زده شناخته می‌شود و موقعیتی برای فعالیت‌های اقتصادی جوانان در این استان وجود ندارد. همین مساله باعث شده برخی از این افراد برای تامین هزینه‌های زندگی‌شان مبادرت به فروش كلیه‌شان كنند كه اصلا كار درستی نیست.


8 درصد اهداكنندگان كلیه زنان هستند

اظهارات مدیر انجمن حمایت از بیماران كلیوی استان كرمانشاه در مورد رواج فروش كلیه میان دختران جوان واكنش‌های زیادی به دنبال داشت. رییس هیات مدیره انجمن حمایت از بیماران كلیوی کشور اعتقاد دارد: «این قضیه‌ جامعیت ندارد و در مورد تمام استان‌ها این‌گونه نیست.» مصطفی‌ قاسمی با بیان اینكه در تهران 8 درصد از اهداكنندگان كلیه زنان هستند، در گفت?وگو با خبرنگار سلامت می‌افزاید: «قضیه فروش كلیه توسط زنان بستگی به بافت فرهنگی و اقتصادی هر منطقه دارد. با توجه به وضعیت اجتماعی جامعه كه برخی افراد به كلانشهرها مهاجرت می‌كنند و به صورت منفرد زندگی می‌كنند به ناچار تصمیم به فروش كلیه‌هایشان می‌گیرند.» قاسمی شرایط اهدای كلیه برای زنان را این‌گونه بیان می‌كند: «حتما باید از همسر یا پدر رضایت?نامه داشته باشند و علاوه بر آن پزشكی قانونی سلامت روحی آنها را تایید كند و پس از آن آزمایش‌هایی كه مربوط به سلامت جسمی است، انجام می‌شود. اگر كوچك‌ترین نقصی در این آزمایش‌ها باشد، اهدای كلیه صورت نمی‌گیرد.» وی می‌گوید: «حتی كسانی كه در خانواده خود بیمار كلیوی دارند، نمی‌توانند كلیه‌شان را اهدا كنند، چون اولویت با خانواده‌ آنهاست.» امیرحسین قاضی‌زاده، عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز مساله فروش كلیه توسط دختران جوان را تایید می‌كند و می‌گوید که هنوز آمار دقیقی از فروش كلیه دختران وجود ندارد، اما برخی زنان به دلیل مسایل مالی این كار را می‌كنند.

اهدای كلیه در گودال دلال‌بازی

برای اهدای كلیه مجوز انجمن حمایت از بیماران كلیوی لازم است و در واقع هماهنگی بین بیمارستان و انجمن وجود دارد تا آزمایش‌های لازم انجام شود و بیمار نیازمند به بیمارستان معرفی شود. در واقع این روند قانونی كار است اما مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران كلیوی از دلال‌بازی گسترده‌ای در داستان اهدای كلیه خبر می‌دهد: «متاسفانه بسیاری از مراكز بدون مجوز در زمینه فروش كلیه فعالیت می‌كنند و هیچ نظارت و برخوردی بر عملكرد آنها صورت نمی‌گیرد.» قاسمی توضیح می‌دهد: «در حال حاضر قیمت‌های كلانی برای فروش كلیه پیشنهاد می‌شود كه 30 تا 40 درصد آن را دلالان می‌گیرند و باقی مبلغ به دهنده كلیه داده می‌شود. همچنین بسیار دیده شده كه این افراد به صورت گروهی و در قالب یك باند و با دلال‌بازی، كلیه، خریدوفروش می‌كنند.» قاسمی اعتقاد دارد تنها راه مقابله با این معضل، برخورد وزارت بهداشت با افرادی است كه خارج از ضوابط قانونی، اقدام به خریدوفروش كلیه می‌كنند. وی با انتقاد از عملكرد وزارت بهداشت در شكل‌دهی به این قضیه ادامه می‌دهد: «وزارت بهداشت باید مجازات‌هایی برای این افراد در نظر بگیرد و بر روند اهدای كلیه تا پیوند نظارت دقیق داشته باشد تا كسی نتواند تخلف كند.» به گفته رییس انجمن حمایت از بیماران كلیوی، مكاتبه‌های زیادی از سوی انجمن با وزارت بهداشت صورت گرفته اما این وزارتخانه در این زمینه منفعل عمل كرده است. قاسمی با بیان اینكه بیماری كلیوی در كشور روند رو به رشدی داشته است، عنوان می‌كند: «اگر جلوی خریدوفروش كلیه گرفته نشود كشور ما بدتر از هندوستان می‌شود و بیماران نیازمند، مجبورند برای زنده ماندن هزینه هنگفتی به دلالان بدهند.»

قاسمی باز هم با انتقاد از عملكرد نظارتی وزارت بهداشت، به موضوع نگران‌كننده‌ای اشاره می‌كند: «شنیده شده متاسفانه بسیاری از این دلال‌بازی‌ها در بیمارستان‌ها و توسط كادردرمانی انجام می‌شود و افراد نیازمند نیز مجبورند به پرداخت این هزینه‌های كمرشكن تن ‌دهند.» قاسمی توضیح می‌دهد در حال حاضر 20 هزار بیمار دیالیزی در كشور داریم، سال گذشته 2285 مورد پیوند انجام شد و 15 درصد بیماران دیالیزی نیازمند پیوند هستند، بین 15 تا 17 درصد نیز تعداد بیماران دیالیزی افزایش یافته است. با این اوصاف اگر قرار باشد پروسه پیوند كلیه، اسیر دلال‌بازی باشد چگونه می‌توان مشكلات آنها را حل كرد؟!



وزارت بهداشت: چگونه نظارت كنیم؟

«خریدوفروش كلیه غیرقانونی است و ما آن را تایید نمی‌كنیم.» این جمله را رییس اداره پیوند و بیماری‌های خاص وزارت بهداشت بیان می‌كند و به خبرنگار سلامت می‌گوید: «فروش كلیه در چرخه اجرایی صورت نمی‌گیرد كه بتوان به راحتی با آن مقابله كرد. این اقدام در خارج از دوره فعالیت مراكز درمانی است پس چگونه می‌توانیم جلوی آن را بگیریم؟» دكتر عقیقی در پاسخ به اظهارات مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران كلیوی مبنی بر دلال‌بازی در مراكز درمانی می‌گوید: «این قضیه باید ثابت شود و به راحتی نمی‌توان در مورد آن اظهارنظر كرد، بیان چنین اتهاماتی بدون دلیل و مدرك صحیح نیست و باید این ادعا ثابت شود.» دكتر عقیقی صحبت‌هایش را با اشاره به روند اهدای عضو ادامه می‌دهد و می‌گوید: «تصور كنید كه بیمار نیازمند كلیه به كلینیك‌ شفا مراجعه می‌كند و بعد از انجام مراحل اهدای عضو از كلینیك خارج می‌شود و با اهدا‌كننده كلیه به توافق می‌رسد كه باید مبلغی را پرداخت كند، در نتیجه امكان‌ نظارتی وجود ندارد.» دكتر عقیقی اعتقاد دارد: «برای مقابله با فروش كلیه، دلال‌بازی و واسطه‌گری باید بخش‌های پیوند از بیماران مرگ مغزی را افزایش دهیم و فرهنگ اهدای عضو را بالا ببریم.» به گفته رییس اداره پیوند و بیماری‌های خاص وزارت بهداشت، تبلیغ و ترویج فرهنگ اهدای عضو در دستور كار وزارت بهداشت قرار گرفته است و ترغیب بیمارستان‌ها برای این كار جزو برنامه‌های وزارت بهداشت است.

هنوز جای این سوال باقی است كه چرا وزارت بهداشت كه متولی اصلی سلامت جامعه است با وجود آمار بالای بیماران كلیوی و نیازمند پیوند با این قضیه برخورد نمی‌كند و اگر بنا به گفته مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران كلیوی، این خریدوفروش‌ها در مراكز درمانی انجام می?شود، چرا وزارت بهداشت سكوت كرده است؟ از آنجا كه نظارت یكی از ستون‌های اصلی سلامت در جامعه است، انتظار می‌رود وزارت بهداشت در مورد نابسامانی‌های نظام سلامت، مانند خرید و فروش كلیه جدی‌تر عمل كند.