سلامت نیوز : ورزش و داشتن تحرک به عنوان یکی از اولین اصول داشتن سلامت جسمانی شناخته شده است. ممکن است این نکته بدیهی به نظر برسد اما بدون شک بسیاری نمی دانند که فعالیت ورزشی حتی برای کودکان ضرورت دارد.
بیشتر والدین فکر می کنند کودکی که به قول خودشان از صبح تا شب مشغول بازی است، به ورزش کردن نیازی ندارد در صورتی که جست و خیز و فعالیت زیاد از مشخصه های دوران کودکی است و با افزایش سن کودک تحرک کمتری خواهد داشت.

 اگر کودکان به طور منظم به ورزش نپردازند، عادت به این کار پیدا نخواهند کرد و هرچه بزرگ تر می شوند به نشستن پای تلویزیون یا انجام بازی های رایانه ای عادت می کنند، بنابراین اطلاع رسانی و آگاهی دادن به والدین درباره مزایای ورزش در دوران کودکی به فرهنگ سازی در این امر کمک می کند و به داشتن نسلی شاداب و سالم منجر می شود.

اهمیت ورزش
هرگونه فعالیت عضلانی که به مصرف انرژی منجر شود، فعالیت فیزیکی نامیده می شود. دکتر علی مظاهرنژاد دبیر انجمن علمی، پزشکی، ورزشی ایران به خراسان می گوید: اگر این فعالیت فیزیکی هدفمند و برنامه ریزی شده باشد، به آن فعالیت ورزشی می گوییم. به طور کلی ورزش ها به ۲ گروه ورزش های هوازی و مقاومتی تقسیم می شود.

 ورزش های هوازی ورزش هایی است که در آن زمان مطرح نیست و فرد مدتی را به یک فعالیت ورزشی می پردازد مثل دویدن، راه رفتن، شنا، دوچرخه سواری و طناب زدن. در مقابل ورزش های مقاومتی ورزش هایی است که در مقابل وزن صورت می گیرد مثل دمبل، کش های ورزشی و حتی وزن فرد که طی ورزش آن را تحمل می کند.
 بنا به توصیه سازمان بهداشت جهانی اگر افراد بالغ روزی ۳۰دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط داشته باشند، این امر به سلامت آن ها کمک می کند.

از آن جا که کودکان تحرک بیشتری دارند لازم است یک ساعت در روز ورزش هوازی داشته باشند. همچنین از آن جا که یکی از بزرگ ترین معضلاتی که در بسیاری از کشورها وجود دارد، بی تحرکی کودکان است، سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده است کودکان بیش از ۲ ساعت در روز پای تلویزیون یا بازی های رایانه ای ننشینند.

دکتر مظاهرنژاد با اعلام این که به طور متوسط هم اکنون در کشور ما ۴۶درصد کودکان دچار افزایش وزن و چاقی هستند، تصریح می کند: این وضعیت یک خطر بالقوه است که جامعه ما را تهدید می کند زیرا یک کودک چاق اگر به حال خود رها شود، به یک بزرگسال چاق تبدیل خواهد شد که این امر سلامت فرد را تهدید می کند. در این میان توصیه اکید ما این است که کودکان تا قبل از سنین بلوغ ورزش های مقاومتی را با شدت زیاد انجام ندهند.

محدودیت ورزش های مقاومتی در نوجوانان
عضو هیئت علمی گروه پزشکی ورزشی بیمارستان حضرت رسول(ص) ادامه می دهد: اصطلاحی در این مورد داریم که به آن «وان. آر.ام» گفته می شود که رکورد هر فرد است. این رکورد در انسان های مختلف متفاوت است و به مقدار نیرویی می گویند که فرد می تواند فقط یکبار آن را برای بلندکردن به کاربرد. توصیه اکید ما این است که تا قبل از بسته شدن صفحه رشد در نوجوانان، کسی از این رکورد استفاده نکند.

چرا که این امر باعث می شود صفحه های رشد که وظیفه افزایش قد را به عهده دارد، آسیب ببیند و در نهایت قد فرد تحت تاثیر قرار بگیرد و کوتاه تر شود.

در واقع این رکورد فشار زیادی روی صفحه های رشد وارد می کند و رشد قدی نوجوانان تحت تاثیر قرار می گیرد.

معمولا صفحه رشد پسران دیرتر از دختران بسته می شود و به همین دلیل است که قد پسرها بلندتر از دخترهاست و پسران هم دیرتر به بلوغ می رسند.

تعیین نوع ورزش
سوال بسیاری از والدینی که کودکان خود را به انجام ورزش  تشویق می کنند این است که از چه سنی باید کودکان را به سمت یک ورزش خاص سوق داد. دکتر مظاهرنژاد چنین پاسخ می دهد: بهتر است تا ۶ یا ۷ سالگی کودکان را به انجام هر ورزشی که دوست دارند، تشویق کنیم. پس از این سن کم کم ورزش آن ها را برنامه ریزی کنیم و براساس استعداد، علاقه و توانایی آن ها اجازه دهیم در رشته ورزشی مورد علاقه خود فعالیت کنند. پس از سن ۱۶ یا ۱۷ سالگی هم نوجوان می تواند به صورت اختصاصی روی یک ورزش خاص متمرکز شود و به صورت تخصصی ورزش کند.

بنابراین تا قبل از ۷ سالگی مجبور کردن کودک به یک ورزش خاص مثل فوتبال یا ژیمناستیک کار صحیحی نیست و بهتر است که او به هر ورزشی که علاقه مند است بپردازد و خودش در این باره تصمیم بگیرد.از سوی دیگر بحث تغذیه در ورزش بسیار مرتبط به هم است.

توصیه ما این است که کودکان قبل از ورزش ۲ لیوان آب بنوشند و هر ۲۰ دقیقه پس از ورزش یک لیوان آب بنوشند، قبل از فعالیت ورزشی وعده غذایی سنگین نخورند و اگر ورزشی مثل فوتبال قرار است ۶۰ تا ۹۰ دقیقه طول بکشد حتما یک وعده غذایی حاوی کربوهیدرات میل کنند.کودکان باید پس از فعالیت ورزشی مواد حاوی کربوهیدرات مصرف کنند تا بتوانند گلیکوژنی را که توسط فعالیت ورزشی از دست رفته است جایگزین کنند. بهتر است این مواد ۲ ساعت پس از فعالیت ورزشی مصرف شود.وی با بیان این که امروزه آسیب تاندون و لیگمان ها بسیار شایع است اشاره می کند: این امر به علت نداشتن تحرک جسمانی کافی و ورزش نکردن است. در گذشته کودکان لی لی و گرگم به هوا بازی می کردند.

اما کودکان امروزی پای تلویزیون می نشینند و یا بازی های رایانه ای انجام می دهند. این بی تحرکی باعث ضعف مفاصل شده و در نهایت باعث صدمه دیدن تاندون و لیگمان می شود.به این دلیل است که هر قدر فرد در کودکی ورزش کند در آینده سلامت مفصلی بهتری خواهد داشت و در واقع فرد از دردهای مفصلی در دوران بزرگسالی پیشگیری می کند.

هر قدر سیستم مفصلی و اسکلتی کودک در حال فعالیت باشد و تحت فشار قرار بگیرد قوی تر می شود و احتمال آسیب به آن کمتر می شود.طبق مطالعه جالبی که در ژاپن انجام شد از دختر بچه های ژاپنی خواستند قبل از ورود به کلاس چند بار بالا و پایین بپرند و بعد وارد کلاس درس شوند. ریسک پوکی استخوان در این دختران طی دوران بزرگسالی بسیار کمتر بود و این مطالعه نشان می دهد که حتی کمترین تحرک که ممکن است بی فایده به نظر برسد تا چه حد بر سلامت جسمانی فرد تاثیر می گذارد.

بنابراین توصیه اکید ما به والدین این است که علاوه بر این که کودکان را به انجام ورزش تشویق می کنند، خودشان به ورزش رو بیاورند و الگوی مناسبی در اختیار فرزندان خود قرار دهند.به علاوه ورزش کردن باید از یک کار تفننی و لوکس تبدیل به یک عادت شود و متولیان جامعه باید در نظر داشته باشند که سرمایه گذاری برای ورزش به نفع سلامت اجتماعی و بالابردن رفاه است. تحقیقات در آمریکا نشان می دهد که هر یک دلار که صرف ورزش شود در آینده ۳ دلار سود خواهد داشت. بنابراین هزینه کردن برای توسعه ورزش نوعی سرمایه گذاری است و می تواند از بار بیماری ها و هزینه های سلامت و درمان بکاهد.

هزینه تفریحات سالم بالاست
تفریح نشاط آور و سالم مانند ورزش در باشگاه،رفتن به استخر، تئاتر و مواردی این چنین هزینه های بالایی دارد. هم چنین بسیاری از امکانات تفریحی و ورزشی در کشور ویژه پسران است و این یکی از عللی است که درافزایش میزان افسردگی دختران تاثیرگذار بوده است . محمود برجعلی روان شناس با بیان این مطلب می افزاید: شادی ضرورت فردی و اجتماعی است که نباید آن را به هیچ عنوان از زندگی حذف کرد. نوجوانان و جوانان در شرایطی قرار می گیرند که به بلوغ فکری، جسمی و عاطفی می رسند بنابراین به شادی و توجه بیشتر نیاز دارند تا به مشکلات فکری و شخصیتی دچار نشوند.