به گزارش فارس، چاقی به خودی خود، نوعی بیماری است كه عوارض زیادی را برای فرد به جا میگذارد.
هرگونه تغییر در وزن بدن به صورت كاهش یا افزایش باید مورد توجه پزشكان قرار گیرد. در قرن جدید مشكلات مرتبط با چاقی بیش از مرگهای ناشی از بیغذایی است كه میتواند تأمل برانگیز باشد.
گسترش شهرنشینی، افزایش درآمد، سرانه دریافت انرژی در كنار كاهش تحرك جسمانی از علل افزایش وزن در جوامع در حال توسعه است البته گسترش امكانات نیز موجب كاهش فعالیت افراد میشود به طور مثال به دلیل وجود دستگاههای جدید، تعداد شغلهایی كه به فعالیت بدنی نیازمند است، كمتر میشود.
چاقی در پزشكی نوین یك وضعیت یا توده اضافی بافت چربی است البته چاقی و لاغری نوعی احساس ذهنی یا درونی فرد نسبت به توده بدنی خویش است.
تحقیقات نشان داده است كه وزن بدن هر شخص و چاقی یا لاغری با دو سیستم عصبی و هورمونی مرتبط است. مهمترین عضو عصبی تنظیمكننده، غده هیپوتالاموس در مغز است همچنین مهمترین هورمون تنظیم كننده وزن، لپتین است كه از سلولهای چربی تولید میشود و به خون میریزد كه از طریق هیپوتالاموس عمل میكند.
بدین ترتیب كه سطوح بالای لپتین در خون، پرخوری را كاهش و مصرف انرژی را در بدن افزایش میدهد كه موجب لاغری بدن میشود و بالعكس اگر سطح لپتین در خون پایین باشد، خوردن را افزایش میدهد و مصرف انرژی نیز كاهش پیدا میكند كه موجب چاقی فرد میشود.
رابطه عصبی بین هیپوتالاموس در مغز و دستگاه گوارش در بدن عصب "واگ " نام دارد و گلوكز یا قند خون و تعدادی از هورمونهای دیگر نیز نقش ماده واسطهای را در كم یا زیاد شدن اشتها و در نتیجه تنظیم وزن ایفا میكند.
سلولهای چربی نیز علاوه بر اینكه یك منبع ذخیره چربی محسوب میشود فعالیتهای هورمونی را نیز بر عهده دارد همچنین تنظیم چربی بدن، حساسیت به انسولین، كنترل فشارخون و كنترل انعقاد خون را نیز برعهده دارد. به همین دلیل است كه معمولاً فشارخون، دیابت و افزایش چربی خون با چاقی همراه است.
عوارض چاقی شكمی عبارت از مقاومت به انسولین، دیابت، فشارخون، افزایش چربی خون و افزایش هورمونهای مردانه در زنان است.
سازمان جهانی بهداشت شیوع بیش از 15 درصد چاقی در یك جامعه را به عنوان حد بحران چاقی كه نیاز به مداخله درمانی دارد، تعیین كرده است كه افزایش فعالیتهای بدنی، تولید و تقویت صنایع غذایی رژیمی و بهبود تغذیه میتواند راهكارهایی برای كاهش وزن در جامعه باشد.
باید دانست كه افراد باید رژیم غذایی خود را با فعالیتهای بدنی متعادل كرده و كمتر از غذاهای چرب دارای چربیهای اشباعشده استفاده كنند همچنین غذاهای مصرفی آنها باید تنوع داشته باشد.
مریم بابایی 50 ساله درباره چاقی میگوید: در دوران جوانیام چاق بودم كه همین امر موجب بروز بیماری مختلف در این سن شده است.
وی ادامه میدهد: در دوران جوانیام تحرك زیاد نداشتم و از سن 38 سالگی به دیابت مبتلا شدم كه بسیار برایم آزاردهنده بود و الان كه 50 ساله هستم افسوس دوران جوانیم را میخورم.
این زن 50 ساله اضافه میكند: چاقی موجب بروز بیماری فشارخون و ناراحتیهای قلبی و بیماریهای اسكلتی از قبیل آرتروز در من شده است.
ملیحه احمدی 64 ساله درباره چاقی میگوید: من در دوران جوانی چاق بودم و دچار بیماری قلبی شدم؛ پزشكان برای من تحرك و پرهیزهای غذایی مختلف را پیشنهاد دادند و من توصیه پزشكان را قبول كردم.
وی اضافه میكند: من هر روز 30 دقیقه ورزش میكردم و رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی را پیشه گرفتم كه روز به روز حالم بهتر شد و فهمیدم چاقی بیماری بسیار خطرناكی است كه همه ارگانهای بدن را تحت تأثیر قرار میدهد.
سمیه وحیدی 45 ساله نیز درباره چاقی میگوید: چاقی بسیار بد و آزار دهنده است و موجب بیماریهای زیادی از جمله افزایش فشار خون، دیابت و سكتههای قلبی میشود.
وی میافزاید: من از دوران جوانیم ورزش میكردم و از غذاهای چرب و شیرین زیاد استفاده نمیكردم و فكر میكنم كه كسی كه همیشه ورزش میكند از بروز بیماریها مصون است.
این زن 45 ساله اضافه میكند: تحرك و رژیم غذایی سالم عامل سلامتی افراد است و بدن را از كرختی و رخوت نجات میدهد. چاقی بیماری مزمنی است كه میتواند بسیار خطرناك باشد.
میرسعیدی 47 ساله درباره چاقی میگوید: در گذشته اضافه وزن داشتم كه با رژیم غذایی اضافه وزنم از بین رفت؛ در دوران چاقی دچار دیابت، فشار خون و ناراحتی اسكلتی بودم.
وی بیان میكند: با رژیم غذایی توانستم فشارخون و دیابتم را كنترل كنم و ناراحتیهای اسكلتیام به كلی بهبود پیدا كرد و من متوجه شدم كه چاقی مادر همه بیماریهاست.
میرسعیدی میافزاید: به فرزندانم توصیه كردم كه از مصرف غذاهای چرب و شیرین و غذاهای آماده پرهیز كنند و همواره تحرك داشته باشند.
سید ضیاءالدین مظهری در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبری فارس «توانا» اظهار میدارد: برای مبارزه با هر نوع چاقی، روش خاصی وجود دارد و علت هر چاقی پرخوری نیست.
به گفته وی، زمینه ژنتیكی و ارثی در بروز چاقی افراد مؤثر است و اگر پدر و مادری هر دو لاغر باشند احتمال چاق بودن فرزند آنها 9 درصد است و اگر یكی از پدر یا مادر، چاق و دیگری لاغر باشد 40 تا 50 درصد احتمال چاقی كودكشان وجود دارد و اگر هر دو چاق باشند 60 تا 80 درصد احتمال دارد كه فرزندانشان چاق شود.
این متخصص تغذیه میافزاید: گسترش شهرنشینی، هجوم مهاجران از روستاها به شهرها، كاهش فعالیتهای بدنی و مصرف غذاهای آماده موجب بروز چاقی در كشور شده است.
وی میگوید: چاقی و اضافه وزن در بین كودكان ایرانی شیوع پیدا كرده و بیش از 60 درصد از كودكان با اضافه وزن و چاقی روبهرو هستند؛ باور غلطی در بین پدر و مادرها وجود دارد كه كودك باید تمام غذای خود را مصرف كند و فكر میكنند كه كودك هر چقدر بیشتر بخورد، سالمتر است.
مظهری ادامه میدهد: در صورتی كه این باور، بسیار غلط است. بروز دیابت نوع 2، فشارخون، بیماریهای قلبی و عروقی از پیامدهای چاقی در بین كودكان هستند كه در آینده احتمال دارد آنها دچار این بیماریها شوند. حملههای قلبی و سكتههای مغزی ناشی از چاقی است و احتمال ابتلا به سرطان در صورت چاقی افزایش پیدا میكند.
این متخصص تغذیه بیان میدارد: نشستن طولانی مدت كودكان در مقابل تلویزیون نیز از كارهای غلطی است كه چاقی را به دنبال دارد. چاقی ریشه در خانواده دارد و مشخص شده است كه ژنتیكی است و 250 تا 300 ژن چاقی شناخته شده است.
به گفته وی، به طور معمول دیده میشود كه والدین كودك تصور صحیحی از وضعیت تغذیه كودك خود ندارند و در برخی موارد علاوه بر ترغیب به خوردن بیش از حد غذا، او را به استفاده از داروهای اشتهاآور، انواع ویتامینها و مواد معدنی مجبور میكنند و با استفاده از الگوهای ناصحیح غذایی و افزودن ادویه، نمك و چربی به غذای كودك، ذائقه كودك را به گونهای تغییر میدهند كه تمایل به خوردن غذاهای پرچرب و شیرین در او نهادینه شود.
این متخصص تغذیه میافزاید: برعكس بیتوجهی و بیمهری به كودك و عدم توجه عاطفی از سوی والدین و اطرافیان، كودك را به سمت پرخوری سوق میدهد. این گونه عوامل و رویكردها به موازات هم باعث میشوند تا آمار مبتلایان به چاقی و بیماریهای گوناگون ناشی از اضافه وزن در میان كودكان افزایش یابد.
مظهری اضافه میكند: بررسیهای جامعهشناختی نشان میدهد كه در ایران و بیشتر كشورهای در حال توسعه، كودكانی، زیبا و سالم تلقی میشوند كه چاقترند یا عموماً به علت زیاد درس خواندن، فعالیت فیزیكی كمتری دارند.
وی میافزاید: این نگرش در كنار دیگر عوامل اجتماعی مانند كم بودن سرانه محیطهای ورزشی، اختصاص سهمی ناچیز از سبد درآمد خانوار به ورزش، نرخ بالای رشد جمعیت و زندگی آپارتماننشینی، باعث شده است كه طی 20 سال اخیر تعداد كودكان مبتلا به چاقی در ایران بیش از 3 برابر شود.
ابوالقاسم جزایری، رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در نشست خبری هفته بسیج تغذیه گفت كه چاقی بیماری كشندهای نیست اما بسیاری از بیماریهایی غیرواگیر چه مستقیم و چه غیرمستقیم با چاقی ارتباط دارد.
به گفته وی حدود 40 درصد مردان و 52 درصد زنان 15 تا 64 ساله دچار اضافه وزن و چاقی هستند. چاقی موجب بروز بیماریهای دیابت، آرتروز، افزایش فشار خون، نارسایی قلب، نقرس، دیسك كمر، نارساییهای تنفسی، افزایش چربی خون بالا و كاهش متوسط سن میشود كه بروز این بیماریها در افراد چاق بسیار بیشتر است.
جزایری میگوید: حدود 59 درصد زنان و 36 درصد مردان بزرگسال 45 تا 63 ساله مبتلا به فشار خون بالا هستند كه فشار خون بالا در دراز مدت میتواند به قسمتهای مختلف بدن آسیب وارد كند.
وی اضافه میكند: فشار خون بالا موجب خونریزی رگهای خونی و نهایتاً سكته مغزی میشود و در كلیهها میتواند با آسیب عروق كلیوی موجب نقص كار كلیهها شود.
رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت میافزاید: حدود 40 درصد زنان و 33 درصد مردان 45 تا 65 ساله كشور دارای قند خون بالا هستند. قند خون بالا زمینه بروز دیابت را فراهم میكند و دیابت یكی از بزرگترین مشكلات بهداشتی جهان محسوب میشود.
جزایری ادامه میدهد: بیش از 250 میلیون نفر در جهان با دیابت زندگی میكنند و بیماریهای قلبی عروقی، بیماریهای چشمی و بیماریهای كلیوی همچنین آسیب دیدگی اعصاب و كاهش وزن از عوارض دیابت است.
منبع: فارس
نظر شما