سلامت نیوز: نخستین ماه‌ها و سال‌های حیات کودک از نظر تکامل زبانی بسیار مهم است. عدم تشخیص کاهش شنوایی یکی از علل تاخیر تکلم کودکان است. تاخیر تکلم می‌تواند باعث مشکلات رفتاری، روانی و تحصیلی کودکان شود. سنین و مراحل ذکر شده در ذیل بعضی از معیارهایی را که مشخص‌کننده پیشرفت کودک در برقراری ارتباط و کسب مهارت‌های زبانی و کلامی است، نشان می‌دهند. اگر در هریک از مقاطع زیر، کودکتان معیارهای متناسب با سنش را کسب نکرده به پزشک مراجعه كنید.

نخستین ماه‌ها و سال‌های حیات کودک از نظر تکامل زبانی بسیار مهم است. عدم تشخیص کاهش شنوایی یکی از علل تاخیر تکلم کودکان است. تاخیر تکلم می‌تواند باعث مشکلات رفتاری، روانی و تحصیلی کودکان شود. سنین و مراحل ذکر شده در ذیل بعضی از معیارهایی را که مشخص‌کننده پیشرفت کودک در برقراری ارتباط و کسب مهارت‌های زبانی و کلامی است، نشان می‌دهند. اگر در هریک از مقاطع زیر، کودکتان معیارهای متناسب با سنش را کسب نکرده به پزشک مراجعه كنید.

از تولد تا 3 ماهگی

- کودک در حین تغذیه به شما نگاه می‌کند.
- در زمان شنیدن صداهای آشنا آرام می‌شود.
- شروع به ادای اصواتی شبیه به اقوو گووو و صداهایی شبیه به صدای کبوتر می‌کند.
- با صداهای بلند از جا می‌پرد.

توصیه‌هایی به والدین، متناسب با سن فرزند

- در حین تغذیه، حمام کردن و تعویض پوشک و البسه وی به او نگاه و توجه کنید.
- با کودک صحبت کنید.
- متقابلا اصواتی شبیه به صداهای او را ادا کنید.
- برای کودک خود آواز بخوانید.

از 3 تا 6 ماهگی

- چشم‌ها و سر را به سمت صدا برمی‌گرداند.
- با ایجاد صدا و تکان دادن دست‌ها و پاها به شما پاسخ می‌دهد.
- لبخند و قهقه می‌زند.
- شروع به ایجاد اصواتی مانند با، ما و بو می‌کند.

توصیه‌هایی به والدین، متناسب با سن فرزند

- به کودک لبخند زده و با او بخندید.
- به صدای کودکتان توجه کرده و علاقه نشان دهید و تکرار آن صداها را به او برگردانید.
- انواعی از اصوات اعم از موزیک، صداهای محیط بیرون از منزل، صداهای حیوانات و اسباب‌بازی‌ها را برای او فراهم کنید.
- به کودکتان در حین غذا خوردن، حمام کردن و لباس پوشاندن، کاری را که انجام می‌دهید توضیح دهید.

از 6 تا 9 ماهگی

- در برابر شنیدن صدای نامش پاسخ و واکنش نشان می‌‌دهد.
- کلمه نه را می‌فهمد.
- با صدا کردن و اشاره کردن به اشیای معمول و افراد خانواده به آنها نگاه می‌کند.
- کلماتی مانند بابا، دد، ماما را ادا می‌کند.

توصیه‌هایی به والدین، متناسب با سن فرزند

- به افراد، تصاویر و اشیای معمولی و آشنا اشاره و اسامی آنها را ذکر کنید.
- به کتاب‌ها نگاه کنید، به تصاویر آنها اشاره کنید و نام آنها را بگویید.
- تا زمانی که کودک علاقه دارد، صداهایی را قبل و بعد از او ادا كنید.
- برای کودک آواز بخوانید.

از 9 تا 12 ماهگی

- دستورات ساده را می‌فهمد؛ مثلا دستوراتی مانند: آن را به مامان بده، دست نزن.
- سئوالات ساده را می‌فهمد؛ مثلا توپ کجاست.
- از صداها و حرکاتی استفاده می‌کند تا به شما بفهماند که چه می‌‌خواهد.
- اولین کلمات و لغات را ادا می‌کند.
- بازی‌هایی مانند دالی‌کردن را آغاز می‌کند.

توصیه‌هایی به والدین، متناسب با سن فرزند

- کودک خود را در استفاده از حرکات و اداها تشویق کنید و به او پاسخ دهید. مثلا وقتی او دست‌هایش را بلند می‌کند تا بلندش كنید، به او بگویید چه می‌خواهی یا می‌خواهی بلند شوی؟ و سپس او را بلند کنید.
 - در مورد هر کاری که انجام می‌دهید، با کلمات ساده و جملات کوتاه با او صحبت کنید.
- به دقت به صداهایی که کودک ایجاد می‌کند گوش دهید؛ ممکن است که شما اولین لغات وی را بشنوید مثلا «با» برای بابا و «ما» برای مامان.
- با کودک خود به بازی و تفریح بپردازید.

از 12 تا 18 ماهگی

- دستورات ساده را انجام می‌دهد؛ مثلا توپ را بگیر.
- وقتی از او پرسیده می‌شود، به افراد و قسمت‌های بدن و اسباب‌بازی‌ها اشاره می‌کند.
- از اصوات متصل که شبیه به جملات است استفاده می‌کند.
- در حین حرف زدن از 10 کلمه یا بیشتر استفاده می‌کند.
- از عبارات معمول و رایج استفاده می‌کند؛ مثلا همه رفتند یا برویم بیرون.
 
توصیه‌هایی به والدین، متناسب با سن فرزند

- همراه با او به کتاب‌ها نگاه کنید و قصه‌هایی در مورد تصاویر آن بگویید.
- زمانی که کودک با شما صحبت می‌کند، جواب او را بدهید.
- به جای استفاده از الفاظ کودکانه مثل تاتا، بَ‌بَ از کلمات واقعی و کامل استفاده کنید.
- با او بازی کنید و از اسباب‌بازی‌ها و اشیایی استفاده کنید که او از آن لذت می‌برد.

از 18 تا 24 ماهگی

- از 20 کلمه یا بیشتر استفاده می‌کند.
- دو یا تعداد بیشتری از کلمات را ترکیب می‌کند؛ مثلا آبمیوه، بیشتر.
- به داستان‌های ساده اشعار و آوازها گوش می‌دهد.

توصیه‌هایی به والدین، متناسب با سن فرزند

- در زمان صحبت با او از انواع مختلفی از کلمات استفاده کنید. داخل،‌ بزرگ، خوشحال، پریدن
- کودک خود را به بازی گروهی با کودکان دیگر تشویق کنید.
- صداهایی را که کودک می‌شنود به او معرفی کرده و برایش تقلید کنید؛ مانند صدای حیوانات و آواز پرندگان.
- بدون اینکه مستقیما تکلم کودک را تصحیح کنید، از روش تکلم افراد بزرگسال برای گفتن کلمات و عبارات استفاده کنید.

منبع: مجله مادران