سلامت نیوز: قائم‌مقام پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره شیوع بیماری مادرزادی کم‌کاری غده تیروئید گفت: از هر 900 تا هزار نوزادی که زنده به دنیا می‌آید یک نوزاد مبتلا به این بیماری مادرزادی است که این موضوع نگران کننده است.

حسین دلشاد در گفت‌وگو با فارس اختلالات آنزیمی درون غده تیروئید را ناشی از کمبود ید در مادران و یکی از دلایل مهم کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید دانست و گفت: اختلال کارکرد غده تیروئید از دوران جنینی، علت کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید است، این بیماری ناشی از اختلالات این غده از جمله عدم شکل‌گیری کامل یا ناقص غده تیروئید و وجود غده تیروئید نابه‌جاست که در محل اصلی خود قرار نمی‌گیرد.

وی درباره شیوع این بیماری نیز اظهار داشت: در کشورهای اروپایی و آمریکایی از هر 3 هزار و 500 نوزادی که زنده به دنیا می‌آیند، یک نوزاد مبتلا به این بیماری مادرزادی است که در ایران این رقم یک نوزاد از هر 900 تا هزار نوزاد است؛ این آمار بیانگر شیوع بیشتر این بیماری در ایران است که شاید بتوان از دلایل آن به ازدواج‌های فامیلی و اختلالات ژنتیکی اشاره کرد که این موضوع نگران کننده است.

قائم‌مقام پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: با توجه به اینکه شکل‌گیری ارگان‌های جنینی به خصوص سیستم اعصاب مرکزی در 3 ماهه نخست بارداری حادث می‌شود و رشد و تکامل سیستم اعصاب مرکزی وابسته به هورمون تیروئید است بنابراین تأمین کافی هورمون تیروئید جنین نقش حیاتی در شکل‌گیری و تکامل سیستم اعصاب مرکزی جنینی دارد.

وی افزود: تا حدود هفته 12 بارداری غده تیروئید جنین فعال نیست و فعالیت این غده از 3 ماهه نخست به بعد شکل می‌گیرد، در 3 ماهه نخست جنین وابسته به هورمون تیروئید مادر است بنابراین اگر مادری کم‌کاری تیروئید داشته باشد و درمان مناسب دریافت نکند، علی‌رغم سلامت غده تیروئید جنین، ممکن است جنین در 3 ماهه نخست تولد دچار مشکلات عصبی شود.

این فوق تخصص غدد داخلی و متابولیسم، بیماری مادرزادی کم‌کاری غده تیروئید را فاقد علائم خاصی دانست و گفت: معمولاً این بیماری علائم اختصاصی ندارد، به همین دلیل احتمال دارد نوزادی که با کم‌کاری مادرزادی تیروئید به دنیا می‌آید، بیماریش تشخیص داده نشود اما یکسری علائم و نشانه‌هایی در نوزاد مانند فتخ ناف، زبان بزرگ که از دهان خارج باشد، پوست خشک و گریه‌های خشن است که تا حدودی برای تشخیص اختلال و کم‌کاری مادرزادی تیروئید به پزشک کمک می‌کند.

وی در ادامه تأکید کرد: با توجه به شکل‌گیری اعصاب مرکزی در دوران جنینی که تا 2 سال بعد از تولد ادامه پیدا می‌کند چنانچه بعد از تولد نیز کم‌کاری غده تیروئید تشخیص داده نشود، کودک دچار عقب‌ماندگی ذهنی و هوشی خواهد شد بنابراین تشخیص به‌موقع کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید برای جلوگیری از بروز عوارضی مانند عدم رشد فیزیکی و به تأخیر انداختن عامل‌های رشدی بسیار حیاتی است.

دلشاد تصریح کرد: از چند دهه قبل تاکنون در کشورهای اروپایی و آمریکایی غربالگری نوزادان برای کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید انجام می‌شود، در کشور ما نیز از چند سال قبل برنامه غربالگری مورد اجرا قرار گرفته است؛ در این برنامه از پاشنه پای نوزاد بعد از تولد یک قطره خون گرفته شده و روی کاغذهای مخصوصی ثبت می‌شود، سپس این نمونه‌ها به آزمایشگاه‌های مرجع فرستاده و از نظر مقادیر هورمون تیروتروپین مورد آزمایش قرار می‌گیرد، چنانچه مقادیر این هورمون از حد طبیعی بالاتر باشد این نوزادان در هفته دوم زندگی فراخوان شده و آزمون‌های عملکرد غده تیروئید انجام می‌شود.

وی این کم‌کاری‌ها و اختلالات را به دو دسته دائمی و گذرا تقسیم کرد و افزود: چنانچه این آزمون‌ها مؤید کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید باشد بلافاصله قرص تیروئید برای این نوزادان تجویز می‌شود؛ در بسیاری از موارد کم‌کاری مادرزادی غده تیروئید دائمی است بنابراین این بیماران برای تمام عمر نیاز به استفاده از هورمون تیروئید دارند.

قائم مقام پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تأکید بر ضروری بودن غربالگری نوزادان بلافاصله بعد از تولد گفت: مهم‌ترین مشکلی که این بیماران با آن دست به گریبان هستند عقب‌ماندگی ذهنی، کاهش ضریب هوشی، تأخیر در رشد فیزیکی و کوتاهی قد است؛ چنانچه این بیماری بعد از 2 سالگی مورد تشخیص قرار گیرد، ممکن است این عوارض حتی با درمان نیز برگشت‌پذیر نباشد.

منبع: فارس