سلامت نیوز: عملكرد وزارت بهداشت در تمام حوزه های بهداشتی، درمانی، آموزشی، دانشجویی، توسعه مدیریت و منابع مالی و انسانی، غذا، دارو و تجهیزات پزشكی تشریح شد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دولت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از جمله دستگاه‌های اجرایی است که در 6 سال گذشته با اولویت‌بندی وظایف و تکالیف خود و در راستای تحقق خدمت‌رسانی بیشتر و توجه به سلامت و بهداشت جامعه به ویژه در مناطق محروم، توانسته است شاخص‌های کمی و کیفی خود را به شکل چشمگیری ارتقا بخشد.

نگاهی به عملکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی دولت نهم و دهم در بخش های مختلف

بهداشت

•در دولت نهم و دهم «طرح پزشک خانواده» به طور ویژه بسط و گسترش یافت و تاکنون حدود 30 میلیون نفر تحت پوشش ارائه خدمات پزشک خانواده قرار گرفته اند. در سال 1389 اجرای این طرح در شهرهای 20 تا 50 هزار نفر جمعیت نیز آغاز شد و در 3 استان در حال انجام است. بهبود مطلوب شاخص های بهداشتی از نتایج موثر گسترش طرح پزشک خانواده است.

•ارتقای شاخص های بهداشتی از رشد خوبی برخوردار شد، به طوری که میزان مرگ نوزادان از 46/14 در هزار تولد زنده در سال 84 به کمتر از 12 در هزار تولد زنده کاهش یافت. همچنین میزان مرگ مادران به علت عوارض زایمان و بارداری نیز از 27 به حدود 20 در صدهزار تولد زنده و میزان مرگ کودکان زیر یک سال نیز به 18 در هزار تولد زنده در سال 90 بهبود یافته است.

•تکمیل شبکه بهداشتی- درمانی روستایی از اولویت های وزارتخانه در دولت دهم اعلام شده است. از سال گذشته تاکنون نزدیک 2200 خانه بهداشت، در مناطق روستایی ساخته شده که با این تعداد شبکه بهداشتی- درمانی روستایی تکمیل خواهد شد.

•پروژه‌های مصوبات سفرهای استانی مربوط به نظام سلامت 1952 پروژه هستند که از این پروژه ها، تعداد زیادی خانه‌های بهداشت طی سال 90 و سال بعد تکمیل خواهد شد و تکمیل350 مرکز بهداشتی و درمانی روستایی و 272 پایگاه بهداشتی درمانی جزء اولویت ها در دستور کار قرار دارند.

•در بخش بهداشت گام های موثری برای کنترل، ریشه کنی و حذف بیماری های واگیر و غیرواگیر صورت گرفت و موفقیت چشمگیری در این زمینه کسب شده است که دریافت گواهی حذف تراخم از سوی سازمان جهانی بهداشت از این جمله است.

•با تقویت فعالیت های ایمن سازی، هم اکنون پوشش ایمن سازی واکسن برای تمام واکسن به اهداف تعیین شده کشوری یعنی بالای 98درصد جمعیت هدف رسیده است. از سال 1385، بسیج ایمن سازی افراد 18 سال علیه بیماری هپاتیت ب نیز آغاز و در سال 89 به پایان رسید و اکنون تمام نوجوانان و همچنین جوانان سن باروری علیه این بیماری واکسینه هستند.

•سامانه سلامت ایرانیان برای پرونده الکترونیک سلامت راه اندازی و اطلاعات 8 میلیون و 500 هزار نفر جمعیت در این سامانه ثبت شده است. تا پایان سال90 نیز، 21 هزار نفر به این سامانه افزوده می شود. همچنین در سال1390، 14 میلیارد تومان تجهیزات سخت‌افزاری، برای دانشگاه های سراسر کشور تهیه شد به طوری که تمام مراکز بهداشتی- درمانی تا پایان سال، حداقل‌های سخت‌افزاری و اتصال به شبکه را دارا خواهند شد.

•با انگیزه رفع مشکلات بهداشتی حاشیه‌نشین‌های شهری، برنامه «داوطلبان سلامت» در تمام نقاط شهری گسترش پیدا کرد. در حال حاضر بیش از 130 هزار داوطلب سلامت در این برنامه مشارکت داشته و بیش از 4 میلیون خانوار را تحت پوشش دارند.

•نظام مراقبت عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در این مدت توسعه یافت و در بررسی های ادواری مختلف در 30 هزار نمونه کشوری، الگوی عوامل خطر این بیماری ها در مناطق مختلف مشخص شد.

•اجرای برنامه کشوری سلامت دهان و دندان دانش آموزان و سالمندان، بکارگیری دندانپزشکان در مناطق محروم و ارائه برنامه های ارتقای سطح آگاهی اقشار جامعه نسبت به سلامت دهان و دندان متعدد از جمله فعالیت های اخیر در زمینه سلامت دهان و دندان است.

•در این مدت تعداد بخش های دیالیز خونی از 304 بخش به 400 بخش و تعداد بخش های دیالیز صفاقی از 32 بخش به 50 بخش افزایش یافت و همچنین تعداد پیوند کبد، پیوند قلب و پیوند ریه نیز به طور ویژه افزایش یافت. تنها در سال‌های 88 و 1389 بخش دیالیز خونی، 4 بخش دیالیز صفاتی و 11 بخش دیالیز به ناوگان دیالیز کشور افزوده شد و حدود 800 ماشین دیالیز به بخش‌های مختلف اختصاص داده شد.

•پوشش برنامه کشوری غربالگری بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید به 93درصد ارتقا یافت. از شروع برنامه، تعداد بیش از 3 میلیون نوزاد غربالگری و تعداد 6500 بیمار مبتلا شناسایی و تحت درمان قرار گرفتند و بدین ترتیب از عقب ماندگی ذهنی آن ها جلوگیری شد.

•تدوین برنامه جامع پیشگیری و کنترل سرطان و اجرای آن، ارتقای پوشش برنامه ثبت سرطان کشور از 70درصد در سال 83 به 90درصد و انتخاب 30 قطب درمان برای اجرای درمان سرطان های شایع کشور از جمله فعالیت ها در زمینه بیماری سرطان است.

•از سال 1384 که برنامه کشوری پیشگیری و کنترل بیماری دیابت در سیستم سلامت کشور ادغام شد، بیش از 9 میلیون نفر غربالگری شدند. ارزشیابی برنامه، حکایت از اجرای موفق این برنامه دارد.

•اجرای برنامه ترویج شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی از سال 1386 که طی آن حدود 37 هزار سالمند در 72 شهرستان آموزش استاندارد مبتنی بر نیاز را فراگرفتند. مراقبت های ادغام یافته و جامع سالمندی نیز در 17 شهرستان به مرحله اجرا درآمد.

•بازنگری شناسنامه بهداشتی مدرسه، تدوین شناسنامه سلامت دانشجویان و سربازان، تدوین برنامه استراتژیک سلامت جوانان، تدوین سند سلامت جوانان، تدوین سند سلامت باروری جوانان و بررسی وضعیت موجود سلامت جوانان از جمله فعالیت ها در زمینه سلامت جوانان و مدارس است.
 
•شروع برنامه زایمان بی درد دارویی و غیردارویی و همچنین تربیت حدود 300 نفر به عنوان عامل زایمان دوره دیده برای مناطق دورافتاده و محروم و راه اندازی کلاس های آمادگی برای زایمان.

•تدوین و ابلاغ دستورالعمل

شروع تغذیه با شیرمادر در ساعت اول زندگی، افزایش مرخصی زایمان از 4 ماه به 6 ماه و افزایش بیمارستان های دوستدارکودک که اقدامات دهگانه برای شیردهی موفق را اجرا می کنند به 516 بیمارستان از 630 بیمارستان و زایشگاه واجد شرایط، از جمله فعالیت های موفق در زمینه شیردهی است.

•در راستای توجه به سلامت میانسالان در طی این مدت نسبت به تأسیس اداره سلامت میانسالان اقدام شد که فعالیت هایی همچون تولید برنامه جامع سلامت بزرگسالان، طراحی و اجرای فاز اول پایلوت خدمات زنان میانسال (برنامه یائسگی) و طراحی و اجرای برنامه روزهای ملی سلامت مردان و زنان در این زمینه انجام شده است.

•طراحی و چاپ کارت پایش رشد کودکان بر اساس منحنی های جدید سازمان جهانی بهداشت، تدوین پیش نویس آموزش پره سرویس مانا و هماهنگی برای اجرای آن از تیر 1388، تدوین پیش نویس سند سلامت و سند ارتقای تکامل کودکان، تدوین برنامه جامع ارتقای سلامت کودکان و برگزاری کارگاه های آموزشی مرتبط از جمله سایر برنامه های سلامت کودکان است.

•پوشش برنامه مداخله ای بهبود وضع تغذیه کودکان برای یک میلیون کودک، ارائه سبد غذایی به چهل هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه در برنامه حمایت تغذیه ای و تهیه نقشه سوء تغذیه کودکان زیر 6 سال برای بهبود تغذیه کودکان انجام شده است.

•با راه اندازی 17 واحد تولیدکننده نمک تصفیه شده یددار در کشور، هم اکنون 6/96 درصد نمک های خوراکی تصفیه شده دارای میزان ید مناسب هستند و 7/98 درصد خانوارها از نمک یددار استفاده می کنند.

•با اجرای برنامه پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید، 5/56 درصد دانش آموزان در محدوده مناسب دریافت ید قرار گرفته و در نتیجه شیوع گواتر به 5/6درصد کاهش یافت.

•با تقویت و ارتقای برنامه های سلامت محیط و کار، هم اکنون بیش از 3/89 درصد از خانوارهای روستایی به آب آشامیدنی سالم دسترسی داشته و 7/66 درصد آنها نیز به سیستم جمع‌آوری و دفع بهداشتی زباله دسترسی دارند. این در حالی است که این میزان در شش سال قبل 45درصد بوده است.

•اعمال ممنوعیت عرضه استعمال دخانیات در مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و ممنوعیت مصرف دخانیات در اماکن عمومی و توسعه مراکز مشاوره ترک دخانیات از 7 مرکز به 140 مرکز.

•راه اندازی ستاد فوریت های سلامت محیط (EOC)برای اولین بار در اواخر اسفند 86 در ستاد مرکزی وزارت متبوع و 40 دانشگاه علوم پزشکی و 311 شهرستان و در دستور کار قراردادن بررسی اثرات آلودگی هوا بر سلامت در حوزه دانشگاه های علوم پزشکی بر اساس مصوبات طرح جامع عملیاتی کاهش آلودگی هوا.

•بررسی وضعیت شاخص های بهداشت آب و فاضلاب کشور، تصویب طرح شبنم، ترویج استفاده از نمک تصفیه شده یددار، مشارکت در خصوص طرح مکمل مبارزه با موش در تهران، مشارکت در کمیته تخصصی و اجرایی تغییرات آب و هوایی و کنوانسیون کیوتو، طرح انتشار گازهای گلخانه ای و برنامه های اجرایی انطباق و مقابله با پدیده های ناشی از تغییر اقلیم و ... از جمله فعالیت ها در زمینه سلامت محیط است.

•در خصوص توجه به طّب کار، ده ها خانه بهداشت کارگری و ایستگاه بهگر راه اندازی شد. از طرفی شاغلینی که به تشکیلات بهداشت حرفه ای در کارگاه دسترسی دارند از 38درصد به 41درصد و شاغلانی تحت پوشش مراکز ارائه دهنده خدمات از 25درصد به 31درصد رسیده است.

•تدوین چندین آیین نامه و دستورالعمل در خصوص سلامت «کار» که از جمله آن می توان به مواردی همچون: آیین نامه کلینیک های طب کار بخش خصوصی، برچسب گذاری مواد شیمیایی، دستورالعمل حمل و نقل مواد شیمیایی، انبارداری مواد شیمیایی، مراکز عرضه و فروش مواد شیمیایی، پروتکل غربالگری بیماری های شغلی، تدوین معیارها و ضوابط بهداشت در محیط های اداری و... اشاره کرد.

درمان

•در سال 1389، حدود 2800 تخت بیمارستانی به تخت‌های بیمارستانی کشور افزوده شد و تا پایان سال 1390 نیز 4000 تخت تجهیز و به بیمارستان‌های کشور اضافه می شود. حدود 35 هزار تخت در حال ساخت و 14 هزار و 300 تخت نیز در حال طراحی هستند و با راه اندازی آن ها، نیاز کشور به تخت بیمارستانی مرتفع خواهد شد. در حال حاضر تعداد تخت های بستری و تخت ویژه به ترتیب130 هزار و 4700 تخت است که پیش بینی می شود تا سال 93 به ترتیب به 141 هزار و 7400 تخت برسد.

•در راستای جلوگیری از هزینه های تحمل ناپذیر سلامت با اولویت بندی بیماران نیازمند، درمان بسیاری از بیماری ها از جمله 5 سرطان شایع کشور، اغلب بیماری های خاص، بستری های طولانی مدت در ICU، CCU و بخش سوختگی، بیماران نیازمند تعویض مفصل و سایر بیماران صعب العلاج به صورت رایگان و یا با حداقل فرانشیز توسط بیمارستان های منتخب وزارت متبوع صورت می گیرد.

•استانداردسازی خدمات و مراقبت سلامت و تدوین راهنماهای بالینی، بومی سازی نحوه محاسبه حق الزحمه پزشکان و تغییر شیوه تأمین مالی در بخش بیمه ای کشور از نظام ناعادلانه سرانه ای به نظام تناسبی که روش بسیار عادلانه تری است از جمله اقداماتی است که در سال 1389 صورت گرفته است.

•در طی دولت نهم و دهم تاکنون50 بیمارستان و 20 هزار تخت بیمارستانی مورد بهره برداری قرار گرفت. همچنین هزاران تخت مراقبت‌ ویژه (ICU) و تخت مراقبت قلبی (CCU) نیز مورد بهره برداری قرار گرفت.

•در زمینه ارتقای خدمات اورژانس بیمارستانی، سند ارتقای اورژانس بیمارستانی طراحی و به دانشگاه‌ها ابلاغ شد. همچنین در راستای رتبه‌بندی و ارزشیابی اورژانس بیمارستانی اقدامات موثری صورت گرفت و دانشگاه ها موظف شده اند کمیته‌های تعیین تکلیف بیماران و پزشک متخصص را در اورژانس‌ها قرار داده و در جلب رضایت مردم بکوشند.

•در راستای برقراری عدالت در سلامت و تأمین پزشک متخصص مورد نیاز بیمارستان های تابعه و افزایش بهره وری و ماندگاری در نقاط محروم، گام های موثری برداشته شد که از جمله آن می توان به اعزام 1425 متخصص به مناطق محروم در سال 89 اشاره کرد که 110 نفر متخصص برای نخستین بار به این مناطق اعزام شده اند. این رقم نسبت به سال 86، 72درصد افزایش داشته است.

 رعایت حقوق بیماران و سطح

بندی خدمات نظام بستری کشور، در سال 1389 دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی تأسیس شد. همچنین نسبت به تدوین پیش نویس ساختار تشکیلات حاکمیت بالینی، تدوین منشور اخلاقی پرستاران و تصویب و ابلاغ استانداردهای حقوق بیمار و همراه در اسفند 89 اقدام شد.

•هم اکنون بیش از 90 مرکز پیوند اعضا و نسوج در کشور فعال است و سالانه به طور میانگین حدود 2000 مورد پیوند کلیه و 4500 پیوند قرنیه در کشور انجام می‌شود.

•در بخش درمان در طی 6 سال اخیر موفقیت های بزرگی حاصل شد که ترمیم ضایعات نخاعی و تولید رده سلول های بنیادی از بزرگ ترین آن هاست. همچنین در زمینه گسترش درمان های تخصصی و فوق تخصصی، پیوند اعضاء و پزشکی هسته ای نیز پیشرفت های خوبی حاصل شده است.

•با ساماندهی شبکه اورژانس کشور، تعداد 931 پایگاه اورژانس شهری و جادهای راه اندازی شد و تعداد این پایگاه ها با رشد 4/2 برابری از 683 پایگاه در ابتدای سال 84، به نزدیک 1900 پایگاه در حال حاضر رسیده است.

•زمان رسیدن آمبولانس بر بالین بیماران نیز بهبود یافته و در حال حاضر در شهرهای کوچک 8 دقیقه، در شهرهای بزرگ 10 دقیقه و 14 دقیقه در مراکز جاده ای کاهش یافته است.

•تعداد 1835 آمبولانس از سال 1384 تاکنون به سیستم اورژانس کشور افزوده شده است. بدین ترتیب تعداد آمبولانس های 115 اورژانس با رشد 7/2 برابری به 2880 دستگاه رسیده است.

•تعداد شهرهای تحت پوشش «امداد هوایی» اورژانس 115 به 11 شهر در کل کشور افزایش یافته است. تعداد پایگاه های طرح «امداد دریایی» و «امداد ساحلی» نیز به 42 پایگاه رسیده است.

•راه اندازی بیش از 1600 تخت روانپزشکی و افزایش تعداد آن ها از 6600 تخت به 8200 تخت و افزایش جمعیت تحت پوشش برنامه ادغام بهداشت روان از 30 میلیون نفر (40درصد) به نزدیک 40 میلیون نفر (بیش از 60درصد) در مقایسه شش سال اخیر، از جمله دستاوردهای حاصله در زمینه سلامت روان است.

دارو و غذا

•توجه ویژه به اصلاح ساختار در حوزه غذا و داروی کشور و ایجاد سازمان غذا و دارو در دولت دهم یکی از کارهای زیربنایی در خصوص ساماندهی به وضعیت دارو و نظارت بر مواد غذایی و آشامیدنی است که در سال 89 انجام شد.

•هم اکنون تقریباً 97 درصد حجم مصرفی داروهای کشور را داروهای تولید داخل تشکیل می دهد، در حالی که این عدد در سال 84 حدود 95 درصد بوده است. افزایش تولید داروهای داخلی به کاهش کمبودهای مقطعی داروها ناشی از مشکلات تأمین از طریق واردات کمک کرده است.

•در بخش تولید دارو در کشور موفقیت های چشم گیری حاصل شده است. تولید داروهای با فناوری های نوین از جمله اسورال، اسویکس، انوکساپارین، دفروکسامین، زولندرونیک اسید، پنتوپرازول، زیفرون، ایماتینیب، فلوتامید، ریتوکسیماب، تاکسوتر، پاکلیتاکسل از جمله این موفقیت ها در دو سال اخیر است.

•فراهم شدن امکانات تولید داخلی واکسن آنفلوانزا آنتی بوتولیسم برای اولین بار، فراهم شدن امکانات تولید و کنترل ایمونو گلوبولین ضدهاری و تولید داروهای منوکلونال آنتی بادی و فاکتورهای نوترکیب 7 و 8 در داخل کشور در طی دو سال اخیر.

•راه‌اندازی خطوط تولید داروهای ضد سرطان در شرکت‌های داروسازی اسوه و سبحان انکولوژی، راه‌اندازی خطوط تولید فرآورده‌های Soft gel در شرکت پارس مینو و ساخت فرآورده‌های دارویی راکوتان شرکت داروسازی زهراوی و هم‌چنین شروع به ساخت سایت جدید تولید داروهای نوترکیب و تولید بیش از 90 داروی ژنریک جدید در کشور تنها در سال اول دولت دهم.

•همچنین تولید داروی مقابله با ایدز (با عنوان IMOD)، تولید داروی درمان زخم پای دیابتی (با عنوانAngipars ) و تولید داروی دفراسیروکس برای درمان کم خونی بیماران تالاسمی برای نخستین بار در جهان و هم چنین تولید داروهای پیشرفته برای درمان بیماران ام.اس (اینترفرون بتا و نیگولیمود)، بیماران تالاسمی (دفرازپروکس)، بیماران سرطانی و هپاتیت سی (اینترفرون پگلیه)، اینترفرون گاما و اریتروپوئتین بتا در دولت نهم برای نخستین بار صورت گرفت.

•در راستای صادرات فرآوره های دارویی، در طی این مدت کمیته ی توسعه ی صادرات با شرکت های ذینفعان تشکیل و به طور میانگین سالانه 10 تا 15 درصد به حجم صادرات افزوده شده است. به گونه ای که در سال 87 معادل 72 میلیون دلار و در ۴ سال دولت نهم حدوداً 265 میلیون دلار صادرات دارو داشته ایم که بیش از 2 برابر دوره مشابه قبلی است. در سال 89 نیز میزان صادرات دارو بالغ بر 90 میلیون دلار گزارش شد.

•ایجاد 4 مرکز پلاسما فرزیس فعال در داخل کشور به منظور جمع آوری و استحصال پلاسما و ارسال آن برای شرکت های خارجی برای تهیه محصولات دارویی مشتق از پلاسما در طی دو سال اخیر.

•نظام مند کردن واردات فرآورده های طبیعی و مکمل، تشکیل دبیرخانه دایمی فارماکوپه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی ایران و تولید داخل دارویی با برند بتافرون در بخش خصوصی از جمله سایر فعالیت های دولت دهم در زمینه دارو است.

•در زمینه دسترسی مردم به داروخانه ها در دولت نهم و دهم 1800 داروخانه در سطح کشور ایجاد شده و بدین ترتیب هدف برنامه دولت در این زمینه محقق شده است.

•ارتقای توانمندی ملی در زمینه تولید دارو به نحوی که تعداد اقلام دارویی تولید داخل از 840 عدد در سال 84 به بیش از 1200 عدد رسیده است. از نظر تعداد داروهای مصرفی، تعداد داروهای تولید داخل از 25 میلیارد عدد در سال 84 به 30 میلیارد عدد در رسیده است.
•افزایش مراکز تأمین داروهای کمبود و فوریتی به طوری که در سال 84 فقط 4 مرکز تک نسخه ای و فوریتی وجود داشت، در حالی که این تعداد به بیش از 40 مرکز رسیده است و علاوه بر رفع انحصار باعث کاهش اقلام داروهای کمبودی شده است.

•تعداد پروانه های ساخت دارو از 1500 پروانه ساخت در سال 84 به 3850 پروانه رسیده است. افزایش تعداد پروانه های ساخت دارو، بیانگر توان تولید بیشتر و ایجاد رقابت شده و منجر به ثبات بازار و کاهش بروز کمبودهای مقطعی و ممانعت از افزایش غیرمنطقی قیمت داروها می شود.

•صنایع تولید مواد اولیه در طول سال های اخیر نیز توسعه چشمگیر داشته و 8 کارخانه تولید مواد اولیه مورد بهره برداری قرار گرفته است. در حال حاضر کارخانجات تولیدی به 73 کارخانه رسیده است.

•تعداد واحدهای تولید دارو با استفاده از فنآوری های نوین (بیوتکنولوژی) اکنون به 15 واحد رسیده است و 12 قلم داروی بیوتکنولوژی در کشور تولید می‌شود. این در حالی است که در سال 84، تنها 2 داروی بیوتکنولوژی تولید می شد.

•در دولت دهم نسبت به جلب همکاری صنایع برای تولید محصولات غذایی سالم اقدامات موثری صورت گرفت که از نتایج آن می توان به تولید تخم مرغ غنی از امگا 3، تولید نوشابه های سالم به جای نوشابه های گازدار، تشویق صنایع برای تولید شیر و لبنیات کم چرب و بدون چربی، بهبود فرمولاسیون روغن های خوراکی و تلاش برای تغییر استاندارد روغن نباتی نام برد.

تجهیزات پزشکی

•در طی فعالیت دولت نهم و دهم رشد چشمگیری در تولید تجهیزات پزشکی به وجود آمد، تعداد کارخانجات تجهیزات پزشکی در سطح کشور با رشد 28 درصد از 350 شرکت به 450 شرکت و تعداد محصولات تولیدی نیز از 450 قلم به 550 قلم افزایش یافت.

•بیش از 85درصد از ملزومات پزشکی یک بار مصرف کیت‌های آزمایشگاهی، وسایل دندانپزشکی و تعداد چشمگیری از تجهیزات پزشکی با کیفیت بسیار خوب در داخل کشور تولید می‌شود که صرفه‌جویی ارزی زیادی را به همراه داشته است.

•حجم صادرات اقلام و تجهیزات پزشکی با رشد دو برابری از 27/4 میلیون دلار از سال 84 به میزان 53/8 میلیون دلار رسیده است. تولید انواع فرآورده های تشخیصی داخلی نیز دو برابر شده و هم اکنون به 600 نوع فـرآورده رسیـده است که میـزان صـادرات فرآورده‌های تشخیصی را با رشد 62 درصد به 600 هزار دلار رسانده است.

•شناسنامه دار کردن شرکت های تجهیزات پزشکی و انجام فرآیند ثبت شرکت ها و کمپانی های بین المللی به طوریکه بر اساس اطلاعات ثبت شده، در حال حاضر 2216 شرکت تجهیزات پزشکی در کشور فعالیت می کنند که بر اساس ضوابط ابلاغی وزارت متبوع بیش از 5500 کمپانی بین المللی مختلف را در خود جای داده اند.

•در طی این مدت روش های کنترل کیفی بر اساس استانداردهای روز جهانی تغییر کرد و نسبت به ارتقای‌ ضوابط و استانداردهای تولید و‌ ارتقای کیفیت و کنترل تجهیزات پزشکی اهتمام ویژه ای شد به طوری که فقط در سال گذشته 120 گونه از 550 گونه محصولات تولید کشور، موفق به اخذ استانداردهای اتحادیه اروپا در فرآیند تولید این تجهیزات شدند.

آموزش پزشکی

•در دولت دهم در خصوص توسعه و تقویت آموزش پزشکی کشور اقدامات موثری همچون؛ تدوین سند تحول کلان در نظام آموزش علوم پزشکی کشور، تدوین سند آمایش سرزمین و خوشه بندی دانشگاه های علوم پزشکی و طراحی و پیاده سازی شبکه دانشگاه های علوم پزشکی در کشورهای اسلامی در راستای تحقق مرجعیت علمی صورت گرفت.

•از شروع به کار دولت دهم، 5 دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی جدید در شهرهای جیرفت، دزفول، کرج، نیشابور و تربت حیدریه تاسیس شد و همچنین تفویض اختیار بیشتری به دانشگاه های علوم پزشکی صورت گرفت.

•افزایش تعداد قطب های علمی به 30 قطب، افزایش تعداد پذیرش دستیاران پزشکی تخصصی به 2800 نفر در سال و افزایش تعداد پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی به میزان 50درصد از جمله سایر فعالیت های آموزش پزشکی در طی دو سال اخیر است.

•در بخش آموزش پزشکی به گسترش کمی و کیفی مراکز آموزشی توجه شده است. در طی شش سال اخیر مجوز تأسیس چندین دانشکده و آموزشکده علوم پزشکی صادر شده است. به موازات آن 43 رشتۀ جدید در مقطع دکترای تخصصی و کارشناسی ارشد پزشکی راه اندازی شد که شامل 30 رشته دکترای تخصصی پزشکی Ph.D و 15 رشته کارشناسی ارشد پزشکی است.

•تعداد رشته محل های مقطع دکتری تخصصی از 97 رشته محل در سال 83 به بیش از 190 رشته محل رسیده است. همچنین در مقطع کارشناسی ارشد تعداد رشته محل در سال 83 از 120 رشته محل به 350 رشته محل رسیده است که حدود سه برابر افزایش داشته است.

•به منظور تأمین پزشکان متخصص و فوق تخصص ظرفیت، پذیرش دستیار در این دو مقطع نیز به ترتیب 45 و 50 درصد افزایش یافت و ظرفیت دوره های فلوشیپ نیز 62 درصد رشد داشته است. بدین ترتیب نرخ قبولی در آزمون پذیرش دستیار فوق تخصصی از 25 به 47 درصد رسیده است.

•ظرفیت پذیرش دکترای حرفه‌ای از 2700 نفر به بیش از 4660 نفر افزایش یافته است. ظرفیت پذیرش دکترای تخصصی نیز از 141 نفر به بیش از 427 نفر رسیده است. در مقطع کارشناسی ارشد، ظرفیت پذیرش دانشجو از 708 نفر در 83 به 1309 نفر رسیده است که 85 درصد رشد داشته است.

•در کنار رشد کمّی، ارتقای کیفیت آموزش پزشکی نیز مورد توجه قرار گرفت. در این مدت طرح بومی گزینی دانشجو در برخی رشته ها، پذیرش دانشجویان ممتاز به مقاطع بالاتر بدون شرکت در آزمون ورودی و راه اندازی تله کنفرانس و تله مدیسین در دانشگاه های علوم پزشکی و آموزش مجازی از راه دور اجرا شده است.

•با هدف تعامل و تأثیرگذاری علمی و فرهنگی با سایر کشورهای دنیا و رسیدن به موقعیت مطلوب و مطرح علمی و آموزشی جهانی با استانداردهای بین المللی بر اساس سند چشم انداز نظام جمهوری اسلامی و به منظور کاهش روند مهاجرت استعدادهای جوان به خارج از کشور و مشکلات موجود فرهنگی در کشوهای دیگر طی این مدت، 12 شعبه بین الملل دانشگاه های علوم پزشکی در کشور راه اندازی شد. در حال حاضر تعداد 1600 دانشجو در این شعب مشغول به تحصیل هستند که 88درصد آن ها در مقطع دکترای حرفه ای و PhD مشغول تحصیل هستند.

•به دنبال تصمیم وزیر بهداشت مبنی بر ابطال آزمون دستیاری سال 88، تمهیدات بسیاری برای افزایش ضریب ایمنی برگزاری آزمون‌ها فراهم شد که از جمله می‌توان به: تکمیل و ارتقای تجهیزات و ابزارهای کنترل کننده مانند دوربین و ارتقای نرم‌افزار و سخت‌افزارهای امنیتی، افزایش تعداد ناظرین آزمون‌ها، تغییر در تعیین شماره‌های داوطلبی و غیره اشاره کرد.

•با هدف ارتقای سطح کیفی آموزش علوم پزشکی و توجه به امر پژوهش در علوم پزشکی «کتابخانه دیجیتال علوم پزشکی» با امکانات و کاربری های فراوان راه اندازی شد. در این کتابخانه دسترسی یکسان به بیش از5 هزار نشریه معتبر پزشکی، 150 عنوان کتاب مرجع علوم پزشکی، 20 میلیون خلاصه مقالات علمی و ... فراهم شده است.

تحقیقات پزشکی

•افزایش رتبه ایران در تولید علم در بخش علوم پزشکی از 37 در سال 2009 به 32 در سال 2011، افزایش تعداد مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی مصوب از 222 مرکز در سال 87 به 367 مرکز در سال 1390، افزایش تعداد مقالات ایندکس شده علوم پزشکی در ISI از 3806 مقاله در سال 1388 به 4317 مقاله در پایان سال 1389 و توسعه کمی و کیفی مراکز رشد علوم پزشکی کشور به 26 مرکز در سال 89 از جمله فعالیت های کمّی در زمینه تحقیقات پزشکی در طی دولت دهم است.

•تدوین نقشه جامع علمی نشریات علوم پزشکی، مصوب کردن 28 نشریه علمی- پژوهشی جدید در حیطه علوم پزشکی، اعطای موافقت اصولی به 46 نشریه و نمایه شدن بیش از 27 نشریه علمی- پژوهشی در پایگاه اطلاعاتی Scopus از جمله اقدامات دوساله در زمینه نشریات علوم پزشکی است.

•همزمان با توجه به کیفیت آموزش پزشکی فعالیت های نسبتاً مطلوبی در زمینه تحقیقات و فن آوری پزشکی نیز صورت گرفته است. تعداد مراکز تحقیقات پزشکی حدود 2 برابر شده و به 220 مرکز رسیده است.

• تعداد شبکه های تحقیقات پزشکی با رشد 40 درصد به 11 شبکه تحقیقاتی گسترش یافت. همچنین تعداد پایگاه های عرضه اطلاعات پزشکی از 30 پایگاه به حدود 50 پایگاه افزایش یافته است.

• مقالات علمی پزشکی با رشد 74 درصد از 4672 مقاله در سال 84 به 8110 مقاله و طرح های مصوب پژوهشی در این زمینه نیز با رشد 5/22 درصدی به 6816 طرح رسیده است. همچنین تعداد پایگاه های تحقیقات بالینی از 19 پایگاه به 23 پایگاه افزایش یافت.

•با جذب 1020 نفر عضو هیئت علمی و 1800 پژوهشگر، به ترتیب تعداد اعضای هیئت علمی و پژوهشگران دانشگاه های علوم پزشکی به 11هزار و 325 و 11هزار نفر رسیده است. مجلات علمی پژوهشی علوم پزشکی نیز با حدود 38 درصد رشد از 103 مجله در سال 84 به بیش از 150 مجله افزایش یافته است.

•با مجموع فعالیت های پژوهشی صورت گرفته، رتبه ایران در بین سایر کشورها در تولید مقالات علوم پزشکی با 8 رتبه صعود از رتبه 31 به 23 صعود کرده است. همچنین طبق نتایج ارزشیابی پژوهشی دانشگاه های علوم پزشکی کشور، روند مقالات ایرانی نمایه شده در کل مجلات معتبر بین المللی حدود 2 برابر شده و به 7157 مقاله رسیده است.


•اجرای برنامه سامانه ملی پژوهش در سلامت، راه اندازی برنامه شبکه اطلاع رسانی، اجرای برنامۀ ارزشیابی نشریات علوم پزشکی کشور، طراحی و ایجاد نرم افزار اشتراک منابع کتابخانه ای، راه اندازی سامانه ملی زیست پزشکی و سلامت از جمله دیگر فعالیت های تحقیقات و فناوری در طی 6 سال گذشته است.

•ارتقاء و توسعه برنامه جامع الکترونیک واحد تالیف و ترجمه کتب پزشکی در سال 89 که در این خصوص اقداماتی از قبیل؛ ارتباط با مولفان و مترجمان، راه‌اندازی سایت، تألیف و ترجمه و تهیه بانک اطلاعاتی آن، جستجو در بانک اطلاعاتی سایت و ثبت کتب جدید برای ترجمه ایجاد شده است.

دانشجویی - فرهنگی

•در طی این مدت بیش از 60 هزار متر مربع خوابگاه های دانشجویی علوم پزشکی با ظرفیت هزار نفر بهره برداری شد و ظرفیت خوابگاه‌های علوم پزشکی با 30 درصد افزایش به تعداد 335 خوابگاه و ظرفیتی معادل 50 هزار نفر افزایش یافت.

•در طی این مدت بیش از 36 سالن ورزشی، 6 استخر شنا و بیش از 18 زمین چمن فوتبال احداث شده و سرانه فضای ورزشی دانشجویی به طور متوسط 5/1 برابر شده است. همچنین کانون های ورزشی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور ایجاد و تجهیز شدند که نقش مهمی در توسعه ورزش داشته اند.

•تشکیل شورای سیاستگزاری تربیت بدنی و طب ورزش، افزایش سرانه فضای ورزشی از 4/0مترمربع به 85/0مترمربع، افزایش دانشجویان تحت پوشش ورزش همگانی از 15درصد به 25%، افزایش دانشجویان تحت پوشش ورزش قهرمانی از 5درصد به 8درصد و تخصیص اعتباری بالغ به 20 میلیارد ریال برای خرید وسایل و تجهیزات ورزشی به منظور توسعۀ همگانی به ویژه ورزش خوابگاهی دانشگاه ها از فعالیت هایی است که در زمینه توسعه ورزش صورت گرفته است.

• طی چهار سال دولت نهم به میـزان 682 میلیارد ریال انواع وام بـه دانشجویان علوم پزشکی اختصاص یافت، که به طور متوسط معادل 170 میلیارد ریال در سال بوده است. در مقایسه سال 84 و 87، پرداخت انواع وام با رشد 68درصد، از 121 میلیارد ریال به 203 میلیارد ریال رسیده است. در ابتدای دولت دهم نیز سرانه وام های دانشجویی بین 25 تا 60 درصد افزایش داده شد.

•در طی این مدت سرانه وام های تحصیلی، وام مسکن و ودیعه مسکن افزایش یافته به طوری که سرانه وام تحصیلی مجردی 2 برابر، سرانه وام تحصیلی متأهلی 80درصد، سرانه وام مسکن مجردی 50درصد، سرانه وام مسکن متأهلی 20درصد، ودیعه مسکن عادی در تهران 2 برابر، در شش شهر بزرگ 80درصد و در سایر شهرها 56درصد و ودیعه مسکن تکمیلی نیز بیش از 2 برابر رشد داشته است.

توسعه مدیریت و منابع

•تدوین سند توسعه منابع انسانی بخش سلامت در دولت دهم به منظور تأمین و توزیع عادلانه نیروی انسانی مورد نیاز که در این خصوص نسبت به تشکیل دبیرخانه مربوطه، تنظیم سیاستنامه و تحلیل اسناد بالا دستی و مطالعه چالش های نظام مدیریت منابع انسانی بخش سلامت و... اقدام شد.

•بازطراحی ساختار ستاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان یک سازوکار پایه ای برای پاسخ دهی سریع، پویا و کارآمد به مطالبات رو به افزایش ذینفعان و تدوین پیش نویس شرح وظایف تمام واحدهای ستاد مرکزی پیرو نمودار مصوب جدید.

•استقرار نظام برنامه ریزی عملیاتی که در این خصوص اقداماتی همچون؛ تشکیل تیم برنامه ریزی عملیاتی، بررسی نتایج و الگوی اجرایی فرآیند و فرم های برنامه سال گذشته، تدوین و اولویت بندی استراتژی ها و تطبیق با اسناد بالادستی، تدوین اولویت بندی اهداف عملیاتی سالیانه، تدوین و نهایی کردن بسته برنامه عملیاتی و پایش و ارزیابی عملکرد برنامه صورت گرفته است.

•اجرای طرح استقرار نظام ارزیابی عملکرد جامع دانشگاه های علوم پزشکی که در این راستا اقداماتی همچون؛ مرور متون و تحلیل الگوهای ارزیابی عملکرد و انتخاب الگوی مناسب برای ارزیابی جامع دانشگاه های علوم پزشکی، تدوین شاخص ها و معیارهای ارزیابی بر اساس مدل منتخب و خودارزیابی دانشگاه ها و نهایتاً تدوین گزارش صورت گرفت.

•طراحی و برنامه ریزی برای راه اندازی خانه مدیران سلامت کشور، طراحی نظام مدیریت فرایندهای سازمانی، طراحی سیستم مکانیزه مدیریت اسناد و آرشیو معاونت توسعه مدیریت و منابع، طراحی نظام جامع مدیریت مدیران در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، طراحی پایگاه اطلاعات مدیریت پروژه‌های کشوری منابع فیزیکی و طراحی پورتال آموزش کارکنان از جمله برنامه های مهمی است که در سال 89 تلاش های عمده ای برای اجرای آن ها انجام شده است.

•در راستای اجرای قانون ارتقای بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت، نسبت به تدوین آیین نامه و دستورعمل قانون، برآورد نیروی انسانی و برآورد مالی ناشی از اجرای این قانون اقدام شد.

•تنها در طی چهار سال دولت نهم، 5948 فقره وام با اعتبار 87.2 میلیارد ریال، 580 فقره کمک هزینه ازدواج به میزان 2 میلیارد ریال و 264 فقره کمک هزینه فوت به میزان 914 میلیون ریال به کارکنان ستاد مرکزی وزارت متبوع پرداخت شده است. علاوه بر این، 2200 فقره کمک هزینه تشویق فرزندان دانش آموز و دانشجوی کارکنان به میزان 598 میلیون ریال در طی این مدت پرداخت شده است.

•اجرای طرح بیمه تکمیلی درمان برای 2688 نفر از کارکنان و افراد تحت تکفل آنان، انعقاد قرارداد بیمه عمر و حوادث برای 4هزار نفر از کارکنان و بازنشستگان به مبلغ 20 میلیون ریال، برقراری بیمه شخص ثالث و بدنه خودروی در اختیار برای 54 نفر و همچنین انعقاد قراداد با بیمه پارسیان برای بیمه شخص ثالث و بدنه خودروهای کارکنان در سال اول دولت دهم انجام شد.

•در حوزه مدیریت منابع انسانی اقدامات مهمّی از جمله: افزایش فوق‌العاده سختی شرایط محیط کار، حذف سقف نوبت کاری، اجرای طرح ارتقای شغلی پرستاران و مشاغل بهداشتی درمانی و اصلاح پرداخت فوق‌العاده ویژه به پرستاران، حذف سقف 65 درصد طرح مسیر ارتقای شغلی کارشناسان، مدیران و مشاوران، پرداخت فوق‌العاده ویژه به پزشکان بهره‌مند از حق محرومیت از مطب، پرداخت فوق‌العاده ویژه به مشاغل هم سطح کارشناسی، مشارکت در تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی قانون مدیریت خدمات کشوری به ویژه آیین‌نامه اجرایی فصل دهم قانون انجام شده است. همچنین دستورالعمل نحوه استخدام نیروی انسانی، انعقاد قرارداد نیروهای موقت، انعقاد قرارداد پزشکان خانواده، آموزش کارکنان، داوطلبان آزمون بهورزی، ماموریت‌های آموزشی تهیه و تنظیم شده است.