سلامت نیوز : این روزها در بازار برنج‌فروشان در میان انبوهی از انواع برنج‌های زرد، سفید و شیشه‌ای، برنج‌هایی به رنگ قهوه‌ای نظر ها را به خود را جلب می‌كند. این برنج به دلیل ناآگاهی خانواده‌ها درباره ویژگی‌‌های آن، كمتر مورد استقبال بوده و به میزان كمی نیز تولید می‌شود.

اما پرسش اینجاست آیا برنج قهوه‌ای نوع خاصی از برنج است؟ چه تفاوتی میان برنج سفید و قهوه‌ای وجود دارد؟ ارزش تغذیه‌ای برنج قهوه‌ای چه میزان است؟

رنگ اصلی برنج، قهوه‌ای است

برنج انواع مختلفی دارد و نمونه‌های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران پرورش می‌یابد. رنگ اصلی برنج وقتی در پوسته یا همان سبوس قرار دارد، قهوه‌ای است كه به آن برنج قهوه‌ای گویند.

در اصل برنج را به صورت شلتوك به كارخانه می‌برند. شلتوك دارای چندین لایه است. اگر پوسته اولیه یا خارجی‌ترین لایه آن برداشته شود، برنج قهوه‌ای به دست می‌آید.

معمولا بعد از تولید برنج قهوه‌ای، آن را در دستگاه‌های مجهز به كاردك و توپی می‌ریزند تا پوسته دوم تراشیده شود. هرچه میزان تراش بیشتر باشد دانه برنج تولیدی شفاف و شیشه‌ای‌تر خواهد شد. در این مرحله برنج سفید حاصل می‌شود.

تفاوت فقط در رنگ نیست

از آنجا كه اغلب ویتامین‌ها و املاح معدنی در سبوس آن قرار گرفته و آندوسپرم یا مغز دانه برنج كمتر حاوی این ریزمغذی‌هاست، با سبوس‌گیری برنج قهوه‌ای و تبدیل آن به برنج سفید مقدار زیادی از مواد مغذی خصوصا ویتامین‌های گروه B آن از بین می‌رود. طی سبوس‌گیری، ویتامین‌های B1 و B6 به مقدار زیاد، ویتامین B3 و املاح معدنی آهن، منگنز، منیزیم و فسفر به مقدار كمتر و تمامی فیبرهای محلول و اسیدهای چرب ضروری برنج از بین می‌روند.

با از بین رفتن سبوس بر میزان كالری برنج نیز افزوده می‌شود؛ به گونه‌ای كه در یك لیوان برنج پخته قهوه‌ای 218 كالری و در همین میزان برنج پخته سفید 266 كالری انرژی نهفته است. محققان تخمین زده‌اند اگر 50 گرم برنج قهوه‌ای جایگزین همین مقدار برنج سفید مصرفی روزانه شود، به مقدار زیادی از خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در امان خواهید ماند.

ارزش تغذیه‌ای برنج قهوه‌ای

برنج قهوه‌ای سرشار از كربوهیدرات‌های پیچیده‌ و فاقد كلسترول و سدیم است. كالری این برنج نصف كالری نان و كمتر از یك‌سوم كالری قند و شكر است. این برنج به دلیل غنی بودن از ویتامین B1 بر قلب و اعصاب تاثیر مطلوب می‌گذارد و به دلیل سرشار بودن از ویتامین B3 رفع‌كننده آشفتگی‌های روحی و اضطراب بوده و موجب خوش‌خلقی می‌شود. برنج قهوه‌ای به دلیل دارا بودن دو اسید آمینه‌ای كه حالت، كیفیت و رشد موها را بهبود می‌بخشد از ریزش و سفید شدن موها جلوگیری می‌كند.

برنج قهوه‌ای 3 برابر برنج سفید فیبر داشته و به همین دلیل شاخص گلایسمی پایینی دارد، یعنی كربوهیدرات‌های آن بسرعت جذب بدن نمی‌شوند. بنابراین مصرف آن با نظر پزشك مربوطه برای مبتلایان به دیابت و افرادی كه قصد كاهش وزن دارند مناسب است.منگنز برنج قهوه‌ای برای سلامت سیستم اعصاب و تولید هورمون‌های جنسی مفید است و سلنیوم آن در سوخت و ساز مطلوب هورمون‌های تیروئید موثر است و به كمك ویتامین E موجود از بروز سرطان بویژه سرطان روده بزرگ پیشگیری می‌كند و ورم و التهاب مفاصل را التیام می‌بخشد.

منیزیم آن نیز فشار خون را كاهش، سردردهای میگرنی را التیام می‌دهد و گرفتگی عضلانی را رفع و به همراه كلسیم موجود اعصاب و عضلات را كنترل می‌كند. روی و پروتئین این برنج بیشتر از نوع سفید آن است و مصرف آن برای خانم‌های یائسه‌ای كه دارای كلسترول و فشار خون بالا بوده و نشانه‌هایی از بیماری قلبی دارند، بسیار مفید است.
منبع:جام جم