یکشنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۶:۰۹
کد خبر: 32609
سلامت نیوز: نزدیک به 13 سال از تاسیس پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی (ابن سینا) می‌گذرد، پژوهشگاهی که هدف اصلی‌اش توسعه علمی در حوزه تولیدمثل و فراهم كردن امکان درمان زوج‌های نابارور بوده و فعالیت خود را در قالب مرکز تحقیقاتی بیوتکنولوژی تولیدمثل شروع و در همین راستا، هفت سال پیش مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا را راه‌اندازی كرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، پژوهشگاه ابن سینا پس از تلاش‌های متعددی که پیش از این در زمینه ورود فناوری‌ها و روش‌های جدید درمان ناباروری به کشور و کمک به تاسیس رشته بیولوژی تولیدمثل در مقطع دکتری صورت داده توانسته خدمت دیگری را به هموطنان ارائه و با پیگیری‌های مداوم، بسیاری از خدمات تشخیصی و درمانی ناباروری را که مدت‌ها در بیمه در ردیف خدمات لوکس و زیبایی قرار می‌گرفتند تحت پوشش بیمه پایه قرار دهد تا از این طریق، اندکی از بار هزینه‌های کمرشکن درمان‌های ناباروری که بر دوش مردم به ویژه اقشار کم درآمد جامعه سنگینی می‌کند بکاهد.

دکتر محمد مهدی آخوندی، رییس پژوهشگاه و رییس هیات مدیره مركز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا با اشاره به اینکه تا 30 سال پیش، ناباروری یک بیماری لاعلاج محسوب می‌شد، عنوان کرد: حدود دو دهه پیش، یکی از مباحث مهمی که باید دنبال می‌شد چگونگی به کار گرفتن فناوری‌های جدید در امر درمان ناباروری در کشور بود. این کار سال‌ها پیش در دنیا آغاز شد و 10 سال پس از آغاز آن در دنیا، اولین مراکز ناباروری در ایران راه‌اندازی شده و به تدریج توسعه یافتند.

وی با بیان این مطلب که در حال حاضر بیش از 50 مرکز درمان ناباروری در کشور فعال هستند، گفت: اقدامات تشخیصی و درمان ناباروری در اکثر این مراکز قابل انجام بوده و خوشبختانه با فرهنگ سازی و اطلاع رسانی که طی این سال‌ها در این زمینه انجام شده است می‌توان گفت، اکنون زوج‌ها از تعریف ناباروری آگاه هستند و می‌دانند اگر یک سال بعد از اقدام برای بچه دار شدن، نتیجه‌ای نگرفتند باید به مراکز تخصصی درمان ناباروری مراجعه کنند.

وی ادامه داد: شاید سال اولی که مرکز درمان ناباروری تاسیس شده بود اغلب زوج‌هایی که برای درمان مراجعه می‌کردند، سن بالایی داشتند و هیچ راه دیگری برای درمان نیافته بودند. حتی پیش می‌آمد که زن و شوهر به دلیل بچه دار نشدن اقدام به متارکه می‌كردند. اما اکنون از این دست معضلات کمتر مشاهده می‌شود و علت اصلی آن هم آگاهی مردم است.

به گفته دکتر آخوندی بهترین نتیجه در درمان زمانی حاصل می‌شود که زوجین در سن جوانی برای حل مشکل خود اقدام کنند و به سنی نرسیده باشند که از نظر فیزیولوژیک، نتوان کمک جدی به آنها كرد.

وی در این باره افزود: البته این به آن معنا نیست که امکان بارور شدن زوج‌هایی که جوان نیستند وجود نداشته باشد بلکه در این موارد هم راهکارهای درمانی از نوع شخص ثالث همچون اهدای گامت، جنین و رحم جایگزین وجود دارد.

وضعیت درمان ناباروری در کشور مساعد است

رییس پژوهشگاه ابن سینا با بیان این که تمامی دانش فنی مربوط به درمان ناباروری در ایران وجود دارد و مراکز خوب درمان ناباروری با نتایجی معادل آنچه در کشورهای پیشرفته وجود دارد درمان را ارائه می‌دهند و با توجه به طولانی بودن زمان درمان، اغلب مردم مراکز خوب را شناسایی كرده و به آن مراجعه می‌كنند، گفت: وضعیت درمان ناباروری در کشور خوب است و نیازی نداریم شخصی را برای درمان به خارج از کشور اعزام کنیم.

وی در ادامه هزینه‌های بسیار بالای درمان ناباروری را یکی از مشکلات اساسی خانواده‌ها برای درمان دانست و اظهار کرد: از آنجایی که در هر بار درمان نزدیک به 30 درصد امکان موفقیت وجود دارد، لازم است که فرآیند درمان به منظور رسیدن به نتیجه مطلوب تکرار شود؛ بنابراین افرادی که پشتوانه مالی محکمی ندارند نمی‌توانند تمامی این مسیر را با وجود هزینه‌های کمرشکن، طی کنند.

رییس هیات مدیره مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا ادامه داد: درگذشته ما فناوری و دانش فنی درمان را نداشتیم و ناچار می شدیم بیماران خود را به خارج از کشور اعزام کنیم، اما اکنون هم که زمینه استفاده از این فناوری ها در داخل کشور فراهم شده است، نتوانسته ایم به واسطه عدم حمایت‌ها آن را در خدمت همه اقشار جامعه قرار دهیم.

وی، مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا را یکی از مراکزی معرفی کرد که همواره به این مساله توجه جدی داشته و به دنبال راهکارهایی بوده است که بتواند بار هزینه های درمان ناباروری را کاهش دهد.

دکتر آخوندی خاطرنشان کرد: اعتقاد ما همواره بر این است که طبق اصل 29 قانون اساسی برخورداری از تامین اجتماعی از نظر نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی به صورت بیمه، حقی همگانی است و دولت مکلف به تامین این حق از محل درآمدهای عمومی و مشارکت های مردمی است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مشکلات ناباروری، بیماری نبوده که تا کنون تحت پوشش بیمه قرار نگرفته است، بیان کرد: به نظر می رسد علت اصلی آن فرار بیمه ها از پرداخت هزینه های بعضا سنگین درمان ناباروری بوده و به همین جهت آن را در کنار درمان های زیبایی و به عنوان یک کالای لوکس و یک کار غیر ضروری معرفی کردند، درحالی که همه ما شاهد هستیم بسیاری از زوجهایی که با این مساله رو به رو می شوند حاضرند همه زندگی شان را بدهند تا صاحب فرزند شوند.

بیش از 15 درصد افرادی که با یکدیگر ازدواج می کنند نابارور هستند

مسئول فنی آزمایشگاه جنین شناسی و آندرولوژی ابن سینا، ضمن بیان این مطلب که در ایران بیش از 15 درصد افرادی که با یکدیگر ازدواج می کنند نابارور هستند عنوان کرد: برای بیش از 90 درصد از این تعداد، امکان درمان وجود دارد، لیکن به نظر می‌رسد تا به حال نسبت به صدمات روحی و روانی که در پی عدم حل این مشکل به فرد، خانواده و اجتماع وارد می شد توجه جدی وجود نداشته و بیمه ها آن را دنبال نمی کردند.

با گذشت بیش از 20 سال از شروع درمان ناباروری، خدمات درمانی ناباروری مشمول بیمه شدند

وی تاکید کرد: خوشبختانه اکنون می توانیم خوشحال باشیم و ادعا کنیم که پس از گذشت بیش از 20 سال از شروع درمان ناباروری در ایران، در سال 1390 تحول اساسی دیگری در امر درمان ناباروری ایجاد شده و با پیگیری های به عمل آمده امکان پوشش خدمات بیمه ای برای درمان های ناباروری در این مرکز فراهم شده است.

رییس پژوهشگاه ابن سینا در ادامه به تبیین پیشینه حمایت های دولتی از درمان های ناباروری در کشور پرداخت و گفت: تا قبل از سال 1370 امکان دریافت کمک هزینه درمان ناباروری به مبلغ 10 هزار دلار برای اعزام به خارج از کشور تنها برای یک بار درمان با مجوز شورای عالی پزشکی وجود داشت تا زوجین بتوانند پروسه درمان خود را در خارج از کشور دنبال کنند، چرا که فناوری درمان در داخل وجود نداشت.

وی ادامه داد: بعد از به کارگیری روش ها و فناوری های درمان ناباروری در داخل، این کمک هزینه حذف و تا سال83 زوجین امکان بهره مندی از داروهای ارزان قیمت با سوبسید دولتی را داشتند که کمک خوبی هم بود زیرا داروها در یک مقطع زمانی، 5 تا 6 برابر گران شدند. اما همچنان امکان استفاده از پوشش بیمه ای وجود نداشت.

دکتر آخوندی دستور رئیس جمهور به وزارت بهداشت و وزارت رفاه مبنی بر پیگیری این موضوع را نقطه شروعی برای جدی تر دنبال کردن موضوع تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات تشخیصی و درمان ناباروری عنوان و اظهار کرد: در همین راستا، در سال 1387 کنفرانس بیمه و ناباروری توسط پژوهشگاه ابن سینا برگزار شد و در پی آن در سال 1388 شورای‌عالی بیمه تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات درمان ناباروری را به تصویب رساند.

وی افزود: اما موانع و مشکلاتی بر سر راه اجرای این طرح وجود داشت که مهمترین آن عدم وجود تعرفه برای برخی خدمات تشخیصی و درمانی ناباروری بود. به عنوان مثال تعرفه خدمات تشخیصی چون ویزیت، مشاوره، آزمایش‌ها، تصویر برداری، سونوگرافی و لاپاراسکوپی مشخص بود چرا که موارد ذکر شده از قبل دارای تعرفه مشخص بودند و براساس تصمیم شورای‌عالی بیمه این خدمات در شمول پوشش بیمه ای قرار گرفتند اما برای موارد تشخیصی و درمانی ناباروری که تعرفه مشخص نداشتند، وزارت بهداشت موظف شد پروتکل های استاندارد تشخیصی و درمانی را تهیه کرده و به شورای عالی بیمه ارائه دهد که پس از آن قیمت گذاری انجام و شورا تعرفه را بر اساس آن مشخص و ابلاغ نماید.

رئیس هیات مدیره مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، به تاخیر افتادن مصوبه شورای‌عالی بیمه در خصوص پوشش خدمات تشخیصی و درمانی مصوب ناباروری با تعرفه مشخص از سوی سازمان‌های بیمه گر استانی را ضعف عملکرد بیمه ها و عدم پیگیری وزارت بهداشت در این حوزه دانست و گفت: در حال حاضر با پیگیری های مداوم و قراردادی که در مرکز درمان ناباروری ابن سینا با سازمان بیمه خدمات درمانی بسته شد، اولین اقدام اجرایی در این ارتباط صورت پذیرفته و ابن سینا اولین مرکز درمان ناباروری است که می تواند از این پس خدمات تشخیصی و درمانی با تعرفه مشخص را تحت پوشش بیمه پایه ارائه کند.

تمام خدمات آزمایشگاهی، تصویربرداری، لاپاراسكوپی و برخی داروها مشمول این بیمه هستند

دکتر آخوندی اضافه کرد: تمام خدمات آزمایشگاهی، خدمات تصویربرداری، برخی جراحی های تشخیصی مانند لاپاراسکوپی، بخشی از داروها و همچنین ویزیت های تخصصی و مشاوره ها مشمول این بیمه می شوند. البته در تلاش هستیم ارائه این خدمات را گسترش داده و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و نیروهای مسلح نیز قرار دهیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا می شود امید داشت تمام مراکز تخصصی درمانی، خدمات ناباروری را تحت پوشش بیمه ارائه بدهند اظهار کرد: این امر بستگی به مرکز و عزم آن ها در رضایتمندی بیماران و کاهش پرداخت از جیب آنان دارد به عنوان مثال آنچه به طور معمول مشاهده می‌شود، بیمارستان‌های خصوصی تمایلی به انجام این کار ندارند، زیرا بیمه ها بعد از چند ماه این هزینه را به بیمارستان بر می گردانند. اما ابن سینا یک مرکز عام‌المنفعه بوده و علاقه مند است این خدمات را در اختیار اقشار محروم جامعه قرار دهد. به همین دلیل برای به انجام رساندن این خدمت پیش گام شده است.

مسئول فنی آزمایشگاه جنین شناسی و آندرولوژی ابن سینا ادامه داد: همکاران ما در مرکز ابن سینا علاوه بر فراهم کردن امکان پوشش بیمه‌یی درمان در تدوین پروتکل هایی که از آن ها صحبت شد نیز با وزارت بهداشت همکاری می کنند. با این وجود در حالی که تعدادی از این پروتکل ها آماده و به وزارت بهداشت تحویل شده است، هنوز هیچ کدام تصویب نهایی نشده اند. این سوال مطرح است که در نهایت وزارت بهداشت چه زمانی قصد دارد این پروتکل ها را تصویب و به شورای عالی بیمه ارائه كند؟

آخوندی با اشاره به این که تا به حال به دلیل نبود این بیمه ها، بسیاری از زوج‌های نابارور از مراجعه به مراکز ناباروری خودداری می کردند به ایسنا گفت: به همین دلیل بیمار ظاهرا ارزان‌ترین مسیر را انتخاب و به اولین پزشک رجوع می کرد و بدون اینکه ناباروری از سوی وی باشد، یک سری کارهای غیر لازمی انجام و این گونه فرآیند موجب اتلاف زمان و از دست رفتن زمان تولیدمثلی زوج شده، درمان واقعی به تعویق می افتاد، در حالی که این زمان تولیدمثل به ویژه برای زنان به معنی از دست رفتن قدرت باروری است؛ لذا باید توجه کرد درمان ناباروری، درمان پیچیده ای است و تشخیص آن نیازمند یک تیم تخصصی متشکل از متخصص زنان، ناباروری مردان، جنین شناس و مشاوره های غدد، ژنتیک، ایمنولوژی وعفونی است.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر در مطب به علت فقدان تخصص ها و امکانات مراکز درمان ناباروری، تشخیص دقیق و قطعی مشکل بوده، انجام غیر ضروری و یا تکرار برخی اقدامات تشخیصی و درمانی به معنای افزایش هزینه‌های زوجین نابارور از یک طرف و افزایش هزینه‌های بیمه از طرف دیگر می‌شد اما تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات درمانی ناباروری باعث می شود که درمان تخصصی تر شده و هزینه های درمانی نیز به شدت کاهش یابد و اقدامات تشخیصی و درمانی تسریع شود.

رییس پژوهشگاه ابن سینا، همچنین تلاش بر هدایت زوجین نابارور به سوی مراکز درمان ناباروری، سطح بندی مراکز ارائه کننده خدمت، به روز شدن سازمان های بیمه گر در مورد روش های درمانی جدید و تعیین قیمت تمام شده و تعرفه این روش ها را از جمله مواردی معرفی كرد که لازم است بیمه ها در نظربگیرند.

آخوندی در خصوص درصد موفقیت درمان های ناباروری و جایگاه مرکز ابن سینا در میان سایر مراکز درمانی ناباروری اظهار کرد: درمان های ناباروری، درمان های پیچیده ای هستند و به طور معمول یک سیکل درمانی بیش از سه ماه به طول می انجامد. یک مرکز ناباروری خوب در اروپا مرکزی است که به طور معمول دارای بیش از 450 سیکل در ماه با موفقیت بیش از 25 درصد می باشد. در حال حاضر ما بیش از 200 سیکل در ماه داریم، و شانس موفقیت درمان در این مرکز بیش از 30 درصد می‌باشد.

رییس هیات مدیره مرکزفوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا در پاسخ به این پرسش که آیا درمان های خاص مانند اهدای جنین که هزینه بالایی دارند هم می توانند تحت پوشش قرار بگیرند گفت: به استناد قانون مصوب مجلس و دستورالعمل اجرایی که هیئت دولت دارد هویت اهداکننده و دریافت کننده باید ناشناس باقی بماند و هنوز شورای عالی بیمه دستورالعملی در خصوص تدوین روش اجرایی مناسب برای محرمانه ماندن هویت اهدا کننده و دریافت کننده در عین پرداخت هزینه ها ندارد.

راه اندازی مقطع دكتری تخصصی تحقیقاتی و پذیرش دانشجو در پژوهشكده ابن سینا

آخوندی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح ضرورت تاسیس، اهداف و برنامه های مجموعه درمانی فوق تخصصی ناباروری و سقط مکرر ابن سینا پرداخت و در این باره اظهار کرد: پژوهشگاه ابن سینا که وابسته به جهاد دانشگاهی است از سال 1377فعالیت خود را آغاز کرد اما به دلیل نیازی که به منظور توسعه علمی دستاوردها و تحقیقات تولید مثل احساس می کرد، مرکز درمانی فوق تخصصی ناباروری و سقط مکرر ابن سینا را در سال 1383 تاسیس كرد و اکنون بیش از هفت سال از شروع به کار این مجموعه می گذرد.

وی افزود: در این مدت همیشه سعی بر این بوده است كه چالش ها و مباحث عمده درعلم ناباروری از طریق برگزاری سمینارها و کنفرانس ها و یا پیگیری برنامه ها در قالب پروتکل ها مطرح شود تا در ارتباط با توسعه علمی در این حوزه در کشور گام مثبتی برداشته باشیم.

رییس هیات مدیره مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا با اشاره به این که در همین راستا، این امکان فراهم شده است كه دکتری بیولوژی تولید مثل در دانشگاه‌ها راه اندازی شود بیان کرد: همین اقدام می تواند شروعی برای توسعه علمی این رشته در حوزه های دانشگاهی باشد. موفقیتی که تا به حال امکان آن در کشور فراهم نشده بود.

وی اضافه کرد: راه اندازی این رشته در چند دانشگاه چون علوم پزشكی تهران، شهید بهشتی، یزد و... مربوط به دو سال پیش است و منجر به این شد که هم دپارتمان های تولید مثل دانشگاهها راه‌اندازی شود و هم این که زمینه برای فعالیتهای تحقیقاتی دانشگاه‌ها در این حوزه فراهم شود.

رییس پژوهشگاه ابن سینا در ادامه تاکید می کند: البته ابن سینا از همان بدو تاسیس شاهد حضور دانشجویان مقطع دکتری دانشگاهها در رشته های مختلف علوم پایه پزشکی با گرایش های ایمنولوژی، ژنتیک، بیوشیمی و نظایر آن بود که پروژه های تحقیقاتی شان را در بحث تولید مثل در این مرکز انجام دادند.

دکتر آخوندی همچنین از پذیرش دانشجو در مقطع دکتری در پژوهشگاه ابن سینا خبر داد و گفت: در حال حاضر وزارت بهداشت مجوز راه اندازی مقطع دکتری تخصصی تحقیقاتی را به ابن سینا اعطا كرده است، بنابراین امکان پذیرش دانشجو فراهم شده و به طور رسمی وارد بحث آموزش هم خواهیم شد. البته ظرفیتی حاضر که وزارت بهداشت به ما اعلام كرده 12 نفر با قابلیت افزایش تا 16 نفر است. اما طبیعتا برای سال اول با تعداد محدودتری شروع به کار می کنیم.

راهكارهای اجرایی قانون اهدای جنین به زودی اعلام می‌شود

مسوول فنی آزمایشگاه جنین شناسی و آندرولوژی ابن سینا در ادامه با بیان این که یکی از مهمترین و جنجالی ترین مباحث در حوزه درمانی مربوط به تولید مثل است گفت: بویژه در مواردی چون اهدای تخمک، رحم جایگزین و اهدای جنین حساسیت بیشتری وجود دارد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر عدم وجود یک دستورالعمل واحد از طرف حوزه های دولتی و رسمی برای داشتن پروتکلی یکسان، بر این مشکلات افزوده است که خوشبختانه به دنبال پیگیری هایی که صورت پذیرفت، قانون اهدای جنین در مجلس تصویب شد و وزارت بهداشت تدوین راهکار و گاید لاین انجام درمان هایی نظیر اهدای تخمک، اهدای جنین و رحم جایگزین را به پژوهشگاه واگذار كرد که اخیرا این پروتکل‌ها آماده و به وزارت بهداشت تحویل شده است و در منتظر اعلام عمومی و رسمی آن به تمام مراکز دانشگاهی هستیم.

دکتر آخوندی با اشاره به اینکه قانون اهدای جنین بیش از 5 سال است به تصویب رسیده است اظهار کرد: وزارت بهداشت برای هماهنگ کردن راهکارهای اجرایی آن، دستورالعمل استانداردی لازم داشت که آن را به همه مراکز ابلاغ کند و همگی مراکز آن را به یک منوال و طریق انجام بدهند که این پروتکل نیز تهیه شده و به زودی اعلام می شود.

امكان تشخیص جنسیت جنین از هفته هفتم بارداری میسر شد

رئیس پژوهشگاه ابن سینا همچنین از دستاورد جدید دیگری که اندکی قبل در پژوهشگاه حاصل شد نیز خبر داد و گفت: امکان تشخیص جنسیت جنین یک قلو از هفته هفتم بارداری که پیش از این با هیچ وسیله ای قابل تشخیص نبود فراهم شده است. این امکان، یک فناوری جدید است که پروتکل آن در مرکز طراحی و راه اندازی شد. به این طریق که خون پس از هفته هفتم از مادر گرفته می شود. از آنجا که در خون مادر، خون فرزند نیز وجود دارد با جداسازی DNA جنینی، جنسیت آن تشخیص داده می شود.

آخوندی در پایان به ایسنا گفت: ما همیشه درصدد بودیم که توسعه علمی و درمانی در مباحث جدیدی چون تولید مثل با هماهنگی، نظارت و برنامه ریزی واحد اتفاق بیفتد، در همین راستا سعی کرده ایم در کنار انجمن علمی - تخصصی باروری و ناباروری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ارگان های تصمیم گیرنده دولتی حضور فعال داشته باشیم.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha