سلامت نیوز: بررسیها نشان می‌دهد سلامت جسمانی کارکنان در محیطهای اداری به شدت تهدید می‌شود اما به دلیل پنهان ماندن این عارضه‌ها، اقدام جدی در ارتباط با بهبود سلامت آنها انجام نمی‌شود این در حالی است که طرح ارتقای سلامت کارکنان دولت قرار بود از نیمه دوم سال 88 اجرایی ‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، طبق مطالعاتی که پژوهشگران یک کارخانه سازنده مونیتور رایانه انجام داده اند، اکثر ما در عین آگاهی خود را با رایانه‌ ها بیمار می‌کنیم و در نتیجه استفاده زیاد از صفحه کلید و رایانه در نهایت به نابینایی و فلج مبتلا می‌شویم.

عوامل زیان آور محیط‌های کاری که سلامت پرسنل را به خطر می‌اندازد بسیار متعدد است اما در تحقیقها و پژوهشهای علمی انجام شده بیشتر عوامل فیزیکی مانند سر و صدا و نور، عوامل شیمیایی، عوامل بیولوژیک و عوامل ارگونومی مورد بررسی قرار گرفته است و عوامل روانی و تنشهای شغلی دیگر که گستردگی فراوان تری هم دارند و به ‌خصوص در محیط‌های اداری گسترش زیادی دارند تاکنون مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است.

نقش دولت در تامین سلامت کارمندان

با وجود ماده 52 قانون استخدامی کشور که دولت را متعهد به تامین سلامت کارمندان می‌کند متاسفانه هنوز اقدام مناسبی برای بهداشت شغلی کارمندان در ایران انجام نشده است. این در حالی است که سازمان ملل متحد در سال 1992، تنشهای شغلی را بیماری قرن دانست و پس از آن سازمان بهداشت جهانی نیز این مشکل را یک مسئله جهانی اعلام کرد.
 
حجم کاری زیاد، سرعت کاری بالا و عدم ‌حمایت اجتماعی ازجمله مهمترین عوامل تنشهای شغلی هستند. تغییرات در محیط کار، ارتباطات ناکافی و تعارضهای بین پرسنلی، مسائل مرتبط با پیشرفت شغلی مانند نبود فرصت پیشرفت، مسئولیتهای جدید فراتر از سطح آموزش و ترس از بیکاری، همچنین مسائل مرتبط با نقش فرد در محیط کار مانند ابهام نقش، اختیار کم در کارها و نبود امکان ابتکار و خلاقیت از جمله مهمترین عوامل تنش شغلی در محیط‌های کاری محسوب می‌شود.
 
با مراجعه به آرشیو اخبار متوجه شدیم که قرار بود طرح ارتقای سلامت کارکنان دولت از نیمه دوم سال 88 اجرایی ‌شود. بر اساس این طرح که وزارت بهداشت ناظر اجرای آن است، نحوه تهیه و انتخاب غذای پرسنل و نیز رعایت اصول بهداشت محیط در محل کار به دستگاهها ابلاغ می‌ شود. با این حال میزان آسیب و مخاطراتی که به کارکنان دولت و شاغلان امور اداری به‌ علت نبود استانداردهای سلامت حرفه‌ای در کشور بروز می‌کند، هنوز محاسبه نشده است و مطالعاتی هم که در این زمینه انجام شده، پراکنده هستند و نمی‌توان براساس آنها به یک جمع‌بندی کلی و کشوری رسید.
 
اختلالات اسکلتی گریبانگیر کارمندان
 
فاطمه صادقی، کارشناس مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت می گوید: بر پایه مطالعه ملی بار بیماری و عوامل خطرزا در ایران که در سال 2004 توسط اداره برنامه‌های سلامت مرکز توسعه شبکه وزارت بهداشت صورت گرفته است کمردرد، آرتروز، زانو و سایر اختلالات اسکلتی، عضلانی ناشی از  کار مهمترین بیماریهای کشور پس از بیماریهای قلبی و عروقی شناخته شدند.
 
بیماریهای اسکلتی، عضلانی ناشی از کار در جهان سالانه 20 تا 50 میلیارد دلار به انسانها و مراکز بهداشت و درمانی هزینه تحمیل می‌کنند. این در حالی است که پژوهشها نشان می‌دهد بعد از بیماریهای قلبی و عروقی، انواع کمردردها عامل ناتوانی در افراد 45 سال به بالا در بین زنان و مردان است.
 
بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، 37 درصد کمردردها از عوامل خطرزای شغلی نشات می‌گیرد که جایگاه اول را در بین بیماریها و مخاطرات ناشی از کار به خود اختصاص داده است. بالا بودن آمار اینگونه عوارض در سطح بین‌المللی، سازمان جهانی بهداشت را برآن داشت تا دهه اول هزاره سوم را به نام دهه مبارزه با عوارض اسکلتی، عضلانی به عنوان اپیدمی خاموش نامگذاری کند.
 
کارشناس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، ناراحتیهای ستون فقرات و مشکلات روحی رفتاری ناشی از استرس کاری را از مشکلات رایج در بین کارکنان ادارات در کشور اعلام کرد و گفت: انجام بیش از اندازه کارهای تکراری در ادارات و سازمانها سلامت جسمی و روانی کارکنان را تهدید می کند.
 
به گفته صادقی، هم اکنون در بسیاری از ادارات استانداردهای سلامت حین انجام کار رعایت نمی‌شود که از آن جمله می‌توان به دردسترس نبودن آسان ابزار کاری، عدم انجام کار در ارتفاع مناسب، تکراری بودن کارها، عدم توجه به خستگی بدن، عدم قابلیت تنظیم تغییر وضعیت در طول شیفت کاری و عدم انجام کار در وضعیت مناسب اشاره کرد.
 
صادقی، ناراحتیهای ستون فقرات مثل کمردرد و ناراحتیهای بصری و مشکلات روحی و رفتاری ناشی از استرس کاری را از مشکلات رایج در بین کارکنان ادارات در ایران اعلام کرد و گفت: اختلالات اسکلتی عضلانی در میان مشکلات بهداشتی در دنیا رتبه دوم را داراست و نزدیک به دو سوم بیماریهای ناشی از کار مربوط به اختلالات ترومای تکراری در دنیاست.
 
زنگ خطر آرتروز برای پشت میز نشینان
 
ذبیح اله برجسته، فیزیوتراپیست از کمردرد، گردن‌ درد، پشت ‌درد، کوفتگی اعضای بدن و سر درد به عنوان زنگ خطری برای ابتلا به آرتروز نام برد و گفت: آرتروز عارضه‌ ای با روند طبیعی است و درمان آن نیز باید به ‌صورت فیزیولوژیک (طبیعی)‌ باشد و با تقویت عضلات اطراف ستون گردنی، می ‌توان از این عارضه جلوگیری کرد.
 
وی به کارمندانی که به طور مداوم از کامپیوتر استفاده می کنند، توصیه کرد: برای جلوگیری از بروز بیماری، گاهی نسبت به تغییر جهت دادن محل صفحه کلید، مانیتور و تغییر سطح‌ صندلی خود اقدام کنند.
 
دکتر اسماعیل ابراهیمی، رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران گفت: یکی از مواردی که باعث تخریب و آرتروز زودرس مفاصل می‌شود، قرار گرفتن در یک وضعیت ثابت در طولانی مدت است.
 
وی، یکی از مهمترین علل ایجاد آرتروز را تکرار حرکات متوالی در پریود زمانی طولانی عنوان کرد و افزود: تکرار حرکات حتی در موارد بسیار معمولی و طبیعی مانند راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها، نشستنهای طولانی مدت پشت میز کار، باعث وارد شدن ضربه و تروماهای متعدد گشته و جمع جبری این نیروهای وارد شده مفصل را دچار تخریب و صدمه شدید کرده و بافت آن را از بین می‌برد و در نهایت فرد را به آرتروز زودرس مبتلا می‌کند.