سلامت نیوز: پدر و مادرها اغلب اوقات از شدت دلسوزی و محبت به جای فرزندان تصمیم می‌گیرند و مجال تصمیم گیری را از آنها سلب می‌کنند.

جعفر بای، آسیب شناس اجتماعی و مدرس دانشگاه در گفت‌و گو با برنا، بیان کرد: یکی از رفتارهای مهم و اساسی زندگی انسان ها تصمیم‌گیری و تصمیم سازی است. امروزه مکانیزم تصمیم سازی در خانواده ایرانی دستخوش تغییر و تحولات اساسی شده است. تصمیم گیری به عنوان یک مهارت بسیار ضروری زندگی محسوب می‌شود و همانند مهارت حل مساله، مهارت ارتباط موثر و ... ضرورت دارد.

بای افزود: در خانواده سنتی ایرانی این تصمیم‌گیری توسط پدر خانواده انجام می‌شد، بزرگان منزل حرف آخر را می‌زدند و تمام مسوولیت تصمیمات گرفته شده را نیز به عهده می‌گرفتند و در صحت تصمیم با دیگران نیز به مشورت می‌نشستند و گاهی اوقات اتخاذ تصمیم به صورت گروهی نیز انجام می‌شد.

وی گفت: امروزه این پدیده دگرگون شده است، کانون تصمیم گیری دیگر در پدر خلاصه نمی‌شود بلکه مادر و فرزندان نقش کلیدی در اتخاذ تصمیم دارند. متاسفانه مشورت در تصمیمات خانوادگی یا انجام نمی‌گیرد یا به شدت کاهش یافته است. در نتیجه همیشه تعداد تصمیمات فردی بر تصمیمات گروهی غلبه می کند. بر این اساس توصیه می شود به لحاظ تمرین مهارت تصمیم گیری، والدین فرزندان خویش را در معرض تصمیمات گوناگونی قرار دهند، پدر و مادر اغلب اوقات از شدت دلسوزی و محبت به جای فرزندان تصمیم می گیرند و مجال تصمیم گیری را از او سلب می کنند. در این مواقع روانشناسان توصیه می کنند که برای تقویت مهارت تصمیمات مسایل ساده را به فرزندان واگذار کنید و گاهی مباحث و مفاهیم جدیدی را به عنوان موضوعات نوین تصمیم سازی، با آنان تمرین کنید.

بای ادادمه داد: هر قدر جوانان‌مان در دوران خردسالی و نوجوانی در معرض تصمیم گیری ها قرار گیرند در دوران جوانی نسبت به مسایل راحت تر تصمیم می‌گیرند. تصمیم‌گیری در خانواده‌های سنتی ریشه در هویت اصالت آنها دارد و از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تصمیم برای آنان یک امر حیاتی و حیثیتی محسوب می شود و وقتی خانواده ای تصمیمی را با جان و دل پذیرفت با تمام وجود تلاش و کوشش می‌کند تا به نحو مطلوب آن را محقق کند. تغییر در تصمیم منوط به نظر تصمیم گیرنده یعنی بزرگ خانواده است. این امر خط و مشی خانواده را در مسیر حرکت به سوی اهداف تعیین شده مشخص و معین می‌کند، بنابراین سرگردانی و نگرانی و از این شاخه به آن شاخه پریدن مطلقا مشاهده نمی‌شود.

وی همچنین افزود: جوانی سنی بسیار حساس و تعیین کننده است و تصمیمات اساسی زندگی که کل عمر آدمی را تحت تاثیر قرار می دهد در دوران جوانی اتخاذ می شود. آدمی در طول روز میلیون‌ها تصمیم می‌گیرد ولی آنچه در طول عمر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب شغل و در خاتمه انتخاب همسر است که سه تصمیم اساسی همه زندگی ها تلقی می‌شود، زیرا با این تصمیمات روند زندگی انسان مشخص شده و آثار و عواقب و نتایج این تصمیمات در کل عمر انسان قابل مشاهده است.

کارشناس آسیب های اجتماعی در این خصوص به والدین، توصیه کرد: والدین با تمرین و تقویت مهارت تصمیم گیری در فرزندان خویش به هیچ عنوان در سه تصمیم یاد شده مداخله نکنند و به جای فرزندانشان تصمیم نگیرند. تصمیم گیرنده مسوولیت کامل عواقب و عوارض تصمیم گرفته شده خویش را در قبال اعضای خانواده از صمیم دل می پذیرد. اگرچه در خانواده تصمیمات در جایی مکتوب نمی شود و تصمیمات بصورت شفاهی انجام و اجرا می شود ولی تصمیم گیرنده مسوولیت دقیق آن را پذیرفته و فعالیت تمام اعضای خانواده را برای به ثمر رسیدن آن تصمیم هماهنگ می کند و به همین دلیل تصمیمات گرفته شده در خانواده از پشتوانه اجرایی بسیار قوی برخوردار است. هزینه و اعتبار پیرامون اجرای تصمیم نیز با مشارکت و همکاری اعضای خانواده محقق می گردد و این نیز بر ضمانت اجرای تصمیم می‌افزاید.

این مدرس دانشگاه، تصریح کرد: اگر تصمیمی دقیق و کامل گرفته شود و تصمیم گیرنده با تجربه و پختگی به اتخاذ آن مبادرت ورزد و همدلی و هماهنگی بین اعضای خانواده برای تحقق تصمیم فراهم شود، تغییرات در تصمیم به حداقل خواهد رسید و ثبات عقیده و رای در خانواده از استحکام بسیار بالایی برخوردار خواهد شد. اعتماد به نفس نشات گرفته از عزت نفس در چنین خانواده هایی قوی است و مسیر حرکت خانواده بر اساس برنامه ریزی، تصمیم گیری، مشارکت، همکاری و تعاون مشخص و معین است و به برکت هم اندیشی و همفکری و همدلی در خانواده ها گام های بسیار موثری برداشته می شود.

وی در خاتمه خاطرنشان کرد: مدیران، برنامه ریزان و سیاست گذاران با تقویت بنیان های خانواده و دفاع از صیانت خانواده، باید شرایطی را فراهم کنند که خانواده ها بتوانند تصمیمات درست ، پایدار و قدرتمندی را بگیرند و مهارت تصمیم گیری در خانواده ها تقویت شود.