سلامت نیوز :به‏ طور كلی امروزه سبك زندگی در حال تغییر است و به‏تدریج نقش ماشین در زندگی ما پررنگ‏تر می‌شود. این زندگی ماشینی مشكلاتی را نیز بر ما تحمیل می‌كند كه افزایش سروصدای محیط و اثرات مضر این افزایش صدای محیط روی شنوایی ما از آن جمله است. بدیهی است كه ما نمی‌توانیم از زندگی ماشینی و افزایش صدای محیط به‏طور كامل دوری كنیم اما حداقل می‌توانیم از تحمیل كردن صداهای اضافی دیگر به گوش خودمان خودداری كنیم.

در سال‌های اخیر قابلیت‏های دستگاه‌های پخش‏كننده فایل‏های صوتی به میزان زیادی بالا رفته است به طوری‌كه هر فرد می‌تواند مجموعه سی‏دی‏های مورد علاقه خود را روی گوشی موبایل یا سایر پخش‏كننده‌های صوتی دیگر داشته باشد و در شرایط مختلف و با صدای دلخواه خود به آنها گوش دهد. طبق آمارهای رسمی؛ در سال‌های اخیر فروش دستگاه‌های پخش‏كننده فایل‏های صوتی مثل ام‏پی‏تری‏پلیر به‏طور قابل‏توجهی افزایش یافته است.
این امر به‌این معناست كه باید انتظار داشته باشیم تعداد و درصد افرادی كه در آینده از كاهش شنوایی رنج خواهند برد نیز افزایش یابد، زیرا بلند بودن صدای هدفون می‌تواند به شنوایی ما آسیب دایمی وارد كند. لازم به ذكر است كه سازمان بهداشت‌جهانی هشدار داده كه گوش كردن به موسیقی از طریق گوشی با صدای بلند (بالاتر از 85دسی‏بل) به مدت بیش از یك ساعت مداوم می‌تواند به آسیب جبران‏ناپذیر شنوایی منجر شود.

 اگر دكمه تنظیم صدای این دستگاه‌ها را روی حداكثر قرار دهیم، این دستگاه‌ها می‌توانند صدایی به بلندی 104 دسی‏بل را به گوش برسانند. در این حالت شدت بلندی صوت مثل وقتی است كه گوش در مجاورت دستگاه‌هایی قرار بگیرد كه برای كندن آسفالت به كار می‌روند. بر اساس یك بررسی بین‏المللی؛ متاسفانه مشخص شده است كه بیش از دوسوم افراد بین 18 تا 30 سال، با صدای بسیار بلند به پخش‏كننده‌های صوتی خود گوش می‌كنند و اكثر آنها نیز از خطرات این كار، آگاه نیستند.

چگونه صدای بلند باعث آسیب شنوایی می‌شود؟
به‏طور طبیعی سلول‏های حساس بسیار ظریفی درون گوش داخلی قرار دارد كه وظیفه آنها تبدیل موج صوتی (صدا) به امواج الكتریكی است، به‌گونه‌ای كه این امواج الكتریكی برای مغز قابل درك باشند. این سلول‏ها زایده‌های مژك‏مانندی دارند و به همین دلیل به‌نام «سلول‏های مویی» نامیده می‌شوند. بلندی بیش از حد صوت باعث ارتعاشات شدید این مژك‏ها شده و به آنها آسیب می‏‌رساند. اگر شدت صدا بسیار بلند نباشد و مدتی هم كه گوش در معرض صدا قرار می‌گیرد، خیلی طولانی نباشد سلول‏های مویی می‌توانند خود را ترمیم كنند و شنوایی به حالت اولیه برگردد.

تغذیه مناسب احتمال ترمیم این سلول‏ها را افزایش می‌دهد ولی كشیدن سیگار احتمال ترمیم آسیب سلول‏های مویی را كاهش می‌دهد. اگر شما هم در مراسمی در مجاورت بلندگوها قرار گرفته باشید تا یكی، دو روز صدای اضافی گوش (وزوز) و افت شنوایی موقتی را تجربه كرده‌اید که این علایم نشان‏دهنده آسیب موقتی سلول‏های مویی گوش داخلی شماست و باید آن را به‌عنوان زنگ خطر تلقی كرد چرا كه اگر همچنان گوش خود را در معرض صدای بلند قرار دهید آسیب وارده به سلول‏های مویی دایمی خواهد شد و در نتیجه حس شنوایی شما برای همیشه آسیب خواهد دید.

چگونه می‌توان با خیال راحت به این دستگاه‌ها گوش كرد؟
نكته اصلی این است كه تعریف واضحی از میزان بلندی صوتی كه باعث آسیب دیدن گوش می‌شود، داشته باشیم. به‌عنوان یك راهكار عملی توصیه می‌كنیم وقتی كسی از هدفون استفاده می‌كند صدای دستگاه باید در حدی باشد كه اگر فرد دیگری كنار او بایستد نتواند صدایی را كه از هدفون پخش می‌شود، بشنود. این میزان بلندی صوت، مشكلی را برای گوش شما ایجاد نخواهد كرد.

نكته دیگری كه رعایت كردن آن مانع آسیب شنوایی شما می‌شود این است كه بهتر است بعد از یك ساعت استفاده از هدفون حداقل به مدت 5 تا 10 دقیقه به گوش خود استراحت دهید. محلی كه فرد در حال استفاده كردن از پخش‏كننده صوتی خود هست نیز مهم است. اگر در محیط آرامی در حال گوش دادن است احتمالا صدای دستگاه نیز زیاد نخواهد بود اما در محیط‌های پر سروصدا احتمال بلندتر كردن صدای دستگاه بیشتر شده و احتمال آسیب گوش نیز افزایش می‏یابد.

نوع هدفون هم مهم است. هدفون‏هایی كه نمی‌گذارند سر و صدای محیط به گوش برسند هدفون‏های مناسبی هستند چرا كه در این حالت نیازی نیست كه فرد برای اینكه بهتر بشنود، صدای دستگاه خود را بلند كند.

روی بعضی از پخش‏كننده‌های صوتی نرم‏افزاری نصب می‌شود كه چنانچه بلندی صدا به حد غیرمجاز برسد یا مدتی كه فرد به‏طور مداوم از هدفون استفاده می‌كند، از حد استاندارد بالاتر رود، این نرم‏افزار به فرد هشدار می‌دهد. حتی بعضی از آنها بسته به شدت صدای محیط به‏طور اتوماتیك بلندی دستگاه را كم یا زیاد می‌كنند تا ضمن اینكه فرد به راحتی به فایل صوتی خود گوش می‌دهد آسیب وارده به گوشش نیز به حداقل برسد.

با این وجود باید توجه داشته باشیم كه آنچه از نوع هدفون و سایر شرایطی كه ذكر كردیم، مهم‌تر است نحوه استفاده كردن از هدفون است. محققان حد مجاز گوش كردن به آی‏پاد با هدفون خودش را چهار ساعت و نیم در روز می‏دانند، به شرط اینكه بلندی صدای آن روی 70 درصد باشد. اگر چنانچه بلندی صدا روی صد درصد باشد، مدت مجاز روزانه به پنج دقیقه می‌رسد.