سلامت نیوز :باید باور كنیم كه نابینایان از توانایی بالایی برخوردارند.
آنان دوست ندارند كه مورد ترحم واقع شوند و به دنبال این هستند كه به عنوان یك فرد عادی در جامعه پذیرفته شوند و از امكانات آن استفاده كنند.
به گفته نابینایان، نقص عضو دلیل ناتوانی نیست و این دیدگاه غلط باید نسبت به معلولان در جامعه از بین برود.
روزنامه کیهان نوشت : یك نابینا همانند یك فرد عادی حق زندگی و بهره مندی از تمام امكانات را دارد. اگر چنانچه روند بی تفاوتی نسبت به نابینایان ادامه یابد. ممكن است آنان گوشه نشینی اختیاركرده و به راحتی نتوانند با اجتماع خود ارتباط برقرار كنند.
نابینایان برای یافتن استقلال مالی به شغل، برای رفت و آمد در خیابان به امنیت و آسایش و برای تشكیل زندگی علاوه بر این موارد به مسكن نیز نیاز دارند. سهم آنان از زندگی باید برای مسئولان كشور با اهمیت تر شود.
این گونه نباشد كه تنها در روز جهانی نابینایان به فكرشان بیفتیم و سپس تمامی وعده های خود را نسبت به آنان به فراموشی بسپاریم.
در رابطه با مشكلات نابینایان به صحبت های چندتن از مسئولان گوش می دهیم تا شاید معجزه ای رخ دهد و وعده وعیدهای چند ساله به حقیقت بپیوندد.
علی همت محمودنژاد، مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران با اشاره به حضور 520 هزار نابینا و نیم بینا دركشور، اظهار می دارد: از این تعداد تنها 120 هزار نفر نابینای مطلق هستند و كمتر از 120 هزار نفرشان تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند.
وی با اشاره به مشكل اشتغال نابینایان و وعده رئیس جمهور برای استخدام 2000 نابینا در عرض دوماه، ابراز امیدواری می كند كه وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی این وعده رئیس جمهور را تحقق بخشد و با استخدام دوهزار نابینا با توجه به اینكه ظرفیت های لازم برای تحقق آن هم وجود دارد روحی امیدوار را در وجود خسته نابینایان بدمد.
محمودنژاد كمبود امكانات آموزشی، مشكل ایاب و ذهاب، بی توجهی به دسترسی و مناسب سازی در كشور، محقق نشدن بلیت نیم بها برای افراد همراه نابینایان در پروازهای داخلی و محروم بودن از كاندیداتوری مجلس برخی از مشكلاتی بیان كرد كه نابینایان با آنها روبرو هستند.
مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران در ادامه با بیان اینكه نابینایان از نظر توانایی های ذهنی و هوشی نسبت به سایرمعلولان تواناترند، به ایسنا می گوید: وجود نابینایان موفق و میزان افزایش سطح تحصیلات نابینایان شاهد این امر است، این درحالی است كه فرصت لازم برای استفاده از توانایی های نابینایان مهیا نیست و فارغ التحصیلان نابینای مقاطع كارشناسی و كارشناسی ارشد همچنان و به ناچار اپراتور تلفن باقی می ماند.
به گفته محمودنژاد، رسیدن هر نابینا به مقطع كارشناسی ارشد هزینه های سنگینی برای دولت درپی داشته است اما ایجاد اشتغال پایدار و متناسب با ظرفیت در رشته های تحصیلی برای این افراد علیرغم افزایش امكانات موجود در دنیا برای یكسان سازی محیط كار برای نابینایان و كم بینایان دركشور تحقق نیافته است.
سهیل معینی، مشاور اسبق وزیر رفاه درامور معلولان با بیان اینكه در روز جهانی عصای سفید نابینایان از داشتن عصای استاندارد محروم هستند، اظهار می دارد: این عصا یا در كشور تولید نمی شود یا وارد نمی شود و به طوركلی وسایل توانبخشی موردنیاز افراد نابینا تهیه نمی شوند و سازمان بهزیستی كمترین بودجه را برای تهیه وسایل توانبخشی می گذارد.
وی با بیان اینكه بزرگ ترین مشكل نابینایان، مشكل اشتغال است، می گوید: باید مسئولان ذی ربط از جمله مسئولان سازمان بهزیستی با تشكیل كارگروه های تخصصی برنامه ای مدون برای اشتغال نابینایان ارائه دهند و با تدوین اطلس اشتغال مشخص كنند نابینایان در چه مشاغلی مشغول شوند و هر كدام از این مشاغل نیاز به چه تسهیلات و حمایت هایی دارد و دستگاه های سیاستگذار چه كارهایی در این زمینه انجام دهند.
معینی می افزاید: جدای از تحقق سه درصد استخدام معلولان قانون حمایت از حقوق معلولان، لازم است مشاغلی كه نابینایان توان فعالیت در آنها را دارند محرز شود و دولت سیاست های لازم در جذب نابینایان و ایجاد شغل برای آنان را تعریف كند. هرچند بیان می شود استخدام دولتی درحال كاهش است اما باز هم هر ساله شاهد استخدام تعدادی هستیم.
رئیس انجمن باور با انتقاد از نبود آموزش فنی و حرفه ای برای نابینایان، تصریح می كند: افراد نابینا درصورت بهره مندی از آموزش فنی و حرفه ای، قادر به ایجاد شغل و خودكفایی و یا اشتغال در بخش خصوصی هستند اما سازمان فنی حرفه ای برنامه مدونی برای آموزش نابینایان ندارد.
معینی در ادامه با تأكید بر لزوم تردد ایمن و ارزان برای نابینایان، عنوان می كند: روز جهانی عصای سفید روز تردد ایمن نابینایان هم است و ضمن اینكه در آستانه سالروز مرگ «هما بدر» در ایستگاه مترو قرار داریم، اتفاقی كه با گذشت یك سال از آن هیچ توجه جدی را دربر نداشته و تمهیدات جدی برای مناسب سازی مترو اندیشیده نشده است.
وی با بیان اینكه تردد ایمن و ارزان از دیگر دغدغه های نابینایان است، می گوید: با اصلاح قیمت حامل های انرژی، بسیاری از نابینایان توان مالی استفاده از تاكسی را ندارند و سازمان بهزیستی باید با درنظر گرفتن یارانه برای حمل ونقل افراد نابینا، تمهیدات جدی در این زمینه بیندیشد. ضمن اینكه در سال های اخیر هم اغلب سازمان ها سرویس حمل ونقل خود را متوقف كرده اند و نابینایان شاغل در این ارگان ها با مشكلات جدی روبه رو شده و نیازمند هزینه های جبرانی هستند.
معینی در ادامه با اشاره به دسترسی نابینایان به منابع اطلاعاتی ویژه یارانه و نرم افزارها اظهار می كند: در كشور ما پایه های این امر شكل گرفته اما همچنان بسیار گران است و استفاده از برجسته نگارها، یارانه های نابینایی و دستگاه های نمایشگر برای بسیاری از نابینایان مقدور نیست و لازم است دولت با پرداخت وام قرض الحسنه، معلولان را در خرید این تجهیزات یاری برساند.
وی در ادامه با انتقاد از اینكه حمایت از ازدواج نابینایان تبدیل به شعار و ژست رسانه ای شده است، می گوید: باید به تشكیل خانواده نابینا كمك واقعی شود و صرف دادن یكی دو میلیون وام كافی نیست. باید معلولان برای ازدواج، تأمین مسكن و تشكیل زندگی مورد حمایت جدی واقع شوند.
وی می افزاید: نابینایان در بسیاری از كشورها پس از تشكیل زندگی از طریق خدمات پرستاری و مددكاری برای نگهداری از فرزندان و انجام امور خانه حمایت می شوند و اینها تسهیلاتی است كه باید در سیستم توانبخشی كشور دیده شود.
اپراتوری تلفن تنها شغلی كه به نابینایان اختصاص می یابد
حسن موسوی چلك- رئیس انجمن مددكاران هم با برشمردن مشكلات نابینایان از جمله مشكلات ازدواج، مسكن و اشتغال، اظهار كرد: نابینایان از ابتدایی ترین حقوق هم در جامعه محروم هستند و اعتقاد دارم در این زمینه مشكل قانونی وجود ندارد بلكه مشكل بی تفاوتی و بی انگیزگی در برخورد با قوانین و مشكلات نابینایان است و با بررسی عملكرد دستگاه های مختلف می توان به این نتیجه رسید.
وی ادامه می دهد: مهمترین مشكل نابینایان این است كه جامعه هنوز آنان را به عنوان شهروندان خود نپذیرفته است و خدمات اجتماعی ارائه شده به آنان مانند قطره ای در برابر اقیانوس مشكلات آنان است.
به اعتقاد رئیس انجمن مددكاران اجتماعی، مشكل عمده نابینایان مشكل اشتغال آنان است و محدود شدن توانمندی های نابینایان به اپراتوری تلفن توهین بزرگی به آنان است.
چلك با تأكید بر اینكه ابتدایی ترین حق نابینایان حضور در جامعه است خاطرنشان می كند: وقتی نابینایان امكان تردد در محیط های اجتماعی را نداشته باشند طبیعی است كه نمی توانند در عرصه های اجتماعی هم حضور پررنگ داشته باشند و با تحقق نیافتن مناسب سازی، زمینه برای خانه نشینی نابینایان فراهم شده است و به این زودی ها هم نابینایان به این حقوق حقه خود نمی رسند و هراز چندگاهی در این زمینه شعاری داده و سپس فراموش می شود.
وی با اشاره به ماده 2 آیین نامه حمایت از حقوق معلولان، گفت: در این ماده تمام دستگاه ها موظف به مناسب سازی محیط و مكان های خود شده اند، همچنین در این زمینه مصوبه مناسب سازی محیط شورای معماری و شهرسازی تصویب شده در 1382 هم وجود دارد اما نابینایان در جامعه دیده نمی شوند چه برسد به اینكه برایشان برنامه ریزی بشود.
رئیس انجمن مددكاران اجتماعی در ادامه با اشاره به مشكل نابینایان در محیط خانه می گوید: خانواده ها در پذیرش این كودكان عملكرد مناسبی ندارند و نابینایان در محیط خانه مورد پذیرش واقع نمی شوند و زمینه حضور در محیط های اجتماعی هم برای آنان فراهم نیست پس طبیعی است كه به قابلیت های آنان پی برده نمی شود و در موارد معدود هم به واسطه تلاش های فراوان خود توانسته اند خود را ثابت كنند.
چلك در پایان با اشاره به حق نابینایان برای دسترسی به دنیای اطلاعات، می افزاید: باید امكاناتی فراهم شود كه نابینایان بتوانند از آخرین یافته های علمی برخوردار شوند اما تنها تعداد محدودی كامپیوتر به نابینایان اختصاص یافته كه آن هم برای اكثریت قریب به اتفاق آنان قابل دسترسی نیست.
نابینایان به مجلس می روند
در حالیكه نابینایان از بی توجهی مسئولان به وضعیت شغلی و اجتماعی خود سخن می گویند رئیس فراكسیون معلولان مجلس از امكان حضور نابینایان در مجلس در كسوت نمایندگی خبر می دهد و می گوید: با تصویب یك طرح دوفوریتی در مجلس این موضوع عملی می شود.
فاطمه آلیا در همایش بزرگداشت روز جهانی عصای سفید با اشاره به قوانین محدودكننده برای حضور نابینایان در كسوت نمایندگی مجلس اظهار می دارد: در قانون اساسی و بند شش ماده 28 قانون انتخابات كشور آمده است كه مسئولیت نمایندگی مجلس قابل واگذاری نیست و نمایندگان باید قادر به انجام تمام كارهای خود باشند؛ اما نتیجه پژوهش مركز پژوهشهای مجلس عنوان می كند با توجه به رشد فناوری ها نابینایان هم می توانند وظایف نمایندگی مجلس را انجام دهند.
وی می افزاید: این طرح دوفوریتی تا پیش از سوم دیماه كه تاریخ كاندیداتوری برای نمایندگی مجلس است در مجلس مطرح می شود و نمایندگان تا حد بسیار زیادی بر تصویب آن اجماع دارند.
رئیس فراكسیون معلولان مجلس در ادامه با بیان اینكه یكی از اولویت های اختصاص بودجه برای معلولان تامین هزینه تحصیل دانشجویان است، می گوید: در این زمینه رایزنی هایی با سازمان بهزیستی، وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده تا مشكل تامین اعتبار هزینه تحصیل دانشجویان معلول حل شود.
آلیا می افزاید: در قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوبه مجلس شورای اسلامی شرایط تحصیلی بسیارگسترده تری نسبت به كنوانسیون جهانی دفاع از حقوق معلولان در نظر گرفته شده است در این كنوانسیون تحصیلات معلولان در حد راهنمایی در نظر گرفته شده اما در قانون حمایت از حقوق معلولان تحصیلات عالیه به عنوان حق معلولان در نظر گرفته شده است.
این نماینده مجلس در ادامه با تاكید بر عملی شدن بیمه تكمیلی برای معلولان تا پایان برنامه پنجم توسعه خاطرنشان می كند: لازم است نظام سطح بندی توانمندسازی هم برای معلولان برنامه ریزی شود زیرا تمام آنها در یك سطح نیستند.
وی در ادامه با اشاره به مشكل مسكن معلولان و تفاهم نامه وزارت رفاه و تامین اجتماعی با وزارت مسكن عنوان می كند: طبق این تفاهم نامه مقرر شده است هر ساله صدهزار مسكن در اختیار معلولان قرار گیرد و البته مناسب بودن این مسكن ها از اولویت هاست.
آلیا در ادامه با تاكید بر لزوم فعالیت بخش خصوصی از سمن ها در حوزه مسكن معلولان می گوید: فعالیت های ایجاد مسكن نباید به صورت ساختن مجتمع های مسكونی به صورت ایزوله و شهرك سازی باشد و باید معلولان در بطن جامعه حضور داشته باشند.
رئیس فراكسیون معلولان مجلس همچنین در ادامه با اشاره به مشكل اشتغال نابینایان و معلولان اظهار می دارد: در این زمینه ما از وزیر آموزش و پرورش گله داریم كه اشتغال سه درصد معلولان طبق قانون جامع حمایت از معلولان را نادیده می گیرد و مكاتباتی هم با معاون سرمایه انسانی رئیس جمهور در این زمینه انجام شده است.
این نماینده مجلس در ادامه با تاكید بر متوقف شدن طرح تعدیل مراكز استثنایی می گوید: این مراكز ظرفیت های مناسبی برای اشتغال فارغ التحصیلان معلول فراهم می كرد؛ ضمن اینكه اگر قرار به انجام این تعدیل باشد باید بستر منطقی برای آن هم وجود داشته باشد.