« ناراحتی بابت اینکه بچهای را که ۹ ماه در شکم خود با تمام سختیهایش بار آوردهام، به دیگری بدهم ندارم. این بچه، بچه من نبود. من فقط او را دنیا آوردم.»
به گزارش سلامت نیوز به نقل از قانون پیدا کردنش راحت نبود. وقتی هم توانستیم باواسطه آن را پیدا کنیم حاضر به گفتوگو نبود. به او قول دادیم که از نامش سخنی به میان نیاوریم تا راضی شود سوالهای ما را پاسخ دهد.
سال گذشته مبلغ 1 میلیون و 200 هزار تومان از خانوادهای گرفت و برایشان کودکی به دنیا آورد، کودکی که هیچگاه نه او را دید و نه او را در آغوش کشید. آن زمان قیمت معمول برای چنین کاری (رحم جایگزین) بالای 5 میلیون بود اما او به این پول نیاز داشت و این تنها راهی بود که به فکرش رسید. 9 ماه رنج و سختی را به جان خرید تا بتواند قرضش را ادا کند.
مرجان 31 سال سن دارد؛ از ازدواج ناموفقش 3 فرزند داشته که با پدرشان زندگی میکنند. سال 88 گرفتار یک مشکل مالی میشود و با راهنمایی دوستی به بانک تخمک مراجعه و در ازای تخمک اهداییاش 700 هزارتومان دریافت میکند و این اقدام سرآغازی بود برای آنکه رحمش را به مدت 9 ماه اجاره دهد.
شاید اگر شرایط اقتصادی زندگی با او سر سازگاری داشت هیچوقت چنین کاری را انجام نمیداد چرا که بنا به گفته خودش به زحمت و دردسر و سختیاش نمیارزید. پدر و مادر بچهای که در شکم داشت برایش تعین تکلیف میکردند که چه غذایی را بخورد و از چه غذایی پرهیز کند؛ چه ساعتی بخوابد و کی بیدار شود. حتی برای آنکه دیگران متوجه نشوند باردار است، تغییر سکونت داده بود و 9 ماه به شهری دیگر رفته بود. او توانسته بود با این اقدام مشکل مالی خود را برطرف کند و به زندگیاش جان تازهای بدهد.
حالا او زنان مطلقه جویای کار را به مراکز ناباروری معرفی میکند و در ازای از کسی که تخمک اهدایی را دریافت میکند مبلغ 80 هزار تومان پورسانت میگیرد و یک شغل واسطهای که تاکنون در حدود 3 میلیون تومان برایش درآمد داشته است.
زنانی که صفت نهچندان مناسب «مادران اجارهای» را یدک میکشند، برای رهایی از مشکلات و تنگناهای مالی در بطن خود کودکی را میپرورانند که مهر مادری به او نباید داشته باشند. بعد از تولد او را تحویل زوجی دیگر بدهند و برای همیشه فراموشش کنند. مرجان میگوید: «من هیچ حس مادرانهای نسبت به نوزادی که به دنیا آوردم ندارم، فقط بهخاطر پول این کار کردم. از این کار راضی نیستم، اما ناراحتی بابت اینکه بچهای را که 9 ماه در شکم خود با تمام سختیهایش بار آوردهام، به دیگری بدهم ندارم. این بچه، بچه من نبود. من فقط او را دنیا آوردم.»
3 میلیون زوج نابارور در کشور
انجمن باروری و ناباروری ایران میگوید: «3 میلیون زوج ایرانی نابارورند. این انجمن، تابوهای فرهنگی و هزینه بالای درمان را بزرگترین موانع بر سر راه درمان این زوجها می داند.»
اما حال با بالارفتن هزینههای درمان ناباروری، زوجهای جوان به فکر مادران میانجی افتادهاند که شاید با هزینه کمتری بتوانند تجربه شیرین مادر شدن را حس کنند. اما بیشک پیدا کردن رحم جایگزین بهراحتی امکانپذیر نیست و هر شخصی نمیتواند برای چند ماه کودکی را که متعلق به دیگری است در رحم خود پناه دهد و بعد به دست دیگری بسپارد. هرچند بسیارند زنانی که برای تامین هزینههای زندگیشان ممکن است چندان به مشکلات و شرایط این کار توجه نداشته باشند و تنها پولی که بابت آن دریافت میکنند برایشان مهم باشد.
دکتر محمدمهدی آخوندی، متخصص جنینشناسی بالینی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فناوریهای نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی و رییس پژوهشگاه ابنسینا بر این اعتقاد است که انگیزههای مختلفی برای این اقدام وجود دارد: «گاهی یکی از بستگان زوج نابارور داوطلب پرورش جنین در رحمش میشود و معمولاً بدون چشمداشت این کار را انجام میدهد. اما اگر فرد از بستگان متقاضی نباشد، مسایل مالی به میان میآید. افرادی که از راه رحم جایگزین امرار معاش میکنند در ازای هر بارداری معمولاً 5 تا 8 میلیون تومان دریافت میکنند که در برخی موارد مبالغ بیشتری هم توافق میشود اما سعی مرکز درمان ناباروری ابن سینا بر این است که برای جلوگیری از سودجویی، حتماً قراردادی سهجانبه تنظیم شود و در مورد پرداختها نیز مشاوره مناسب ارائه شود تا هزینه اضافی به درخواستکننده رحم جایگزین تحمیل و زمینه سودجویی فراهم نشود. در هر حال هنگام پیدا کردن رحم جایگزین ، توجه به مسائل روانشناختی، جامعهشناختی، فقهی و حقوقی، در کنار بررسی و ارزیابی سلامت فرد در حوزه پزشکی توصیه میشود.»
شرایط مادران جایگزین
از نگاه متخصصان جنینشناسی بالینی، زنانی که کاندیدای رحم جایگزین میگردند باید کمتر از 35 سال سن داشته باشند و از آخرین بارداریشان 2 سال گذشته و ترجیحاً تجربه مادرشدن را داشته باشند. از طرفی باید آمادگی خود برای مراحل باروری و نگهداری جنین زوج دیگر را اعلام کند تا پس از اتمام بارداری و زایمان، نوزاد را به پدر و مادر ژنتیکی تحویل دهد. برای زوجهایی که میخواهند از این راه بچهدار شوند نیز الزاماتی وجود دارد. رییس مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، تصریح میکند: «زوجهایی میتوانند متقاضی استفاده از این روش درمانی باشند که ناتوانی مادر در حمل و پرورش جنین در رحم وی توسط تیم پزشکی درمان احراز شده باشد. این ناتوانیها شامل فقدان رحم بصورت مادرزادی، وجود رحم با ساختمان غیرطبیعی، سقط مکرر به دلایل نامعلوم، شکست مکرر درمانهای ART و یا بیماریهای زمینهای که به نحوی سلامت مادر را در دوران بارداری به خطر اندازد (نظیر نارسایی قلبی پیشرفته، نارسایی کلیه و ...) در غیر این صورت استفاده از این روش به هیچوجه مجاز نمیباشد.»
مادران اجارهای یا همان رحمهای جایگزین باید در سلامت کامل باشند. آزمایشات مختلفی بر روی مادران میانجی انجام میشود. سلامت این افراد از جنبههای مختلف نظیر سلامت عمومی، بیماریهای داخلی، مبتلا نبودن به بیماریهای صعبالعلاج و عدم اعتیاد به الکل، موادمخدر و روانگردان باید مورد تایید قرار گیرد.
باورها درباره رحم جایگزین تغییر کرده است
به نظر میرسد باورها در مورد استفاده از رحم جایگزین برای فائق آمدن بر مشکل نابارواری در حال تغییر است. حال زوجهای جوانی که حتی در سریالهای تلویزیون دیدهاند که میتوانند با این روش صاحب فرزندی شوند مانند گذشته در برابر آن نگاه منفی ندارند.
پژوهشگاه ابنسینا در راستای تغییر این نگاه و باورهای رایج در مورد استفاده از رحم جایگزین سعی کرده تا به جای اصطلاح «رحم اجارهای» در مجامع علمی و عمومی از «رحم جایگزین» استفاده شود، زیرا عنوان مذکور نهتنها تلقی نادرستی از فرآیند درمان در اذهان عمومی ایجاد میکند بلکه انگیزه سودجویی را نیز بالا میبرد و تلقی نادرستی از کسی که جدا از انگیزههای مالی، نیت خیرخواهانه هم دارد، به ذهن متبادر میسازد.
ردپای دلالی در میان مادران جایگزین
رحم جایگزین یک روش پسندیده برای بچهدار شدن است اما همین روش پسندیده در بسیاری مواقع باعث بروز مشکلاتی خواهد شد، بنا به گفته حقوقدانان از آنجا که این کار یک قرارداد تجاریست، در بسیاری موارد میتواند با اختلاف میان طرفین همراه باشد.
برخی افراد سودجو هم هستند که پای واسطهگری و دلالی را به حوزه نیز کشاندهاند و میان زوجهای خواهان فرزند و زنان که حاضرند رحم خود را اجاره دهند نقش دلال را بازی کرده، و با رحم زنان تنگدست به سودهای نامشروع دست پیدا میکنند. در بعضی موارد دیده شده که این افراد زنان فقیر یا خیابانی را برای اجاره رحم اجیر کنند، که این امر نوعی سوءاستفاده از شرایط سخت مالی این زنان است.
امری که در ذات خود یک عمل انسانی و اخلاقی است حال برای برخی زنان فقیر و بیسرپرست حکم راهی را پیدا کرده که میتوانند از طریق آن برخی زخمهای زندگیشان را التیام بخشند.
نظر شما