بر اساس آمار حدود سهدرصد از جمعیت جهان به هپاتیت آلودهاند كه از این میان آفریقا با میزان شیوع 3/5درصد بیشترین و اروپا با 3% كمترین میزان شیوع آلودگی را بهخود اختصاص دادهاند. آلودگی بیشتر در سنین 20 تا 39 سالگی اتفاق میافتد ولی حداكثر شیوع مربوط به سنین 30 تا 49 سال است. جنس مذكر غالب است و در حال حاضر عمدهترین افراد در معرض خطر شامل معتادان تزریقی، دریافتكنندگان مكرر خون و فرآوردههای خونی و بیماران دیالیزی هستند.
نشانههای بیماری
علایم ابتلا به هپاتیت در تمامی انواع آن مشابه است به این صورت كه اول علایم عمومی مثل بیاشتهایی، ضعف، خستگی، تهوع، استفراغ و درد مبهم در قسمت فوقانی و راست شكم بروز میكند. گاهی در این مرحله تب هم وجود دارد. بعد از این مرحله زردی پیشرونده بروز میكند كه ملتحمه (پرده داخلی چشم)، مخاطها و پوست تمام بدن زرد میشود. تمام افراد آلودهشده به این ویروس علایم بیماری حاد را نشان نمیدهند. 30 تا 40 درصد افراد آلوده علامت خاصی را بروز نمیدهند. معمولا علایم حدود چهار تا شش هفته بعد از ورود ویروس بروز میكند. مانند هپاتیت A افراد آلودهشده با ویروس هپاتیت B حاد احساس بیماری میكنند و قادر به انجام كاری نیستند. كمتر از یك درصد افراد آلوده این بیماری را به شكل خیلی شدید و سریع نشان میدهند كه منجر به از كار افتادن كبد و مرگ میشود. اگر دستگاه ایمنی نتواند بیماری را تا شش ماه مراقبت كند، شخص علایم هپاتیت مزمن را نشان میدهد. نشانههای هپاتیت مزمن مشابه هپاتیت حاد است. معمولا افرادی كه چندین سال مبتلا به بیماری هستند گروهی از علایم اضافی را نیز نشان میدهند. این علایم شامل كهیر، جوشهای پوستی، آرتریت، سوزش یا مورمور كردن در بازوها و پاها (Polyneuropathy) است.
انواع بیماری
هپاتیت A: این نوع هپاتیت توسط یك ویروس شدیدا آلودهكننده و مسری ایجاد میشود و از طریق تماسهای نزدیك قابل انتقال است. عمدهترین انتقال آن از طریق دهانی- مدفوعی است یعنی در مناطقی كه بهداشت رعایت نشده و پس از دستشویی دستها با آب و صابون شسته نمیشود و با همان دست غذا خورده میشود كه این ویروس به راحتی انتقال مییابد. همچنین بر اثر خوردن آب، غذاها، شیر آلوده و گوشت نپخته ماهی انتقال مییابد. زمانی كه علایم بیماری و زردی بروز كرد فرد فقط باید استراحت كند تا ویروس توسط دفاع سیستم ایمنی بدن مهار شود و به تدریج التهاب كبدی به وضعیت سابق برگردد. نكته قابل ذكر این است كه هپاتیت A به هیچ نوع درمان دارویی احتیاج ندارد.
هپاتیت B: ابتلا به این نوع هپاتیت عوارض بیشماری دارد. از اینرو شناخت آن بسیار اهمیت دارد. راههای انتقال این ویروس عبارتند از:
- مادر به جنین: به ویژه اگر مادر در ماه سوم بارداری آلوده شده باشد احتمال انتقال بیماری به جنین بسیار بالا است.
- تماس جنسی، از طریق خون، استفاده از سرنگ مشترك در معتادان تزریقی یا فرو رفتن سوزن آلوده به ویروس به طور اتفاقی در پوست افراد سالم و استفاده از تیغهای آلوده از دیگر راههای انتقال این بیماری است.
- ترشحات بدن: بزاق، مدفوع، صفرا، اشك و مایع منی منابع انتقال ویروس مطرح هستند. بعد از آلودهشدن به ویروس هپاتیت B سه مشكل بالینی رخ میدهد. 1-علایم دیده نمیشود. 2- مانند هپاتیت A علایم به صورت حاد یعنی ضعف، بیاشتهایی و زردی پیشرونده بروز میكند. 3-آنتیژن ویروس در بدن باقی میماند و اشكال مزمن بیماری اتفاق میافتد و سپس با فعالیت مجدد ویروس علایم هپاتیت بروز میكند. گاهی باعث ایجاد سرطان در كبد میشود. گاهی با بروز علایم هپاتیت حاد، زردی آنقدر زیاد میشود كه روی عملكرد طبیعی مغز تاثیر گذاشته و باعث علایم خوابآلودگی و عدم هوشیاری میشود و به علت تخریب سلولهای كبدی زمان انعقاد خون به شدت طولانی میشود و خونریزیهای مختلف در نواحی متفاوت بدن مثل خونریزی لثه، مخاطها و پوست اتفاق میافتد كه وضعیت بیمار بسیار خطرناك و مرگبار میشود. ویروس هپاتیت B در افراد بدون علامت كه به صورت مزمن و طولانی ویروس را در خون خود حمل میكنند از راههای گفتهشده به افراد سالم انتقال مییابد. نكته مهم آن است كه درمان خاصی برای این بیماری هنوز كشف نشده و ابتلا به این نوع از بیماری ویروسی مرگبار است.
هپاتیت C: راه انتقال این نوع ویروس به وسیله تزریق است. این بیماری غالبا در گیرندگان خون و فرآوردههای خونی و معتادان تزریقی بروز میكند. البته در كشور ما انتقال این نوع از هپاتیت از طریق فرآوردههای خونی بسیار كم شده است زیرا كنترل میشود. برای پیشگیری از این نوع هپاتیت معتادان تزریقی یا اعتیاد خود را ترك كنند یا از روش دیگری برای استفاده از مواد مخدر استفاده كنند. قانونمندی و عدم تجاوز به حریم خانواده و فعالیتهای جنسی سالم نیز از راههای پیشگیری است.
هپاتیت D: این نوع هپاتیت فقط در بیمارانی كه به صورت طولانی ناقل ویروس هپاتیت B هستند، بروز میكند. علایم این بیماری مشابه سایر هپاتیتهای ویروسی است؛ با این تفاوت كه سیر شدیدی دارد و گاهی سبب تخریب كامل كبد و مرگ میشود.
منبع: روزنامه شرق
نظر شما