سلامت نیوز: پیام‌هایی که به وسیله رسانه‌های جمعی منتقل می‌شود، به نوعی بازخوردهایی است که می‌تواند در کنار بازخوردهای خانواده الگوهای رفتاری خاص را در کودکان درونسازی کند.

اصغر جعفری، روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد درخصوص نقش و تاثیر رسانه جمعی در الگوپذیری رفتار کودکان به خبرنگار اجتماعی برنا، گفت: با توجه به تغییرات ناشی از تحول روانی و رفتاری و ویژگی های ناشی از این تغییرات که در کودکان و نوجوانان اتفاق خواهد افتاد، فوق العاده می‌تواند آنها را نسبت به بازخورد اطرافیان و افراد مهم دیگر در زندگی‌شان حساس کند. الگوهای رفتاری و ارزش های گوناگون آنها در قالب بازخوردهایی که از دیگران می‌گیرند به کودکان انتقال پیدا می‌کند و به راحتی در کودکان درونسازی می‌شود.

وی ادامه داد: پیام‌هایی که به وسیله رسانه‌های جمعی منتقل می‌شود، به نوعی بازخوردهایی هستند که می‌توانند در کنار بازخوردهای خانواده و افراد غیر رسمی دیگر الگوهای رفتاری خاص و ارزش های متنوعی را در کودکان درونسازی کنند .

جعفری از دو حوزه الگوپذیری و الگوبرداری از نگاه روانشناسی نام برد و افزود: الگوپذیری زمانی است که قدرت تفکر و اندیشیدن برای انجام رفتاری از کودکان گرفته شود، در آن زمان کودکان نمی‌توانند الگویی را از بین الگوهای مختلف انتخاب کنند. وقتی که تبلیغات در جهت الگوهای خاصی آن قدر پررنگ و سودگیرانه می ر‌ود که کودکان را به سوی خود جذب می کند و به نوعی احساس نیاز مربوط به انجام آن الگو در آنها ایجاد می‌شود، الگوپذیری اتفاق می‌افتد. در الگوپذیری، به نوعی کودک و نوجوان در پذیرش الگو قدرت تفکر و تامل ندارد و یک حالت منفعلانه پیدا می‌کند و در انجام آن الگو فعال نیست.

وی همچنین اضافه کرد: در منابع تبلیغاتی که این الگوها را تبلیغ می‌کند، فرایند الگوپذیری کودکان هم دائم اتفاق می‌افتد. منابع تبلیغاتی بر اساس نیازهای فعلی کودکان صورت می‌گیرد و شخصیت ها و الگوهایی را تبلیغ می‌کنند که پاسخگوی این نیازهای کودکان باشند. شخصیت ها و الگوهای تبلیغاتی بیشتر جنبه مادی گرایانه دارند و مبتنی بر تغییرات فرایند تحول زمانی کودکان هستند. بنابراین کودکان به راحتی جذب الگوهای این تبلیغات می‌شوند که بر اثر این الگوپذیری کودکان هیچگونه قدرت انتخابی ندارند و تعمدی در شیوه رفتاری خودشان ندارند و در فرایند تحول روانی مولفه خود درونی و واقعی شان رشد نمی‌کند، ارزش ها و الگوهای خودی و سنتی تضعیف می‌شوند و در دستیابی به هویت خودشان فعال نیستند.

این روانشناس به هویت پراکنده در دوره نوجوانی و جوانی افراد اشاره کرد و گفت: افراد در این دوره سنی نم‌توانند التجام هویت خودشان را به دست آورند، مسئولیت پذیر نیستند، به توانایی های خودشان برای تغییر باور ندارند و نهایتا اینکه به طور فجیعی به الگوپذیری از مدهای لباس و پوشش روی می‌آورند.

جعفری خاطرنشان کرد: در الگوبرداری فرد در انتخاب الگوها فعال است و خیلی وقت ها به راحتی تحت تاثیر تبلیغات قرار نمی‌گیرد. از همین رو روانشناسان معتقدند که فرد با تامل کردن و اندیشیدن بازخوردهای دیگران را می‌پذیرند، فعالانه در انتخاب الگوهای رفتاری درگیر می شوند و تحت تاثیر تبلیغات به طور منفعلانه قرار نمی‌گیرند.

وی افزود: روش صحیح در برابر مدل ها و الگوهایی که کودکان و نوجوانان در محیط با آنها برخورد می‌کنند، این است که الگوبرداری به آنها یاد داده شود. خانواده ها به ویژه بازخوردهای اولیه والدین می‌توانند به وسیله تقویت روابط والد بودن و توانایی اظهار نظر کردن و پیشنهاد دادن کودکان توانایی انجام انتخاب فعالانه را در آنان بهبود بخشند.

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد به والدین توصیه کرد: اگر می خواهند که کودکان و نوجوانان الگوهای رفتاری خودشان و سنتی را انجام دهند و از الگوهای مادی گرایانه کشورهای بیگانه دوری کنند، باید شیوه الگوبرداری را در آنها تقویت کنند تا فعالانه و آگاهانه الگوهای رفتاری خودشان را بپذیرند.

الگوهای والدین و ارزش هایی که در چارچوب بازخوردهای رفتاری خانواده مطرح می‌شود، در شیوه الگوبرداری کودکان تاثیر فوق العاده ای دارد. بنابراین برای اینکه رسانه های جمعی و خانواده ها بتوانند الگوبرداری رفتاری کودکان را تحت تاثیر قرار دهند و ارزش های خودشان را به آنها انتقال دهند باید مواظب الگوهای رفتاری خودشان باشند و ابتدا باید از اصلاح بازخوردهای رفتاری خودشان شروع کنند.

این روانشناس در خاتمه اذعان داشت: به جای آنکه نگران باشیم چه چیزهایی را باید به کودکان آموزش دهیم، باید بیشتر نگران آن باشیم که بازخوردهایمان الگوهای رفتاری غلط و نامناسبی را در آنها ایجاد نکند.