چشمپزشكان معتقدند جز مد روز، دلیل دیگری نیز برای استفاده از عینكهای آفتابی وجود دارد كه تامین سلامت طولانیمدت چشمها در موقعیتهای مختلف است.
تاثیر مخرب اشعه ماوراء بنفش خورشید روی چشم از قرنها پیش ثابت شده است و نتایج چندین مطالعه 10 ساله اخیر نشان میدهد كه ساعتها اقامت در شرایط آفتابی و بدون حفاظ كافی در مقابل چشم شانس بروز بیماریهای چشم را افزایش میدهد.
در حالی كه متخصصان چشم تاكید زیادی روی استفاده از عینكهای آفتابی استاندارد و خرید آن از عینكفروشیهای معتبر دارند، مطالعات مركز تحقیقات چشم پزشكی دانشگاه تهران نشان داده است كه عینكهای آفتابی كه از دستفروشها تهیه میشود از لحاظ جذب اشعه UV تفاوتی با عینكهای گرانقیمت نداشته و در صورت قرار گرفتن در نور شدید خورشید میتوان از هر دو نوع از این عینكها استفاده كرد.
دكتر علیرضا كشتكار جعفری، جراح و متخصص چشم و عضو هیات علمی مركز تحقیقات چشم دانشگاه تهران كه تحقیقات خود را بر مبنای همین اتفاق در بیمارستان فارابی انجام داده در این مورد میگوید: طی یك بررسی مقایسهای بین عینكهای آفتابی موجود در دستفروشیها و عینكهای آفتابی موجود در عینكفروشیهای تهران در مجموع 353 عینك مورد بررسی قرار گرفت كه از این تعداد 165 عینك از دستفروشیها و 188 عینك از عینكفروشیها انتخاب شد و با دستگاه این عینكها بررسی شدند. نتیجه مطالعه نشان داد كه میزان جذب اشعه در هر دوی این عینكها تقریبا یكسان بود.
وی در ادامه با اشاره به اینكه هدفش از این مطالعه مقایسه عینكهای دستفروشی و عینكهای فروشگاههای صنف عینكفروشان از نظر میزان جذب اشعه ماوراء بنفش و بررسی عوامل موثر در كیفیت آنها از نظر رنگ، میزان عبور نور مرئی، قیمت و محل خرید عینك بود، میگوید: نتیجه این تحقیق این بود كه قیمت و محل خرید عینك در كیفیت عینك آفتابی هیچ تاثیری نداشت. گرچه تعدادی از عینكهای دستفروشیها غیراستاندارد بودند ولی این تعداد درصد كمی از عینكها را شامل میشدند و عمدتا شامل رنگهای تركیبی بودند. بنابراین میتوان عینكهای ارزانقیمت را با پرهیز از خرید رنگهای تركیبی برای حفاظت از اشعه جهت مصارف عادی و غیر صنعتی در مواردی كه امكان استفاده از عینكهای گرانقیمت نباشد توصیه كرد.
مخالفان چه میگویند
البته همه متخصصان با نظر دكتر كشتكار موافق نیستند. دكتر زرین بخش، رئیس مركز تحقیقات لنز و اپتیك ایران با اشاره به اینكه با توجه به انواع تقلبی عینكهای آفتابی كه در بازار وجود دارد برای خرید عینك حتما بایستی به مراكز معتبر مراجعه نمود، به همشهری میگوید: نكته مهم در این زمینه دقت در انتخاب صحیح عینك آفتابی است.
برخی از عینكسازیها و مراكز چشم پزشكی دستگاه سنجش UV دارند كه میزان عبور این اشعه را در عینك نشان میدهد. در حالیكه كسانی كه در كوچه و خیابان اقدام به فروش عینك آفتابی میكنند، مسلما از این دستگاهها برای سنجش عینك استفاده نمیكنند.
وی اضافه میكند: افراد برای انتخاب صحیح عینكهای آفتابی بهتر است به پزشك متخصص و یا به نمایندگیهای معتبر شركتهای سازنده عینك مراجعه كنند تا دچار عوارض ناشی از استفاده از عینكهای آفتابی غیر استاندارد نشوند.
به گفته این متخصص چشم عینكهای آفتابی معمولی كه قابلیت جذب این اشعه را ندارند مانع عبور نور كلی خورشید میشوند: در این حالت مقدار زیادتری اشعه وارد چشم میشود كه نتیجه آن ایجاد صدمه بیشتر به عدسی و ماكولای چشم است چون مردمك چشم در این حالت بیشتر باز میشود.
وی با اشاره به صدمات مختلفی كه از راه این اشعه به چشم وارد میشود ادامه میدهد: اشعه UV باعث ضربه زدن به مركز دید چشم و ملتحمه شده و حتی باعث تخریب پوست و پیر شدن آن میشود.
قیمت ملاك نیست
طبق اعلام متخصصان چشم با توجه به شدت نور آفتاب در كشور ما افرادی كه از ساعت 10صبح تا 4 بعد از ظهر در معرض نور خورشید قرار دارند،باید از عینك آفتابی استفاده كنند. با توجه به افزایش عینكهای آفتابی با كیفیت نامشخص در بازار و عدم آگاهی عمومی نسبت به كیفیت آنها، دكتر جعفری با اشاره به اینكه بر خلاف تصور عمومی قیمت زیاد تعیینكننده كیفیت عینك آفتابی نیست و با رعایت یك سری معیارها عینكهای ارزان هم قابل استفاده هستند، توصیه میكند: در موقع خرید عینكهای آفتابی از دستفروشان باید به مواردی توجه شود: عینك نباید رنگ تركیبی داشته باشد بلكه تمام قسمتهای لنز عینك باید دارای یك رنگ با شدت یكسان باشد. همچنین عینكهایی وجود دارند كه شدت رنگ آنها در قسمتهای مختلف عینك متغیر است. اینها عینكهای مناسبی نیستند و غیر استانداردند.
وی با اشاره به اینكه این علائم را هر كسی میتواند تشخیص دهد ادامه میدهد: مساله دیگر این است كه رنگ دودی یا خاكستری برای خرید اولویت دارد. رنگهای دیگر كه در اولویت قرار دارند، قهوهای و سبز هستند و البته در هنگام رانندگی از رنگ سبز نباید استفاده شود. مساله دیگر بررسی میزان تیرگی مناسب عینك است یعنی زمانی كه ما عینك را جلوی چشم قرار میدهیم در یك اتاق با نور معمولی اگر به آینه نگاه كنیم نباید چشمهای خودمان را در آینه ببینیم.
به گفته این متخصص، عینكهای آفتابی پلاستیكی از نظر جذب اشعه مناسبتر هستند. همچنین وقتی عینك آفتابی را روی چشم گذاشتیم باید احساس راحتی در دیدن دور و نزدیك داشته باشیم و احساس سرگیجه نداشته باشیم. دستههای عینك و پل میانی آن هم باید كاملا روی صورت ثابت باشد و به گیجگاه فشار وارد نكند. در ضمن عینكهای با قابهای بزرگتر استانداردتر هستند. سایر رنگها از جمله صورتی، قرمز، بنفش، نارنجی و غیره برای چشم مناسب نیستند.
دانشیار دانشگاه علوم پزشكی تهران میگوید: با رعایت معیارهای گفته شده میتوان از عینكهای آفتابی ارزان قیمت هم استفاده كرد ولی در صورت توانایی مالی اولویت با خرید عینك از عینكفروشیهای صنفی و معتبر است.
توصیه نهایی: به هر حال عینك بزنید
از خورشید دو نوع اشعه به زمین میرسد یكی اشعه مرئی كه نور قابل رویت خورشید است، یكی هم اشعه نامرئی كه برای ما قابل رویت نیست (یعنی همان اشعه UV ) ولی اثرات زیادی روی چشم و پوست دارد. با توجه به شدت اشعه آفتاب در كشور ما و گزارشهای متعددی كه در مورد زیان اشعه ماوراء بنفش شده بنا به توصیه متخصصان محافظت چشم از اهمیت زیادی برخوردار است.
برای همین از عینكهای آفتابی به دو دلیل باید استفاده كرد: یكی اینكه میزان رسیدن نور قابل رویت را به چشم كمتر میكند دوم اینكه اشعه ماوراء بنفش را به طور كامل جذب كند. در این شرایط اگر فردی به مدت طولانی بدون استفاده از عینك آفتابی در نور آفتاب قرار گیرد، احتمال ابتلا به آب مروارید و همچنین بیماریهای شبكیه در او بیشتر میشود.
كارخانههای سازنده عینكهای آفتابی برای حفاظت چشم در مقابل اثرات مضر آفتاب، هر روز طرحهای مختلفی ارائه میكنند. این سازندگان قول حفاظت چشم در مقابل اشعه ماوراء بنفش یا دیگر انواع تشعشات طبیعی را میدهند. این در حالیاست كه چند سال قبل خبری پخش شد كه در آلمان عینكهای آفتابی ساخت چین با قیمت 1 یورو به بازار عرضه شده و مورد استقبال فراوان مردم آلمان قرار گرفته است.
به این ترتیب این سوال شاید پیش میآید كه در كشور آلمان كه خود یكی از كشورهای معروف سازنده عینك آفتابی در دنیا است و عینكهای خود را به سایر كشورها صادر میكند و با توجه به اینكه سازمانهای بهداشتی آلمان سازمانهای فعالی هستند، اگر فرض كنیم كه قیمت تعیینكننده استاندارد بودن است، چرا این سازمانها از وارد كردن این نوع عینكها جلوگیری نمیكنند؟
نظر شما