سلامت نیوز: توجه به میان‏ وعده‌ها در تمامی دوران‏های زندگی از سنین پایین تا سالمندی بسیار مهم و اساسی است.

1- با آگاهی از اطلاعات ساده و كاربردی موجود در هرم غذایی و آشنایی با ضرورت گنجاندن تعداد سهم مورد نیاز از هر گروه غذایی در برنامه غذایی هرروزه، می‌توانیم تا حد زیادی مطمئن باشیم كه پیروی از این دستورات در تنظیم برنامه غذایی كودك نیز، علاوه بر تامین مواد مغذی مورد نیاز وی، درصد امكان ابتلا به بیماری‏های صعب‏العلاج در سنین بالاتر را نیز كاهش خواهد داد. اما فراموش نفرمایید كه به‏طور قطع نحوه طبخ و آماده‏سازی غذا یا نوع ماده غذایی مصرفی هم می‌تواند در میزان سود یا ضرر حاصل از مصرف آن ماده غذایی به خصوص، دخیل باشد. بله، پفك و چیپس را هم می‌توان با توجه به استفاده از ذرت و سیب‏زمینی در پروسه تهیه‏شان در پرمصرف‏ترین گروه هرم غذایی یعنی گروه غلات و كربوهیدرات‏ها قرار دهیم. قرمه‏سبزی بسیار لذیذ اما سیاه‏شده در اثر تفت بی‏امان را هم به دلیل وجود سبزی باید در گروه سبزی‏ها قرار دهیم. ماست پرچرب (با چربی بالای 5/2 درصد) هم باید قاعدتا در گروه لبنیات قرار گیرد.

 با این اوصاف سوسیس و كالباس هم به راحتی در گروه پروتئینی گوشت‏ها خودنمایی خواهند كرد. اما این‌گونه نیست، چراكه در صورت استفاده از این غذاها جهت تامین تعداد سهم‏ های توصیه ‏شده در هرم غذایی علاوه بر اینكه مقدار زیادی كالری بدون همراهی مواد مغذی مهمی همچون ویتامین‏ها و انواع آنتی‏اكسیدان به كالری‏های دریافتی روزانه خود از راه غذا افزوده‏ایم، مواد مضری همچون نمك و چربی‏های اشباع و غیراشباع و رادیكال‏های آزاد ناشی از عمل سرخ كردن را نیز وارد سیستم گوارشی و سوخت‏وساز بدن خود كرده‏ایم. بنابراین، بهتر است با تغییر سبك پخت‏وپز و عدم استفاده از مواد غذایی ناسالمی همچون سوسیس و كالباس برای جلوگیری از انحراف ذایقه فرزندمان، فرصت پیش‏آمده برای اصلاح عادات غذایی خود را نیز مغتنم بشمریم و بخارپز كردن به همراه ادویه‏جات كم و سبزیجات معطر را جایگزین اشتباه مهلك غوطه‏وری مواد غذایی در روغن همراه نمك فراوان كنیم. با این روش می‌توانیم مطمئن شویم كه تلاش‏مان برای دستیابی به اهداف هرم غذایی با درصد بالاتری از تقریب همراه خواهد بود.

2- برای هماهنگی بیشتر با هرم غذایی و امكان نیل به تعداد سهم ‏های مواد غذایی گوناگون ذكرشده در آن مخصوصا در بخش میوه و سبزی، توجه به میان‏وعده‌ها در تمامی دوران‏های زندگی از سنین پایین تا سالمندی بسیار مهم و اساسی است. در دوران كودكی كه حجم معده كمتر است، رعایت استفاده از حداقل پنج یا شش وعده غذایی در طول روز ضروری است. این مساله كمك می‌كند به راحتی تمامی مواد غذایی مورد نیاز و توصیه ‏شده را در اختیار كودك‏مان قرار دهیم. همان‌طور كه گفتیم، توجه به این امر مهم می‌تواند در تمامی عمرمان فواید كم ‏نظیری را عایدمان كند كه ریشه خو گرفتن به آن یعنی «عادت به كم‏خواری اما در دفعات متعدد» از همان كودكی قابل‏ ردیابی است. با استفاده از تركیب متنوع شیر و غلات (مانند فرنی) یا پوره گوشت و سیب‏ زمینی برای وعده‌های غذای اصلی صبحانه یا نهار در ماه‌های اول و سپس استفاده از انواع غذای تركیبی مرسوم مانند خورشت و برنج یا نان و غذاهایی كه با تخم‏مرغ تهیه می‌شوند مانند كوكو یا شامی كه با روغن كم تهیه شده‏اند، در ماه‌های بعدی می‌توانیم به راحتی تمامی سه م‏های توصیه‏ شده گوشت، غلات و لبنیات را تامین كنیم. البته سبزی توصیه‏ شده هم در این وعده‌ها با استفاده از انواع سبزیجات هنگام طبخ غذا یا سود بردن از هویج، كلم و لوبیا سبز یا نظایر آنها برای زیباتر كردن غذای كودك قابل تامین است. اما نقش اصلی میان‏وعده‌ها در برآورده كردن سهم میوه است.

اگر از سنین پایین این نكته مهم را ملكه ذهن كودك خود كنیم كه میوه‌ها هم قسمتی از غذای روزانه ما هستند، كمتر شاهد افرادی خواهیم بود كه تنها میوه مصرفی آنها در طول یك هفته گذشته فقط یك عدد سیب بوده، آن هم در عروسی خواهرزاده گرامی! برای شروع، پیشنهاد می‌كنیم كه به تناوب از میوه خام به صورت رنده‏شده و سپس به شكل پخته‏شده یا پوره شروع كنید و هر روز را جهت آشنایی ذایقه و دستگاه گوارش كودك فقط به یك میوه خاص اختصاص دهید. این نكته می‌تواند در شناخت مزاج، آگاهی از وجود آلرژی‏های احتمالی و علاقه كودك به میوه‌های گوناگون به شما كمك كند.

3- دیدیم كه كلیات استفاده از مواد غذایی گوناگون در هرم غذایی با توجه به تعداد سهم مورد نیاز هر گروه غذایی برای كمك به تنظیم یك برنامه غذایی كامل قید شده، اما در خانواده‌های گوناگون با موقعیت‌های خاص جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و فكری، به همراه برخی فاكتورهای ژنتیكی، نوع مواد غذایی مصرفی متفاوت خواهد بود. حتی اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، نوع غذای مصرفی برای افراد مختلف یك خانواده نیز در اثر تفاوت‏های ژنتیكی یا به عبارت قدیمی‏تر، اختلاف مزاج، باید متفاوت باشد. این مساله مهم و اساسی كه اكثرا از دید متخصصان پوشیده می‏ماند، باعث می‌شود به آخرین نكات بند دوم این نوشته كمی دقیق‌تر بپردازیم. از طرفی چون به مرحله‏ای از دوران زندگی از دیدگاه تغذیه‏ای رسیده‏ایم كه ذایقه و رفتار تغذیه‏ای هر فرد در حال شكل‏گیری است، بهتر است در قسمت آینده كمی این مساله را كه قبلا به اختصار در قسمت «تغذیه، نسبیت و انیشتین» به آن اشاراتی داشته‏ایم، بیشتر بشكافیم.

منبع: روزنامه شرق