این بار اما نسبت به یك نام تجاری خاص، هشدار داده نشده است؛ انواع روغن زیتون موجود در بازار مورد اتهام واقع شده‌اند.

چنانكه دکتر رسول دیناروند، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با فارس به صراحت اعلام می‌كند: صدها گروه مواد غذایی در کشور داریم که در برخی از آنها امکان عرضه مواد تقلبی بسیار زیاد است از جمله روغن زیتون که اکنون نوع تقلبی آن در بازار بیش از نوع واقعی آن است.

وی دلیل این اتفاق را با تولید کم داخلی و پایین‌بودن واردات رسمی‌آن مرتبط می‌داند و می‌گوید در شرایط یادشده تقلب‌کردن در ساخت این روغن‌ها نیز بسیار راحت است.

دیناروند همچنین با اشاره به ازدیاد روغن‌های زیتون تقلبی در بازار می‌گوید: به راحتی می‌توان روغن معمولی را با مقداری طعم دهنده، مزه دهنده و بودهنده شبیه روغن زیتون کرد، به همین علت اکنون بیش از 50درصد روغن‌های زیتون موجود در بازار تقلبی است.

این در حالی است كه دیروز رئیس كمیسیون كشاورزی اتاق بازرگانی ایران نیز با اظهار تاسف از وفور نوع تقلبی روغن زیتون دربازار گفت: متاسفانه مقادیر زیادی روغن زیتون‌های تقلبی از طریق تركیه و ایتالیا وارد بازار ایران می‌شود و از سوی دیگر هم برخی كارخانجات داخلی با كمال تاسف از پارافین در روغن زیتون استفاده می‌کنند.

راهی به بیراهه

این قضیه روی دیگری هم دارد، چرا که در سالهای اخیر تمام سعی متولیان امربهداشت بر این بوده است تا با استناد به جدیدترین تحقیقات بین المللی مصرف سرانه روغن زیتون را افزایش دهند؛ چرا که تمام تحقیقات جهانی از کاهش بروز انواع بیماریها شامل بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان، آلزایمر و... در سالهای اخیرخبر داده‌اند و رژیم مدیترانه‌ای که اساس آن بر استفاده از روغن زیتون در غذاهاست را به عنوان برترین و سالم ترین رژیم غذایی برشمرده اند.

چندی پیش نیز محمد رضا محمدی زاده، مجری طرح زیتون وزارت جهاد کشاورزی، سرانه مصرف زیتون در کشور را 100 گرم عنوان کرده بود و خبراز با برنامه‌های پیش بینی شده رابرای افزایش این میزان به یک کیلوگرم داده بود.

با این اوصاف، ورود روغن‌های زیتون تقلبی، امکان ایجاد موجی منفی در برابر مصرف آن خواهد داشت.

چنانچه شاهرخ ظهیری، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران نیز در گفت‌وگو با ایسنا با تاكید بر لزوم فرهنگ‌سازی مصرف روغن زیتون و جلوگیری از تقلب‌هایی در استحصال آن، از اینكه 90 درصد روغن زیتون‌های وارداتی از تفاله‌زیتونی است، اظهار نگرانی كرده است.

150 هزار هكتار زیتون

به گفته كارشناسان، كاشت زیتون از 12 سال پیش كه وزارت جهاد كشاورزی طرح طوبی را آغاز كرد رونق بیشتری یافته و در حال حاضر حدود 100 هزار هكتار زمین زیر كشت زیتون قرار دارد و براساس پیش‌بینی كه در برنامه چهارم توسعه انجام شده تا آخر برنامه باید هر سال 50 هزار هكتار به سطح زیر كشت زیتون اضافه شود.

ظهیری نیز روغن زیتون‌های وارداتی با كیفیت پایین و نیز تولید مقادیر زیادی روغن زیتون تقلبی در داخل و خارج از كشور را از مشكلات عمده این صنعت برشمرده و می‌گوید: با وجود فعالیت این تعداد كارخانه تولید روغن زیتون، افزایش تولید آن و نیز واگذاری ریاست شورای بین‌المللی زیتون به ایران (2007)، مجموعه این كار‌ها می‌طلبد كه كمیسیون كشاورزی اتاق بازرگانی برنامه‌ریزی اصولی و اساسی در زمینه تولید سالم روغن زیتون انجام دهد.

وی همچنین با تاكید بر لزوم افزایش كنترل‌ها و نظارت‌های مؤسسه استاندارد و وزارت بهداشت بر واردات و تولید روغن زیتون می‌گوید: مصرف روغن زیتون‌هایی كه بر روی آن‌ها علامت اكسترا ورژن (Extraverzion) كه اسیدیته آن بسیار پایین است و یا (Verzion) ورژن، و نیز الیو اویل (Olive Oil) باشد برای سلامتی مضر نیست.

وی پیشنهاد می‌كند برای حل مشكل تولید تقلبی روغن زیتون، كارخانه‌هایی كه برای حل مشكل تولید تقلبی روغن زیتون، كارخانه‌هایی كه زیتون سالم دارند تحت پوشش مؤسسه استاندارد قرار گیرند و اتیكت آن‌ها از سوی وزارت بهداشت تحت كنترل شدید باشد.

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران با بیان اینكه روغن زیتون بر اساس گزارش‌های فائو (FAO) از سال 2010 در سبد خانوار قرار می‌گیرد، تاكید می‌كند: تولید روغن زیتون به لحاظ تاثیری كه در سلامت جامعه ایفا می‌كند، از اهمیت غذایی بالایی برخوردار است، لذا توجه جدی باید به این صنعت انجام گیرد و البته كمیسیون كشاورزی اتاق ایران در تلاش است با همكاری رسانه‌های جمعی و صدا و سیما مصرف‌كنندگان را با نوع روغن زیتونی كه مصرف می‌كنند آشنا كند تا این صنعت نیز بتواند به رشد واقعی دست یابد.

ظهیری می‌گوید: براساس بررسی انجام شده بهترین نوع روغن زیتون، روغنی است كه 12 ساعت از چیده شدن محصول زیتون تهیه شود، چراكه این نوع روغن دارای اسیدیته بسیار پایینی است و مصرف آن نیز بسیار مفید است.

انتخاب روغن زیتون مرغوب

كارشناسان راه‌هایی را برای انتخاب روغن زیتون مرغوب توصیه می‌كنند. از جمله این كه هنگام استشمام روغن بایستی بوی زیتون احساس شود، یا شاید به طور خیلی جزئی بوی سبزی یا سیب داشته باشد. رنگ روغن را در نظر نگیرید. زیرا رنگ به آسانی می‌تواند تقلبی شود. در حقیقت، گاهی ظروفی كه روغن‌ در داخل آن‌ها ریخته می‌شود از نوع كبالت آبی هستند، بنابراین خریداران نمی‌توانند متوجه رنگ شوند، در حالی كه روغن‌های برداشت اول سبزرنگ‌تر از روغن برداشت‌های بعدی هستند.

در عین حال، هر نوع زیتون رنگ مخصوص خودش را دارد، بنابراین، تشخیص نوع روغن با رنگ میسر نیست. علاوه بر این، اگر برگ‌های زیادی همراه زیتون باشد حتی در برداشت آخری نیز روغن سبز رنگ به دست خواهد آمد، كه تولید كنندگان به این عمل مبادرت می‌كنند.

آزمایش دیگر این است كه یك قاشق سوپ‌خوری روغن زیتون را وارد دهان خود كنید و سپس هوا را از روی آن تنفس نمایید كه بایستی مزه‌ زیتون را داشته باشد. داشتن مزه‌ میوه‌ای روغن بستگی به زمان برداشت و عوامل دیگر می‌تواند از طعم كامل تا كم متغیر باشد.

ممكن است مزه‌هایی از قبیل مزه‌ سیب، رازیانه یا یك گیاه علفی را احساس كنید كه این‌ها خوب هستند. اگر جلوی دهان خود مزه‌ فلزی (بوی حلبی) را احساس كنید، این روغن ممكن است نامرغوب یا فاسد باشد. در این آزمایش، روغن بایستی طوری در دهان ریخته شود كه سقف دهان را نپوشاند.

و بالاخره این كه روغن زیتون خوب از طریق حركت در دهان تشخیص داده خواهد شد. یك روغن نامرغوب بر روی زبان به كندی احساس می‌شود. به احساس خود در هنگام دور ریختن از دهان توجه كنید.

بسیاری از روغن‌های خوب در عقب دهان مزه‌‌ تندی را ایجاد می‌كنند كه این نشانه‌ برداشت زیتون‌های نارس است و با افزایش رسیدگی آن، كاهش می‌یابد.