سلامت نیوز :1- بر اساس آنچه تاكنون و به كرات از تاثیر تغذیه سالم در تامین سلامتی و پیشگیری از ابتلا به بیماری‏های صعب‏العلاج در این ستون بیان كرده‏ایم و آنچه از ارتباط شكل‏گیری ذایقه و عادات غذایی با نحوه آغاز تغذیه كودك گفته‏ایم، می‌توان نتیجه گرفت كه ارایه یك منوی غذایی سالم و اصولی از دوران كودكی توسط والدین، تا حد زیادی می‌تواند ضامن سلامتی فرزندشان در سنین بالاتر باشد. این مهم از طریق تشكیل كامل نسوج حیاتی در دوران طلایی رشد به وسیله تامین كلیه مواد مغذی مورد نیاز آنها و قرار دادن روند شكل‏گیری ذایقه در مسیر درستی است كه فرد با ادامه آن قادر به حفظ سلامت این نسوج و كمك به عملكرد ایده‏آل آنها طی سال‌های آتی زندگی خود خواهد بود.

عادت به مصرف غذاهای سالم و بی‏رغبتی به استفاده از غذاهای مضر با القای روش صحیح تغذیه به كودك، چه به صورت بهره بردن از غذاهای سالم و توصیه‏شده به میزان كافی در اولین سال‌های زندگی با الگوبرداری از هرم غذایی برای تنظیم برنامه غذایی كودك و چه از طریق مشاهده عادات غذایی مطلوب و صحیح موجود و جاری والدین و سایر اعضا بزرگ‌تر خانواده در سال‌های بعد (سنین پیش‏دبستانی و دبستانی) توسط كودك در حال رشد، می‌تواند بهترین دلیل توجه به تغذیه كودك باشد.

2- بر این اساس و با رجوع به نكات اشاره‏شده از هرم غذایی در قسمت‌های قبل، می‌توان الگوی پیشنهادی تغذیه در سنین قبل از دبستان را به كمك مطالب صفحه 38 كتاب «تغذیه و مراقبت‏های مبتنی بر تشخیص» تالیف «سیلویا اسكات» از سری انتشارات انستیتو تحقیقات و صنایع غذایی كشور به این شكل خلاصه كرد: شیر و فرآورده‌های آن چهار بار در روز هر بار سه‏چهارم فنجان؛ گوشت، حبوبات یا تخم‏مرغ نصف فنجان؛ سبزی و میوه چهار بار در روز هر بار یك فنجان؛ برنج، نان یا سایر محصولات به‌دست‌آمده از غلات مانند ماكارونی چهار تا شش سهم 30گرمی در هر روز.

 در صورت توجه به تامین گروه‌های غذایی در برنامه غذایی كودك با استفاده از الگوی فوق و توجه به چگونگی طبخ و آماده‏سازی غذا از نظر میزان نمك و روغن به‌كاررفته در آن و خودداری از روش‌های نادرست پخت همچون سرخ كردن یا كباب كردن روی آتش مستقیم، در كنار عدم ‌استفاده از غذاهای آماده ولی خطرناكی همچون سوسیس و كالباس، در راستای جلوگیری از انحراف ذایقه و ورود مواد مضر به بدن، مخصوصا در سنین پایین‏تر می‌توانیم به هدف خود در زمینه تقدیم سلامتی پایدار، آینده‏نگر و غیرقابل‏ خدشه به فرزندان خود، با ایجاد یك ذایقه مطلوب دست یابیم.

3- اما به نظر می‌رسد همه آن چیزی كه برای نیل به این هدف و دستیابی به یك برنامه غذایی قابل اتكا در تمام عمر لازم است، محدود به نكات اساسی ذكرشده فوق نباشد و چیزی فراتر از مسایل بیان‌شده در رسیدن به سلامتی وابسته به تغذیه دخیل است. آیا تاكنون به این مساله فكر كرده‏اید كه چرا برادرتان با مصرف یك برش هندوانه به مشكلات گوارشی مبتلا می‌شود اما شما اگر نصف هندوانه را هم میل كنید، مساله‏ای نخواهید داشت؟ و در عوض، شما با خوردن دو عدد پسته یا یك عدد مغز گردو دچار گلودرد، خارش شدید یا كهیر می‌شوید اما برادر شما مشت‏مشت پسته می‏خورد و دچار مشكلی هم نمی‌شود؟ بله، در كنار توجه به غذای مصرفی و اركان مهم آن همچون رعایت تنوع و برآوردن همه مواد مغذی مورد نیاز یا چگونگی طبخ غذا و حذف مواد غذایی مضر، باید به شرایط اختصاصی هر فرد هم از همان سال‌های اول زندگی توجه داشت. این بعد قضیه را شاید بتوان دشوارترین قسمت برنامه‏ریزی تغذیه‏ای هر فرد دانست چراكه با پیشرفت پزشكی مدرن و ورود به مسایل جزیی و شیمیایی همچون میزان كالری، مقادیر ویتامین C موجود در غذا و امثالهم، از پرداختن به مشخصات فردی و نقش آن در انتخاب نوع غذای قابل‏ مصرف هر فرد غافل شده‏ایم. آیا ویتامین Cخود را بهتر است از راه مصرف لیموترش تامین كنید یا لیموشیرین؟ شاید فلفل‌‌دلمه برای شما گزینه بهتری باشد. سماق چطور؟ مصرف مكمل ویتامین C بهتر نیست؟ جواب این سوالات به شرایط شخصی شما بستگی كامل دارد. اینها همان مشخصه‌هایی هستند كه در طب سنتی ایرانی همچون پزشكی معمول بقراطی در یونان قدیم و طب آیورودای هندی با عنوان طبع و مزاج شناخته می‌شوند و از دیرباز تاكنون مورد وثوق مردم و راهگشای آنها در پیشگیری یا درمان بیماری‏ها بوده‏اند. پرداختن به این مسایل در اثر تاثیرپذیری نظام آموزشی كشور در قرن جدید از پزشكی نوین، در سطوح بالای تحصیلی كاملا به بوته فراموشی سپرده شد، به نحوی كه حتی یك كلمه هم در مورد این مفاهیم نمی‌توان در كتب مرجع یا درسی مورد استفاده در دانشگاه‌های كشور یافت. البته در چند سال اخیر با مدیریت دكتر «محمدهادی موذن» و با همكاری تعدادی از پزشكان برگزیده، كارهای اصولی و علمی در مركز تحقیقات طب سنتی ایران صورت گرفته كه ماحصل آن تاكنون در چند جلد كتاب از جمله كتاب ارزشمند «مروری بر كلیات طب سنتی ایران» منتشر شده است. با توجه به مدخل «تغذیه دوران كودكی» كه بحث كنونی ستون خوراك‏بان را تشكیل می‌دهد و اهمیت توجه والدین به این مساله در تنظیم برنامه غذایی و دخیل بودن تفاوت‌های فردی در انتخاب نوع غذای مصرفی از همین دوران، دو قسمت آتی را به همین موضوع اختصاص خواهیم داد.