مسئولان وزارت آموزش و پرورش در حالی سخن از ممنوعیت استفاده از بخاری‌های چکه‌ای در مدارس را به زبان می‌آورند که در جدید‌ترین بخشنامه خود به تمامی واحد‌های آموزشی استفاده از بخاری‌های نفتی کاربراتوری را مجاز اعلام کرده‌اند.
این بخشنامه که به امضای حمیدرضا حاجی‌بابایی وزیر آموزش و پرورش نیز رسیده است، حاوی دستور نگران‌کننده‌ای دیگری است که فاقد هرگونه ملاحظه در خصوص استانداردهای فنی و ایمنی مدارس است.
در این بخشنامه به مدیران مدارس و مراکز فاقد سیستم حرارتی مرکزی اجازه ذخیره‌سازی نفت و سوخت در مدارس داده شده است، تا مسئولان مدارس فاقد سیستم‌های حرارتی با ذخیره کردن سوخت در محیط مدارس بتوانند کلاس‌های درس را با این سیستم‌های گرمایشی گرم نگه دارند.
اگرچه همه‌ساله با آغاز فصل سرما در بسیاری مدارس کشور، مشکلات بسیاری برای سیستم گرمایشی مدارس با توجه به قدیمی و غیر استاندارد بودن تجهیزات پیش می‌‌آید اما تاکنون نه تنها اقدامی موثر برای تجهیز محیط‌های آموزشی به سیستم گرمایشی انجام نشده است، بلکه حرف‌ها و دستورات مسئولان وزارت آموزش و پرورش با عمل آن‌ها که در بخشنامه‌های داخلی این وزارتخانه مشهود است، بسیار تفاوت دارد.
پس از حادثه تلخ آتش‌سوزی مدرسه درودزن فارس که به دلیل استفاده از بخاری‌های چکه‌ای و غیراستاندارد در مدارس اتفاق افتاد، هنوز هم پس از 5 سال اقدام جامعی برای جلوگیری از چنین حوادث تلخی انجام نشده است.
در بخشنامه جدید وزارت آموزش و پرورش که مغایر با بسیاری از اظهارات مسئولان این وزارتخانه است آمده است: «در مدارسی که سامانه حرارت مرکزی وجود ندارد و ناچار به استفاده از بخاری می‌باشید، استفاده از بخاری نفتی کاربراتوری مجاز است.»
همچنین در بخش دیگری از این بخشنامه نیز اضافه شده است که: «قطعاً در ذخیره‌سازی سوخت به اندازه نیاز واحد‌های آموزشی به صورت مستقل و مطابق ضوابط استاندارد فنی و ایمنی اقدام نموده‌اید، لذا در صورت نیاز در خصوص کسری ذخیره سریعا اقدامات لازم صورت پذیرد.»
موارد اشاره شده در این بخشنامه در شرایطی است که معاون وزیر و رئیس سازمان نوسازی مدارس در گفت‌و‌گو با قانون اعلام کرده است که مدارس در صورتی که راهی جز استفاده از بخاری نفتی نداشته باشند و یا مدارس در مناطقی باشند که گاز شهری وجود نداشته باشد باید از بخاری نفتی استفاده کنند. اما آنچه که در بخشنامه اعلام شده است صدور اجازه به استفاده از بخاری‌های نفتی در صورت نبود امکانات سیستم گرمایشی مرکزی است.
دانش‌آموزان نقاط محروم کشور در حالی در طول سال‌های اخیر قربانی آتش‌سوزی در مدارس شده‌اند که مسئولان آموزش و پرورش با نشستن بر پشت میز‌های خود به صدور بخشنامه‌هایی نظیر، استفاده از بخاری نفتی، ذخیره سوخت در مدارس، ممنوعیت استفاده از بخاری‌های چکه‌ای و یا بخشنامه‌هایی مانند مبصر بخاری در کلاس‌های درس دل خوش کرده‌اند، غافل از اینکه در بسیاری از استان‌ها دانش‌آموزان عشایر، مدارس کپری و مناطقی که سوخت گاز به آنجا نرسیده‌اند ناچار به استفاده از بخاری‌های چکه‌ای، هیزمی و نفتی هستند.
از حرف تا عمل
در وزارت آموزش و پرورش طی سال‌های اخیر با آغاز مقاطع مختلفی همچون بازگشایی مدارس یا آغاز فصل سرما در کشور، حرف‌ها و اظهارنظر‌های متفاوتی ایراد می‌شود که وزن عملیاتی آن‌ها همواره پایین است. نمونه آن‌ها عدم دریافت وجه در قبال ثبت‌نام در مدارس و یا تجهیز مدارس به سیستم گرمایشی مناسب است که همواره اعلام می‌شود که وجهی دریافت نمی‌شود و یا سیستم گرمایشی مدارس تجهیز می‌شود، اما آنچه که در میدان عمل در مدارس دیده می‌شود این است که هم وجوه مالی مختلفی در هنگام ثبت‌نام در مدارس دریافت می‌شود و هم اینکه همه‌ساله با آغاز فصل سرما سیستم گرمایشی مدارس مشکل‌ساز می‌شود که نشان‌دهنده فاصله بسیار حرف تا عمل در وزارت آموزش و پرورش است.
تا کنون که تنها دو ماه از آغاز فصل سرما گذشته است مدارس کشور شاهد دو حادثه تلخ بوده‌اند که اگرچه تلفات کمتری نسبت به سایر اتفاقات همچون مدرسه دورودزن فارس داشته‌اند اما می‌توانست به خیر نگذرد و در کارنامه حمیدرضا حاجی‌بابایی نیز به مانند وزرای گذشته نقطه سیاهی از مرگ دسته‌جمعی دانش‌آموزان به دلیل تعلل در تجهیز مدارس به سیستم گرمایشی مناسب حک شود.
یکی از این حوادث مربوط به نشت گاز منواکسید کربن در یکی از مدارس شهر کمیجان استان مرکزی بود که در آن 35 دانش‌آموز کمیجانی به علت خرابی سیستم تهویه شوفاژخانه و بسته بودن درب و پنجره‌های بیرونی موتورخانه و انتشار گاز منواکسید کربن به داخل راهروی مدرسه دچار مسمومیت شده و راهی بیمارستان شدند.
همچنین در جای دیگر نشت گاز مونواکسید کربن 37 دانش‌آموز هرسینی را روانه بیمارستان کرده بود که با حضور مأموران در بیمارستان و در بررسی‌های به عمل آمده، مشخص شد نشت گاز مونو‌اکسید‌کربن از موتور شوفاژخانه به داخل کانال کولر مدرسه، 37 نفر از دانش‌آموزان مسمومیت دانش‌آ«وزان را در پی داشته است.
البته مدارس و دانش‌آموزان نمونه اتفاق‌های این چنینی را بسیار دیده‌اند؛ که از جمله می‌توان به آتش سوزی در دبیرستان 17 شهریور جوانمردخان در 7 کیلومتری سفیلان، آتش‌سوزی در یکی از مدارس استان رشت، سوختن 13 دانش آموز و معلم در روستای سفیلان، آتش‌سوزی در یکی از مدارس روستای المنی استان لرستان، آتش‌سوزی در یکی از مدارس شهرستان سروستان، آتش‌سوزی در یکی از مدارس روستای درودزن فارس و در آخرین مورد آتش سوزی در خوابگاه دانش آموزش در چابهار اشاره کرد.
قانون چه می‌گوید؟
اگر به آیین‌نامه بهداشت و ایمنی مدارس نگاه کنیم، برای سیستم گرمایشی مدارس، استانداردهای ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. براساس این قوانین، کلیه مدارس کشور موظف به تامین وسایل گرمایشی به ویژه بخاری‌های گازی استاندارد هستند که گازهای حاصل از سوخت آن‌ها به خارج از کلاس هدایت شود و خطر آتش‌سوزی نداشته باشد. حرارت مناسب کلاس‌ها باید بین 18 تا 21 درجه سانتی‌گراد و رطوبت آن حداکثر 60 درصد باشد. در حال حاضر، 10 درصد مدارس کشور فاقد سیستم گرمایشی هستند. 75 درصد دارای بخاری و 15 درصد مجهز به سایر سیستم‌های گرمایشی، مانند حرارت مرکزی با رادیاتور، فن‌کوئل و هواساز هستند. نوع سیستم گرمایشی که در مدارس استفاده می‌شود براساس مکان و محل مدرسه، شرایط آب و هوایی و حتی بودجه مدرسه متفاوت است. در برخی از روستا‌ها توان فنی کافی برای تعمیر و نگهداری وسایل گرمایشی مناسب وجود ندارد و به همین دلیل از بخاری‌های نفتی استفاده می‌شود، که نتیجه آن حادثه‌هایی است که در رسانه‌ها خبرهای تلخ آن‌ها هر چند مدت یکبار منتشر می‌شود.
نظر شما