سه‌شنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۰ - ۱۰:۱۸
سلامت نیوز :آمار اعتیاد دركشور رو به افزایش است؛ به خصوص جوانان كه قشر هدف به حساب می آیند. توزیع مواد مخدر صنعتی در بین این قشر، رشدی فزاینده پیدا كرده و كارگاه ها و لابراتوارهای زیر زمینی تهیه و توزیع مخدرهای جدید، قارچ گونه می رویند و تكثیر می شوند. جامعه به شدت محتاج یك برنامه ریزی دقیق و مدون است تا ضربات مهلك و تباه كننده این افراد سودجو را خنثی كند.

حالا تصور كنید كه دراین برهه حساس، تصمیم و سیاستگذاری اشتباهی صورت بگیرد؛ دیگر نه تنها عرصه را به سوداگران مواد تنگ نكرده ایم، بلكه موقعیت مناسبی نیز دراختیارشان گذاشته ایم! اسیر حاشیه خواهیم شد و اصل برجا خواهد ماند.

شاید كمی دقت به بیماران معتاد جامعه كافی باشد تا تغییرات محسوس و كاملا حساب شده ای را مشاهده كنیم كه نشان از یك برنامه ریزی دقیق و مافیایی دارد. برنامه ای كه تباه كردن جوانان، شاید تنها هدف كوتاه مدتش باشد.

امروزه مواد مخدری شایع شده كه با مخدرهای قدیمی تفاوتهای زیادی دارد؛ با بررسی های صورت گرفته در این زمینه می توان راحت دریافت كه مخدرهای امروزی، بسیارسهل الوصول و راحت به دست مصرف كننده می رسد و برای مصرف آن، تدارك و زمینه چینی، به شكلی كه برای مصرف مخدرهای قدیمی لازم بود، احتیاج نیست. به طوری كه می توان بسیار آسان، با وسائل ابتدایی و درهمه مكان ها آن ها را استعمال كرد. نه دود و بوی زیادی دارند و نه نیاز است كه برای رسیدن به نشئگی، مقدار زیادی از آن را مصرف كرد. به علاوه، حجم كمی هم دارند و به راحتی می توان آنها را پنهان(!) كرد.

تغییرات حاصل شده تنها این نیست، سن مصرف نیز تغییر پیدا كرده است و با كاهش میانگین سنی در آمار افراد مصرف كنندگان مواد مخدر نیز روبه رو هستیم، و شاید از همه مهم تر اینكه، اثرات سوء مواد مخدر جدید، بیشتر برسیستم اعصاب و روان افراد است تا بر جسمشان.

به عبارتی، بازار سیاه مصرف مواد مخدر تغییر اساسی كرده است و حالا با محصولاتی مواجه هستیم كه در گذر زمان تغییر می كنند و جایشان را به محصول خانمان برانداز دیگری می دهند. متغیرها هم زیادتر شده است و به تناسب طریقه مصرف، سن، جنسیت، شرایط مالی و فرهنگی وحتی اقلیمی، بازار تولید و توزیع گسترده تر شده و اصلا سیاستگذاری صاحبان این تجارت سیاه همین بوده است.

كاهش آسیب یا قطع آسیب؟
برای مقابله و یا درمان افراد تحت سیطره چنین مافیای قوی و هوشمندی باید بسیار محتاط و حساب شده عمل كنیم. به عبارتی، درمقوله های پیشگیری و درمان اعتیاد كه دو بحث متفاوت و درعین حال مرتبط هستند. بایستی دوراندیشی فراوانی به خرج دهیم و نباید با كسب اندك نتایج مثبت مقطعی و كوتاه مدت، این نتایج را به عنوان قانونی جامع به كار بگیریم.
دربحث اعتیاد همیشه دو هدف كاهش آسیب و قطع آسیب درنظر گرفته می شود. قطع آسیب كه همان درمان قطعی است، اما كاهش آسیب یعنی درمان موقتی كه تنها قادر است جلوی برخی ضررها را بگیرد و شبیه مسكن درد عمل می كند. دربسیاری از موارد كه قطع آسیب بسیار سخت می شود، هدف از درمان اعتیاد باید محدود به كاهش آسیب شود اما این نگرش نباید آن قدر راحت باشد كه درمواردی كه می توان با تلاش بیشتر و یك سیاست گذاری دقیق به قطع آسیب رسید، فقط به كاهش آسیب اكتفا كرده و هیچ تلاشی برای درمانی نهایی بیمار انجام ندهیم.
امروزه بحث درمان اعتیاد توسط داروی «متادون» از جمله مواردی است كه باعث دوگانگی و شك و تردیدهای فراوانی در امر درمان اعتیاد بین درمانگران و حتی بیماران شده است. دارویی كه تنها توانایی كاهش آسیب را دارد و قادر به درمان بیماری نیست. زنگ خطری جدید به صدا درآمده است. توزیع فراوان و بی حساب «متادون» تبلیغات فراوان جهت درمان اعتیاد با این دارو و فراوانی مراكز متادون درمانی در شهرهای مختلف، موجب شده كه خود این دارو، در طول زمان به یك ماده مخدر جدید و قانونی تبدیل شود!
البته این اولین بار نیست كه چنین اتفاقی رخ می دهد؛ اگر كمی به گذشته برگردیم و به جامعه اروپا دقت كنیم، خواهیم دید كه تبلیغات فراوان و گوشخراش كشف یك داروی جدید درمان قطعی و آسان اعتیاد و همچنین بیماریهای اعصاب و روان، همه اروپا و سپس دنیا را دربرگرفته بود. درحالی كه آن داروی جادویی چیزی نبود جز «هروئین».
توزیع بی رویه این دارو (البته دیگر دارو نام مناسبی برایش نیست!) در بین بیماران، تبلیغات فراوان برای مصرف آن و یادآوری این نكته كه تنها راه حل قطعی و درمان اعتیاد است، موجب رواج یكی از مهلك ترین مخدرهای دنیا شد كه همه جوره (خوراكی، تدخینی، مشامی و تزریقی) قابل مصرف است. اشتباهی كه بعدها خود محققین به آن اعتراف كردند.
شاید آنها نیز مانند برخی كلینیك های ترك اعتیاد كشور ما، تنها به فكر درمان بدون سختی كشیدن بیماران خود بودند و یا شاید تحت تأثیر تفكرات معتادگونه بیمارانی قرار گرفته بودند كه به دنبال ترك راحت می گشتند، غافل از اینكه این بیماری مشابه بیماریهای جسمی نیست و بعد روانی آن چه بسا مهم تر و قوی تر از بعد جسمانی اش باشد.

تكرار تجربه تلخ اروپاییان
درمان راحت و بی دردسر كه از توجه زیاد به ابعاد جسمانی بیمار و بی توجهی به بعد روانی بیماری اعتیاد نشأت می گیرد، می تواند عاملی باشد برای مصرف و عودهای مكرر بیماری. در مورد داروی متادون نیز متأسفانه تاریخ درحال تكرار است. دارویی كه به عنوان مسكن، برای بیمارانی ساخته شده است كه با سرطان دست و پنجه نرم می كنند و به كمك آن می توانند بر دردهای فراوان ناشی از شیمی درمانی فائق آیند. یا آن دسته ازبیمارانی كه به دلیل دردهای جسمانی فراوان، به مسكن نیاز دارند، شاید هم برای بیماران تزریقی كه ممكن است با تزریق موادمخدر، برای خودشان و محیط اطرافشان، شیوع بیماری های عفونی نظیر ایدز را موجب شوند و یا حتی برای مكانهای نظارتی مثل زندان ها كه با اعمال قانون قوی قابل كنترل می باشند... یعنی در مواردی كه هدف، كاهش آسیب بوده است نه درمان!
این درحالی است كه بر پایه آمار، نتایج استفاده از این دارو برای درمان بسیار نامطلوب است. به طوری كه در بسیاری از موارد كه می شده بیمار را با چند روز كنترل و نگهداری تحت درمان قرار داد، با تجویز این دارو، نه تنها درمان رخ نداده، بلكه بیمار وارد جریان تازه ای از مصرف موادمخدر شده است. تا جایی كه بسیاری از این دست بیماران، اذعان دارند كه علائم قطع مصرف متادون (به اصطلاح عامیانه: خماری) در مواردی بسیار شدیدتر از ماده مخدری است كه مصرف می كرده اند و اثرات وابستگی روانی این دارو نیز گاهی شدیدتر از موادمخدر گزارش شده است.
در یك تحقیق ساده در بین 62 بیمار كه با قرص و یا شربت های متادون در حال درمان بودند، بعد از دوماه، 45 نفر از آنها به ادامه درمان و افزایش دوز متادون اصرار داشتند و با كم كردن داروی متادون خود مخالفت كردند، در این افراد علائم وابستگی به این دارو به وفور مشاهده می شد. بعداز گذشت شش ماه، 23 نفر از این بیماران كه پرسشنامه هایی را پركرده بودند، اعتراف به خستگی و عدم رضایت و همچنین وابستگی جسمانی و روانی شدیدی به داروی متادون كرده و خواستار راه حلی برای قطع یكباره این دارو بودند.
البته باید اذعان داشت كه داروی متادون، در برخی موارد نتایج خوبی را به همراه داشته است و می توان از آن به عنوان داروی مفید برای كمك به درمان اعتیاد نام برد ولی نمی توان آنرا تنها راه حل درمان اعتیاد دانست. اما زنگ خطر هنگامی به صدا درمی آید كه این دارو در معرض عموم جامعه قرار بگیرد و بی حساب و كتاب و كنترل نشده توزیع شود. جایی كه متوجه شویم كه خرید و فروش این داروی مخدر، در بین جوانان رایج شده و به طرق خوراكی و حتی تزریقی مورد استفاده قرار می گیرد.
موثرترین راه درمان اعتیاد
برخی برای درمان اعتیاد، به روش هایی مانند متادون درمانی و غیره روی می آورند در حالی كه، راه های بسیار موثری هست كه به قول معروف «امتحان پس داده»اند و به میزان بالایی موفقیت در پی خواهند داشت. یكی از این راه ها كه موفقیت زیادی هم در امر درمان اعتیاد داشته، بستری و كنترل علائم بیمار برای چند روز و سپس انتقال سریع بیمار به جلسات گروه درمانی است. اگر بیماران معتاد را در محیطی مناسب و تجهیز شده مطابق استانداردهای درمان اعتیاد، چند روز نگهداری كرده و علائم جسمانی ناشی از قطع مصرف مواد مخدر را با داروهای رایج و ساده كنترل كنیم و پس از بهبودی علائم وابستگی جسمانی، آن ها را وارد گروه های درمانی و كلاسهای روان شناسی و مددكاری نماییم، نتیجه بسیار موفقیت آمیزی را شاهد خواهیم بود. اگر این كار را برای آن دسته از بیمارانی كه زمان زیادی از شروع مصرف مواد مخدر آن ها نمی گذرد، در منزل انجام دهیم، نتیجه بسیار موثرتر خواهد بود.
درمان این بیماری با استفاده از داروهایی مثل متادون یا ترامادول، برای بیمار بسیار لذت بخش و آسان تر است در حالی كه باید این نكته را مدنظر قرار دهیم كه توجه صرف به راحتی و لذت بخش بودن درمان در این نوع از بیماران، اغلب نتیجه عكس داده است. این همان حلقه گمشده درمان بیماران معتاد است. البته می توان از تلفیق چند روش هم برای درمان این بیماری بهره جست؛ موثرترین رویكردی كه در جهان برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار گرفته، روش درمان بستری است كه در كمپ صورت گرفته و همراه با گروه درمانی و تزریق افكار و اخلاقیات صحیح به روان بیماران، به خوبی جواب داده است.
تجربیات نشان می دهد كه در بسیاری از موارد، روش های سنتی و قدیمی درمان اعتیاد نتایج خوبی را به همراه داشته و بیمار ارزش سختی و رنجی را كه در مبارزه با وسوسه های این بیماری داشته و همفكری و همكاری مستمر با همدردانی نظیر خود را می داند و با مرور این عجز و سختی ها بهتر می تواند درمان را قبول كند و مدت زمان زیادتری را به دور از مواد زندگی كند.
جایی كه پزشك و بیمار هر دو یك درد را تجربه كرده اند و می توانند بعد از «تولد دوباره» نیز به یكدیگر كمك كرده و مراقبان خوبی برای هم باشند. كسانی كه از سقوط نجات یافته اند و حالا قدرت دست گیری و هدایت این نوع بیماران را هم كسب كرده اند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha