سلامت نیوز : قدیمی ترین نشانه از سنگهای مجاری ادراری در مومیاییهایی که قدمتی حدود 6800 سال دارند ، در مصر یافت شده است. سنگ کلیه یک توده سخت وجامد وکاملاً شبیه یک دانه شن است. داشتن سنگ در کلیه ها ، تقریباً یک بیماری شایع در جمعیت های مختلف است. سن شیوع بیماری در گروه سنی 18 تا 45 سالگی است ومردان 5 تا 10 برابر بیشتر از زنان به آن مبتلا می شوند. سنگهای دستگاه ادراری دارای انواع مختلفی هستند وبیشتر موارد در کلیه شکل می گیرند وبه همین دلیل آنها را « سنگ کلیه » می گویند. این سنگها می توانند در هر بخشی از دستگاه ادراری ( کلیه ها، مثانه ها، میزنای، پیشابراه، پروستات ) ظاهر شوند. آنها می توانند از کلیه به بخشهای دیگر مجاری ادراری مهاجرت کنند. به طور مثال سنگ مثانه ممکن است دارای منشأ کلیوی باشد. سنگهای مجاری ادراری دلیل عمده بروز درد ، عفونت وتخریب کلیه ها هستند.

شایعترین سنگهای مجاری ادراری عبارتند از : سنگهای کلسیمی ، اسید اوریکی ، سیستینی واستراویتی . توصیه می شود پیش از بروز علائم بیماری از آن پیشگیری به عمل آید.

علل سنگ کلیه
1.    رسوب موادی که به طور طبیعی ، وگاه غیر طبیعی از ادرار دفع می شوند.
2.    مصرف زیاد پروتئین حیوانی همراه با رژیم غذایی بدون مواد گیاهی .
3.    مصرف زیاد کلسیم وجذب بیش از حد آن ومصرف غذاهای حاوی پورین.
4.    نقش وراثت در انواع خاصی از سنگهای مجاری ادراری .
5.    عوامل محیطی ، درجه حرارت ومیزان رطوبت محل زندگی ورژیم غذایی.
6.    پرکاری پاراتیرویید.
7.    عفونت کلیه ، عفونت مزمن مجاری ادراری وبرخی باکتریها .
8.    کم مصرف کردن مایعات.
9.    نقرس، بیماری روده ای ، علل محیطی ، اسهال ، هورمونها ، نابهنجاریها، علل ناشناخته.

علائم سنگ کلیه
شروع درد ناگهانی ( که گاهی طاقت فرسا ونفس گیر است ) در سمتی که سنگ قرار گرفته ، خونریزی در ادرار ، تب ودر برخی موارد نیز علامتی مشاهده نمی شود اما سنگ در حال بزرگ شدن در کلیه ها و لگنچه است. برخی از سنگهای کلیه به ویژه از نوع سنگهای شاخ گوزنی ، سبب عفونت مجرای ادراری وکلیه وتب وبیحالی نیز می شوند. گاهی تهوع واستفراغ ودرد در تمام قسمتهای شکم دیده می شود. داشتن سابقه  سنگ کلیه وچاقی زیاد در تشخیص زودتر سنگهای کلیوی کمک کننده اند.
سنگهای کلیوی در 75 درصد موارد از نوع کلسیم ودر 15 درصد موارد از نوع استراویتی ( فسفات ، منیزیم ، آمونیوم ) ودر 5  درصد از نوع اسید اوریکی ودر 1 درصد از نوع سیستین هستند.

عوارض سنگهای کلیه
1 . انسداد مجاری ادراری ( نارسایی کلیه )
2. عفونت روده ومجاری ( عفونت کلیه وحالب ومثانه )
3 . صدمه به بافتها ( سرطان مثانه ، خونریزی و... )

پیشگیری ودرمان سنگهای کلیوی
مصرف مایعات فراوان ورعایت کردن رژیم غذایی کم چرب ومحدود کردن مصرف ویتامین C وقندهای مصنوعی وپروتئین وانجام ورزشهای مناسب ،موجب عدم تشکیل سنگهای کلیوی می شود. بروز درد شکمی شدید در ناحیه طرفین شکم ، نواحی زیرین ناف همراه با خونریزی ادراری ، دلیل محکمی بر وجود سنگ کلیه یا حالب و مثانه است که با تشخیص پزشک وبر اساس درمانهای ضد درد، زیاد کردن ادرار ( نوشیدن آب ومایعات فراوان) ، درمان دارویی ویا سنگ شکن وجراحی اقدام به حذف  سنگ از کلیه وحالب ومثانه می شود. سونوگرافی از کلیه ها یکی از بهترین راههای تشخیص سنگ کلیه می باشد.

برای پیشگیری از این بیماری باید در طول شبانه روز حداقل 8 ـ 6 لیوان آب ومایعات دیگر نوشید وبر مقدار مصرف میوه ها وسبزیجات افزود، اما کاهش مصرف نمک وگوشت وچربی ضروری است. از مصرف نوشیدنیها وغذاهایی مانند چای پر رنگ، قهوه ، آجیل وحبوبات که دارای اگزالات فراوان هستند باید پرهیز کرد.