سلامت نیوز : بیماری مالاریا را « تب جنگل » و« باتلاق» نیز می نامند و از شیوع فراوانی از نظر مرگ و میر در جهان برخوردار است. عامل بیماری یک نوع تک یاخته ای از جنس پلاسمودیوم است و به چهار نوع (ویواکس ، فالسیپاروم، مالاریه، اوال ) تقسیم می شود. در قرن 17 میلادی اسم مالاریا را در کشور ایتالیا برای اولین بار نامگذاری کردند زیرا در مناطق باتلاقی و هوای بد شیوع بیشتری داشت و از پوست درخت گنه گنه ( کینین ) برای درمان آن استفاده می شد. این میکروب دارای دو میزبان مختلف است که یکی انسان و دیگری پشه آنوفل ماده است.

انتقال بیماری
شیوۀ سرایت بیماری از راه گزش پشۀ آنوفل ماده است که از خون انسان تغذیه می کند اما پشۀ آنوفل نر از شیرۀ گیاهان استفاده می کند. این نوع پشه نیز بیشتر در آفریقا، آسیا وآمریکای مرکزی وجنوبی مشاهده می شود و درصد زیادی از نوزادان را به کام مرگ می برد. در سواحل خلیج فارس ایران وگاهی در سواحل خزر نیز این بیماری شیوع می یابد. اما در بندرعباس و سیستان و بلوچستان میزان شیوع بیشتر است. 

یکی دیگر از راههای انتقال بیماری مالاریا به جز پشه آنوفل، انتقال خون آلوده و یا سرنگ مشترک تزریقی معتادان است. چک کردن خونهای اهدایی نیز ضرورت دارد. همچنین مالاریا در زنان باردار قادر است به جنین منتقل شود و آن را آلوده سازد.

علائم بالینی
از آن جایی که مالاریا بر 4 نوع است، دارای تظاهرات بالینی خاصی در هر گروه نیز هست، اما در مجموع این علائم عبارتند از : لرز ناگهانی ، تب چند ساعته ، عرق ریزش فراوان ، حمله های دوره ای لرز وتب در هر 48 ساعت ، سردرد شدید ، کمردرد ، تهوع واستفراغ، کبودی لبها و تپش قلب ، درد شکمی ، هذیان ، ضعف و بی اشتهایی ، اسهال ، اختلالات خونی و مغزی و عصبی ( فلج یک عضو).

عوارض
کم خونی شدید، نارسایی حاد کلیه ها، تجمع آب در ریه ها ، اغماء ، عوارض عصبی ، پارگی طحال ، نارسایی حاد تنفسی ، مرگ. معمولاً مالاریای نوع اول و مالاریا ویواکس حتی بدون درمان پس از حدود یک ماه خود به خود بهبود می یابند زیرا نوعی ایمنی اکتسابی به وجود می آید اما تنها در مالاریا نوع فالسیپاروم است که عوارض مرگ را به دنبال دارد و می تواند به سرعت بیمار را بکشد مگر اینکه تشخیص زودرس داده شود وتحت درمان اورژانس قرار گیرد.

تشخیص
از طریق گرفتن لام خون محیطی و یا روش الیزا و IFA می توان به تشخیص رسید.

درمان
قرص کلروکین بهترین نوع درمان در تمام انواع مالاریا است مگر در نوع مقاوم به این دارو، که باید از داروهای دیگر استفاده شود. سایر داروها عبارتند از : کینین ، پریمتامین ، سولفانامیدها ، تتراسایکلین، پریماکین وپروگوانیل.

 پیشگیری
یکی از راههای پیشگیری این است که هنگام سفر به مناطق مالاریاخیز باید 2 قرص ( 150 میلی گرم ) از کلروکین یک بار در هفته مثلاً سه شنبه ( برحسب تعداد هفته های اقامت ) به عنوان پیشگیری به صورت یک جا مصرف شود. منظور از پیشگیری آن است که از 2 هفته پیش از ورود به منطقۀ مالاریاخیز تا 6 هفته پس از خروج از آن شهر باید از کلروکین استفاده شود تا با نیش زدن پشۀ آنوفل ایمنی لازم به وجود آمده باشد. از اقدامات دیگر برای پیشگیری آن است که با رعایت بهداشت فردی و اجتماعی از تعداد پشه های انوفل بکاهیم و آبهای راکد را زهکشی کرده و از مواد شیمیایی ضد عفونی کننده استفاده کنیم. از راههای دیگر پیشگیری ، تکثیر ماهی گامبوزیا  در آبهای راکد است تا لارو پشۀ آنوفل را نابود کند. استفاده از پشه بند مناسب و لباس و پوشش بهتر وحشرۀ کش مؤثر نیز از راههای دیگر پیشگیری از مالاریا است.