سلامت نیوز : دردهای ناحیۀ کمر و پاها ، یکی از مشکلات عمدۀ افراد به ویژه در سنین بالاتر از 40 سالگی است و در بیشتر موارد سبب ناتوانی شغلی و ناراحتی روحی و جسمی می شود.
دیسک عبارت است از بالشتکهایی غضروفی که پر از مایع بوده و دارای خاصیت ضربه گیری و ممانعت از کشش زیاد روی مهره ها است و در بین استخوانهای ستون مهره ای قرار داشته و همچنین دارای حالت انعطاف پذیری هستند.
هر دیسک دارای هسته ای مایع و ژله ای است که پوشش حلقه ای و تعدادی رشته ، آن را محاصره کرده است و این حلقه در ناحیۀ پشت و اطراف دیسک ضعیف تر است و در اثر ضربه و فشار زیاد دچار بروز فتق دیسک و برآمدگی و فشار بر روی اعصاب ستون مهره ها می شود.
دیسک حالت کمک فنر را در اتومبیل دارد و سبب می شود تا مهره ها با هم اصطکاک پیدا نکنند و ساییده نشوند.
سیاتیک عبارت است از : به هم پیوستن تعدادی از رشته های عصبی که طرفین مهره های پشت و کمر و لگن به هم می پیوندند و از ناحیۀ پشت ران به طرف ساق پا آمده و به دو شاخه تبدیل می شود و به طرف کف پا می آید. پس در حقیقت تمام افراد دارای سیاتیک و دیسک هستند.
علل بروز بیماریهای دیسک کمر و سیاتیک
چاقی ، برداشتن اشیاء سنگین از زمین ، نشستن نامناسب روی زمین و صندلی ، نامناسب نشستن روی صندلی اتومبیل هنگام رانندگی ، ایستادن در حالت نامناسب، جای خواب نامناسب، ورزش نکردن و ضعف ستون اسکلتی ، خم شدن و کش آمدن ناصحیح ، تصادفات و سقوط ، فعالیت جسمانی زیاد وناجور، بروز پارگی و رگ به رگ شدن و یا دررفتگی و برمدگی دیسک بین مهره ها و یا رباط و اعصاب و عضلات ، ناهنجاریهای مادرزادی ، حاملگی ، عفونتها ، سرطانها ، فشارهای روحی و عصبی، اختلالات مغزی و طناب نخاعی .
از آن جا که دیسکهای بین مهره ها (7 مهرۀ گردن، 12 مهرۀ پشت ، 5 مهرۀ کمر و استخوان خارجی و دنبالچه ) به میزان 25 درصد از ستون فقرات را تشکیل می دهند و تنها در صورتی حرکات ما بین مهره ها امکان پذیر است که دیسک ها سالم و قوی باشند، در نتیجه باید کاری کرد که در طول زندگی به مرور زمان دیسکها در معرض تخریب و برآمدگی قرار نگیرند، و اگر دیسک آزرده تحت درمان قرار نگیرد حادثه ساز باشد.
زیرا ریشه های عصبی در طرفین مهره ها و کانال نخاعی در وسط ستون مهره ها ( از مغز تا دومین مهرۀ کمر ) ادامه داشته و پیامهای درد را از کمر به ستون مهره ای و پاها منتقل می کند.
پیشگیری و درمان
برای پیشگیری از بروز اختلالات استخوانی و دیسک مهره ها ،ضروری است که از انجام کارهای شدید جسمانی و بلند کردن اشیاء سنگین پرهیز شود و برای جابه جا کردن و یا برداشتن لوازم از سطح زمین بهتر است زانوها را نیز خم کرد و از حالت نشسته اشیاء را برداشت.
ورزشهای مداوم و منظم از قبیل پیاده روی ، نرمش ، دویدن ، کوهنوردی ، و شنا در دوران جوانی سبب تقویت عضلات و استخوانها و اعصاب و دیسک کمر می شوند.سیگار نکشیدن نیز یکی از عوامل بسیاری از بیماریها ، و به ویژه بیماری دیسک کمر و سیاتیک است ، زیرا سیگار کشیدن شریانها را تنگ می کند و این باعث می شود میزان اکسیژنی که باید به پاها و سایر نواحی بدن می رسد، کمتر شود.
افرادی که شغل پشت میز نشینی دارند و یا کدبانوهای خانه دار حتی با بلند کردن یک عدد کپسول گاز پر و یا جعبۀ نوشابه و دیگر اشیاء ممکن است فشار ناگهانی از طریق ستون فقرات به مهره های کمر و دیسک بین مهره ها وارد شود و سبب ایجاد نوعی فتق در دیسک بین مهره ها ( به ویژه مهره ها L5 وL4) شود ودر نتیجه درد شدید ناحیۀ کمر و پشت ران و طرفین ساق پا به وجود آید که همانا فشار بر عصب سیاتیک است ، و از آن جا که عصب سیاتیک از اعصاب مجاور مهره های کمر شروع می شود و از پشت ران به طرف ساق پا و کف پا حرکت می کند و از قطر آن کاسته می شود، از همین مسیر است که دردهای سیاتیکی می توانند منشأ فشار مهره ها و دیسک و اعصاب کمری داشته باشند.
در افراد چاق، شیوع و شدت دردهای کمری بیشتر است زیرا بزرگی شکم و تجمع چربی در اطراف و سطح مهره ها و عضلات سبب فشار روی اعصاب و دیسک مهره ای می شود و فاصلۀ مهره ها را کوتاه تر می کند. افزون بر این آرتروز کمر و زانوها و شانه ها در افراد چاق به دلیل عدم تحمل اعضای اسکلتی بدن ، به ویژه رباطها، از فشار و سنگینی وزن در افراد چاق و کسانی که روشن نشستن بر روی صندلی و خم شدن و دراز کشیدن را به خوبی انجام نمی دهند بیشتر است.
نشستن روی صندلی باید به گونه ای عمود باشد که زاویه ای در ناحیۀ کمر تا شانه نسبت به بدن و صندلی ایجاد نشود و به حالت شل و خمیده روی صندلی ننشینید.
در صورتی که بادکردگی و فتق دیسک در ناحیۀ جلو یا عقب مهره ها و نخاع شوکی در حد خفیف باشد می توان با استراحت مطلق و سپس نسبی و عدم انجام کارهای سنگین و استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب و فیزیوتراپی و کشش و کمربند بیماری را بهبود بخشید و یا درمان کرد اما در صورت شدید بودن نیاز به جراحی یا بیهوشی برای برداشتن و یا ترمیم دیسک آسیب دیده است.
پربازدیدترین اخبار سلامت در سال 1402
پیشنهاد سردبیر
-
چه کسانی کاندید جراحی برداشتن «لوزه» هستند؟
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با تاکید بر اینکه نباید به بهانه کوچکشدن یا از بین رفتن خود به خودی لوزه بزرگ، نسبت به جراحی و برداشتن آن بیتفاوت باشیم، گفت: لوزههای بزرگ با بالارفتن سن، کوچک میشوند ولی عارضههای جبرانناپذیری برای فرد به دنبال خواهند داشت.
نظر شما