دختركانی امروز در كوچهپسكوچههای شهر ناخواسته در مجاری ورود به زندانی قرار میگیرند كه فقط اسمش با زندان فرق دارد. به گفته یك مسوول كانون اصلاح و تربیت،كودكانی كه در كانون اصلاح و تربیت نگهداری میشوند، كودكان بسیار نیازمندی هستند كه با مشكلاتی كه در جامعه از سوی كانون اصلاح و تربیت، مراجع قضایی و انتظامی عایدشان میشود، مواجه هستند.
این گفته با این آمار تكمیل میشود كه 50درصد از دختران زیر 18 سال و بزهكار پایتخت به جرم روابط نامشروع و 30درصد به اتهام فرار از خانه دستگیر میشوند؛ همان چهاردیواریای كه آنها غمگین از جایی به اسم خانه از آن خارج میشوند تا به اجتماع پناه ببرند، اما از وقتی كه میفهمند فرار كردهاند تا زمانی كه در دامهای باندهای تبهكاری میافتند، زمان زیادی طول نمیكشد. اینك آنها پشت میلههای زندان هستند؛ بدون خانواده و پشتوانه.
در هماندیشی بررسی چالشها و راهكارهای دادرسی و اصلاح و تربیت كودكان و نوجوانان معارض با قانون، آماری از مددجویان زندانی و نابالغ تهرانی به میان آمد كه تا پیش از این كمتر شنیدهایم.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، آمار مددجویان، نوع جرایم و فراوانی آن در میان كودكان و نوجوانان تهرانی نشان میدهد جرم 80 درصد دختران معرفیشده به كانون اصلاح و تربیت، روابط نامشروع و فرار از منزل است.
این آماری بود كه علی رستمی، مدیر كانون اصلاح و تربیت تهران اعلام كرد كه به همین نكات ختم نمیشود. به اعتقاد او، كودكانی كه در كانون اصلاح و تربیت نگهداری میشوند، كودكان بسیار نیازمندی هستند كه با مشكلاتی كه در جامعه از سوی كانون اصلاح و تربیت، مراجع قضایی و انتظامی عایدشان میشود، مواجه هستند.
حال كشور با چالشی به نام كانونهای اصلاح و تربیتی مواجه است كه هیچ برنامهای برای كنترل رفتوآمد كودكانی كه از درهای ورودی وارد و از درهای خروجی آن به اجتماع برمیگردند، ندارد.
به اعتقاد رستمی، گزارشی كه او در دست دارد نشان میدهد آمارهای بررسیشده در كانون اصلاح و تربیت از سال 1380 تا پایان ششماهه 1390 حاصل پیشنهادها و راهكارهایی است كه میتواند مسوولان را از این چالش بزرگ رهایی بخشد.
اما آمارها به راهكارهایی كه قرار است در آینده به كار گرفته شود، وابسته نیست. ارقام در جدول آمارها نشان از این موضوع دارد كه جرایم در حوزه كودكان و نوجوانان به ترتیب در زمینه سرقت و اخاذی 28درصد، ضرب و جرح 18درصد، موادمخدر و اعتیاد 12درصد بوده است و مابقی جرایم فردی هستند. منطقه 15 تهران دارای بیشترین سكونت مددجویان دختر و پسر است. 71درصد از مددجویان كودك و نوجوان كانون تهران شاغل هستند و 15درصد دانشآموز و 11درصد دیگر بیكارند. 55درصد از مددجویان نیز با پدر و مادر خود زندگی میكنند و 45د رصد نیز فاقد خانواده سالم هستند.گزارش مدیر كانون اصلاح و تربیت تهران نشان میدهد 48درصد مددجویان در كانون اصلاح و تربیت تهران كمتر از 10 روز و 16درصد بین10 تا 20 روز اقامت كردهاند كه در حقیقت 83درصد مددجویان قبل از دو ماه از كانون ترخیص میشوند. با این وجود برای 53درصد مددجویان قرار كفالت صادر شده است و برای 82درصد قرارهای صادره نیز مبلغ زیر 10میلیون تومان بوده است.
آمارها نشان میدهد 71درصد مددجویان بدون حبس آزاد میشوند. طبق آمار 10ساله درباره وضعیت مددجویان كانون اصلاح و تربیت میتوان گفت كه حدود 87درصد از كودكان برای اولینبار و بدون سابقه كیفری وارد كانون اصلاح و تربیت میشوند.
كودكان در وضعیت خطر به صورت نامناسب به مراجع قضایی میروند
«مساله فقط به قوهقضاییه مربوط نیست، بلكه سایر قوا از جمله قوهمجریه در آن دخیل هستند. قانون فرآیند دادرسی اطفال و نوجوانان و دادگاه ویژه اطفال تصویب شده ولی متاسفانه در این زمینه خلأ قانونی داریم.»این جملاتی بود كه هادی نصیری، سرپرست دادسرای ویژه اطفال (ناحیه 29) اعلام كرد. به گفته او در بند 5 ماده «156» قانون اساسی كه در ارتباط با اختیارات قوهقضاییه است، یكی از وظایف مهم قوهقضاییه، اقدام مناسب در پیشگیری از وقوع جرایم و اصلاح مجرم دانسته شده است. اما انتقاد نصیری متوجه سیستم قضایی بود، به گفته او دادگاه ویژه و دادسرا و قضات رسیدگی لازم را انجام میدهند و در ابتدای تشكیل پرونده كه از طریق ضابطان انجام میشود، خلأ داریم. زمانی كه پروندهای تشكیل میشود متاسفانه ضابط ویژهای ندارد. آیا اینگونه میخواهیم با جرایم كسانی كه هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند برخورد كنیم.
این مشكلی است كه تا زمانی كه پلیس ویژه اطفال و نوجوانان تشكیل نشود،خواهیم داشت،ولی باز هم باید گفت كه ماموران نیروی انتظامی تلاش لازم خود را انجام میدهند. در واقع باید پلیس ویژه آموزشی در كلانتریها و آگاهی وجود داشته باشد تا كودكان در معرض خطر را با وضعیت نامطلوب نزد مراجع قضایی نیاورند.
سرپرست منتقد دادسرای ویژه اطفال (ناحیه 29) از نامعلومی وضعیت كودكانی كه در پایان محكومت به اجتماع بر میگردند، نیز انتقاد كرد: «مشكل بعدی كه در مورد این كودكان وجود دارد خلأ قانونی است كه بعد از اینكه دوران محكومیت خود را سپری كردند، نمیدانند باید كجا بروند.»
سن كیفری را از سن شرعی جدا كنیم
به گفته یك مددكار اجتماعی و عضو هیات مدیره انجمن حمایت از كودكان به دلیل عدم حمایت خانواده و ناآگاهیهای والدین در برخورد با فرزندانشان، سن مسایل كیفری در ایران بسیار پایین است: «براساس این شرایط بهترین كار اتخاذ این تصمیم است كه سن مسوولیت شرعی را از مسوولیت كیفری جدا كنیم.»
لیلا ارشد متعقد است بهترین راهكار برای پیشگیری از وقوع جرم در سن پایین، آموزش زن و مرد پیش از دانشگاه، ازدواج و فرزندپروری است: «ما بهطور سنتی از گذشته تاكنون یاد گرفتهایم كه باید ارتباط با كودك را به مرور در زندگی بیاموزیم، درحالیكه امروزه بخش اعظم ارتباطات فرزندان با رسانهها، ارتباطات جمعی و همسالان است و والدین اگر درباره این روابط آگاهی كافی داشته باشند میتوانند بچههای سالمتری داشته باشند كه كمتر معارض با قانون باشند.»به اعتقاد او امروز جامعه و قوانین نكاتی را نفی و راهكارهایی را ارایه میكند كه به بروز چنین بحرانهایی دامن میزند. این مددكار معتقد است در این آمارها اعلام شده برخی از جرایم دختران مربوط به روابط نامشروع است:که اگر آموزشهای لازم در سنین پایین داده میشد، امروز با بروز چنین مشكلاتی مواجه نبودیم. او به بحث جداسازی دختران از پسران در مهدهای كودك اشاره میكند كه قرار است به زودی اجرایی شود: «امروز این سوالات برای ما به وجود میآید كه آیا این طرحها تاكنون موفق بوده و اگر نبوده باید ببینیم چه باید كرد. تا روزی كه تصمیمگیریها بر همین منوال است، چیزی تغییر نمیكند و باید شاهد باشیم كه چنین آمارهایی هم اعلام شود.»
نظر شما