سلامت نیوز : « استعمال منظم سیگار و استنشاق منظم غیر فعال ( فرو بردن دود ناشی از سیگار کشیدن دیگران در محیط زندگی و کار)،عوامل خطرزای آشکار هستند که با افزایش ابتلا به بیماریها و مرگ و میرهای بعدی در زندگی همراه هستند.»
سیگار و سایر فرآورده های دخانی، یکی از مهمترین علل بروز سکتۀ قلبی هستند و معمولاً بیشتر بیماران بستری در بخشهای قلب و عروق و c.c.u را معتادان به دخانیات است. افرادی که روزانه 10 تا 40 نخ سیگار می کشند از استعداد بالایی برای بروز سکته های قلبی و مغزی برخوردارند. از علل دیگر بروز این نوع سکته ها افزون بر سیگار ، کلسترول بالا، چربی خون بالا، فشار خون زیاد، عوامل ژنتیک ، مسائل استرس زای اجتماعی و فردی و بیماری قند را نیز می توان نام برد.
« استعمال سیگار اصلی ترین علت بروز بیماریهای انسدادی مزمن تنفسی بوده و در حال حاضر از معضلات مهم بهداشتی جهان به شمار می رود و عامل مهمی از عوامل قابل پیشگیری منجر به مرگ را شامل می شود.»
« کلسترول بالا، فشار خون بالا ، و مصرف سیگار را در حدود سن چهل سالگی ، خطر ابتلا به حملۀ قلبی در بیست سال بعد را در حدود 6 تا 7 برابر بیشتر می کند. با هر گونه استانداردی ، این امر یک نگرانی جدی بهداشتی است و باید در مورد آنان که بالقوه مستعد هستند، در طی سالهای رشد به خوبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.»
« مصرف سیگار یکی از عمده ترین عوامل خطر ساز بیماریهای قلبی ـ عروقی و آترواسکلروز است. به نظر می رسد یکی از مکانیسمهای ایجاد این عوارض سیگار، تأثیر آن بر سطح لیپیدهای خون باشد. شیوع قابل توجه مصرف سیگار و تأثیر به ویژه آن بر سطح لیپیدهای سرم، به ویژه کاهش HDL-C در مصرف کنندگان سیگار به ویژه مردان، آنها را در معرض عوارض آن از جمله بیماریهای قلبی عروقی قرار می دهد. از این رو اقدامات مؤثرتر بهداشتی ـ درمانی برای کاهش شیوع مصرف سیگار و نیز توجه بیشتر به پروفایل لیپیدها در سیگاریها ضروری به نظر می رسد.»
« مصرف سیگار به تنهایی میزان فیبروز کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت C را افزایش داده و باعث تسریع روند سیروز می شود. بنابراین مصرف سیگار را می توان از عوامل پیش بینی کننده در پیشرفت بیماری کبدی در این عفونت بر شمرد.»
پژوهشگران به تازگی دریافته اند خانمهایی که سیگار می کشند یا اضافه وزن دارند، در دوران یائسگی به مقدار شدیدتر و بیشتری دچار حمله های Hot Flash می شوند. این پژوهشها همچنین نشان داده اند که قطع مصرف سیگار و کاهش وزن نه تنها آثار مفیدی بر روی قلب و ریه و استخوانها دارد، بلکه موجب راحتی و آرامیش در دوران یائسگی خواهد بود. زنانی که سیگار می کشند دو برابر زنانی که سیگار نمی کشند دچار گرگرفتگی می شوند.
به طور آماری می توان گفت سالانه بیش از 50 هزار نفر در ایران و سه میلیون نفر در جهان در اثر عوارض دخانیات جان می سپارند.
همچنین سیگار، مهمترین عامل منفرد در بروز سرطان در بدن انسان است. عامل اصلی بروز سرطان ریه در سراسر جهان نیز استعمال دخانیات است. از طرفی این سرطان شایعترین و بیشترین نوع سرطان در جهان است. این سرطان در مدت کوتاهی از ریه ها به معده ، غدد لنفاوی ، پانکراس ، پستان، تخمدان ، مغز ، کبد و استخوانها سرایت می کند. در واقع از هر 1000 مرگ ناشی از سرطان ریه، 920 نفر آنها سیگاری هستند و سالانه بیش از 100 هزار نفر مرد و 50 هزار زن در ایالات متحده آمریکا در اثر سرطان ریه و بیماریهای مربوطه به بیمارستانها مراجعه می کنند و بیشترشان پس از یک سال فوت می کنند.
« نیاز به آموزش و اطلاعات قابل توجهی در مورد خطرات اعتیاد به سیگار ، برای بیماریها قلبی عروقی و سرطانها ، به خوبی مشخص شده است. تأکید بر اثرات شیوۀ زندگی صحیح و مبتنی بر تندرستی ، بهداشت عمومی در سبک زندگی شغل و سایر نتایج و پیامدها نیز باید مفید باشد.»
در دود سیگار بیش از 4000 نوع مادۀ سمی وجود دارد که 15 نوع آن سرطان زا است. وقتی این مواد سرطان زا از دهان وارد نای می شوند در محل انشعاب نایژه و نایژکها رسوب می کنند و تغییرات سرطانی را در آن محل ایجاد می کنند و از آنجا که در نسج ریه اعصاب حسی نداریم، افراد سیگاری از مراحل رشد سرطان در ششهای خود اطلاعی ندارند. این تکثیر سلولهای سرطانی در سالیان متمادی که فرد به استعمال دخانیات پرداخته است ادامه می یابند تا اینکه به تدریج مبتلا به کاهش وزن و خلط خونی و بی اشتهایی و سرفه و تنگی نفس و دردهای قفسه سینه و خشونت صدا می شود که متأسفانه از این لحظه تا مرگ بیش از یکسال طول نمی کشد. افرادی که به مدت بیش از 15 سال روزانه 2 پاکت سیگار کشیده اند خطر بروز سرطان ریه در آنها 70 برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است.
« زیانهای جبران ناپذیر استعمال دخانیات، تنها متوجه خود استعمال کنندگان نیست بلکه براساس آنچه آمارها نشان می دهند، سالانه بیش از 4 هزار نفر غیر سیگاری در اثر همنشینی با سیگاریها می میرند. جالب و شاید مهم است که غیر سیگاریها نسبت به سیگاریها در اوقات فراغت خود، از نظر جسمانی فعالترند.»
هم اکنون در هندوستان 5/4 میلیون نفر مبتلا به سرطان هستند که یک میلیون نفرشان سرطان ریه دارند. سیگار یکی از علل عمده و مهم در بروز سرطانهایی چون سرطان لب ، سرطان دهان، سرطان حنجره، سرطان مری، پانکراس، سرطان روده بزرگ، سرطان کلیه ، سرطان حالب و لگنچه، سرطان مثانه ، سرطان پستان و سرطان گردن رحم است.
در بروز سرطان های دهان و حنجره مصرف سیگار و الکل مهمترین علت هستند زیرا مواد سرطان زای دود سیگار از جمله آنتراسن و نیتروزامین و بنزوپیروین هنگام عبور از دستگاه تنفسی سبب تغییرات سرطانی و رشد غیر طبیعی سلولهای مخاطی راههای هوایی از دهان تا ریه می شوند.
در هندوستان ، به دلیل جویدن توتون، به ویژه در ایالت آسام هند، سرطان های دهان و حنجره از شیوع فوق العاده برخوردار است. در ایران نیز در شرق مازندران ( گرگان و گنبد ) و مناطق مرزی شرق ایران به دلیل استفاده های مشابه از این مواد ( ناس ) سرطان های لب و دهان شایع است.
در بروز عفونتهای دستگاه تنفسی نیز سیگار نقش اول را دارد و مهمترین عامل بروز بیماریهایی چون برونشیت مزمن و آمفیزم ریوی است زیرا نیکوتین سیگار سبب فلج شدن مژکهای نای و نایژه شده و سبب می شود تا ذرات گرد و غبار محیط خارجی به داخل ریه ها نفوذ کرده و چون نسج ریه ها نیز طی سالیان طولانی استعمال دخانیات تخریب و تضعیف شده اند ویروسها و باکتریها نیز در چنین محیط مساعدی رشد وتکثیر می کنند. در نتیجه در افراد سیگاری عفونتهای مکرر دستگاه تنفسی همراه با سرفه و تنگی نفس و دفع خلط شایع است.
همچنین عفونتهای دهانی و دندانی به صورت ژنژیویت ، پوسیدگی دندان ، بوی بد دهان، لارنژیت، فارنژیت و التهاب نای نیز در کنار ذات الریه های عود کننده در سیگاریها شایع است که متأسفانه نهایتاً این عفونتها به درمان آنتی بیوتیکی پاسخ نداده و به راحتی فرد را ناتوان کرده و به کام مرگ می کشاند.
در انگلستان سالانه 30 هزار زن و مرد به دلیل برونشیت مزمن می میرند و میلیونها نفر در جهان در اثر برونشیت مزمن دچار ناتوانیهای زودرس شغلی و جسمانی می شوند.
سیگار کشیدن مادران
در زنان حامله که سیگار می کشند عوارض جبران ناپذیری برای جنین ایجاد می شود، از آن جمله: کاهش وزن جنین ، کوتاهی قد، کاهش بهرۀ هوشی نوزاد و سقط جنین.
کشیدن سیگار و مصرف الکل توسط مادر در طی دوران بارداری ، اثرات تاگوار محیطی تحمیل شده ای را برای رشد جنین تشکیل می دهند. این عوامل محیطی به نوبۀ خود، نتایج مهمی را بر روی ژنهای جنینی همراه با وزن در هنگام تولد، دارند.
سیگار کشیدن مادر به طور پایداری با عقب ماندگی نمو درون رحمی بدون تغییر طول دورۀ بارداری همراه بوده است؛ یعنی کودکانی که از مادران سیگاری به دنیا آمدند، اغلب کوچک اندام بودند . به نظر می رسد که اثر مقدار مصرف نیز مهم است. هر چه مادر در دوران بارداری بیشتر سیگار بکشد، عقب ماندگی نمو بیشتری وجود خواهد داشت. درجه تأخیر نموی از وعدۀ رژیم غذایی مادر مستقل بوده است و شاید نتیجۀ کمبود اکسیژن درون رحمی ناشی از سیگار کشیدن باشد. اثر سیگار کشیدن روی نمو جنین به طور قابل توجهی در مواردی نشان داده شده است که در آن ، مادر در یک دوران بارداری و نه در دیگری سیگار کشیده است. کودکانی که از مادران غیر سیگاری به دنیا می آیند سنگینتر . قد بلندترند. پیامدهای سیگار کشیدن مادران در دوران بارداری روی نمو کودک، تا پس از تولد نیز ادامه می یابد، و اثر آن به صورت کوچک ماندن اندازۀ بدن، در دوران کودکی دیده می شود.
فرزندانی که مادران آنها در حین حاملگی مرتباً سیگار می کشند، با وزن و قد کمتری به دنیا می آیند. نمو قد در حین دورۀ کودکی میانی نیز به طور مشخصی تحت تأثیر سیگار کشیدن والدین به ویژه مادر است. کودکان سنین ابتدایی که در خانوادۀ آنها سیگار مصرف می شود نسبت به آنان که در خانوادۀ آنها فرد سیگاری نیست، به نظر می رسد به طور متوسط کوتاه قدترند. افزون بر این، فرزندان خانواده هایی که والدین آنها سیگاری هستند، در طول سال روزهای بیشتری را بیمار بوده و به ویژه از بیماریهای تنفسی رنج می برند.
از آنجا که بچه ها تمایل دارند اوقات بیشتری را در کنار مادرشان بگذرانند، انتظار می رود اثرات ناشی از سیگار کشیدن مادر بیشتر از پدر باشد.
یکی از علل اصلی سقط جنین در 20 دهۀ اول حاملگی، آرسنیک موجود در دود سیگار است. نیکوتین سیگار نیز در اختلال عروقی و هیپوکسی جنین دخالت دارند. عوارض استعمال دخانیات که بر خود مادر باردار اثر می گذارد عبارتند از : جدا شدن زودرس جفت، جفت سر راهی و حاملگی خارج رحمی.
سالانه پنج هزار نوزاد در ایالات متحده آمریکا به علت سیگار کشیدن مادرانشان از بین می روند. از آنجا که سیگار مقادیر استروژن و تستوسترون زنان را کاهش می دهد پوکی استخوان ( استئوپورز ) و شکستگی استخوانی و یائسگی زودرس و سرطان رحم نیز در زنان سیگاری از شیوع بالایی برخوردار است. در نتیجه دردهای عضلانی و استخوانی و خستگی و ضعف بدن و بی اشتهایی در زنان سیگاری فراوانتر دیده می شود و تنها در آمریکا 25 میلیون نفر مبتلا به پوکی استخوان هستند که 80 درصد آنان را زنان تشکیل می دهند.
در مردان سیگاری نیز عوارضی چون عقیمی، کاهش میل جنسی و ناهنجاریهایی برای فرزندانشان از جمله لب شکری ،سرطان خون ، سرطان مغز و تنگی مادرزادی آئورت بروز می کند.
سیگار کشیدن کودکان و جوانان
سرانجام آنکه، کودکان یا نوجوانانی که سیگار می کشند و متأسفانه تعداد شان نیز، به ویژه در کشورهای غربی کم نیست ، امکان آن که مشروبات الکلی ، داروهای تقویتی و محرک ، و حتی مواد مخدر مصرف کنند، به مراتب نسبت به غیر سیگاریها ، بیشتر است.
نظر شما