سلامت نیوز: ‏ گیاهی از خانواده‏Meliaceae ‎‏ با نام علمی ‏Melia azedarach ‎، درختی است که در ایران با نام‌های محلی مختلفی شناخته می‌شود. از جمله در مازندران و ساری «زیتون تلخ» و «سنجد تلخ»، در نور «شال پستانه»، در لاهیجان «شال زیتون»، در رامسر «دیوزیت»، در تهران «زیتون تلخ» و «سنجد تلخ» و در آستارا «زبیل آغاجی» نامیده می‌شود. ‏

درختی زیبا با برگ‌های مرکب به رنگ سبز تیره و گل‌های آن بنفش معطر و میوه آن کوچک، تخم‌مرغی و سفید مایل به زرد شبیه به میوه کُنار است. هسته سختی در داخل میوه است که سوراخ دارد و از آن برای درست کردن نوعی تسبیح استفاده می‌شود. به همین دلیل به آن درخت تسبیح نیز می‌گویند. بومی هیمالیا است و در شمال ایران می‌روید و در منازل نیز به عنوان درخت زینتی کاشته می‌شود. از نظر ترکیبات شیمیایی در میوه آن یک ترکیب سمی وجود دارد و وجود «آلکالوئید ازاریدین»، یک رزین، یک تانن، «ملیوتانیک اسید» و «بنزوئیک اسید» در آن مشخص شده است و عصاره آبی آن که به خرگوش تزریق شده است موجب تشنج و مرگ شده است. ‏

از نظر خواص و کاربرد دارویی این گیاه در هند از برگ‌های آن به عنوان یک کرم کش مؤثر استفاده می‌شود و عصاره آبی آن را برای کاهش شدت حملات آسمی به کار می‌برند. پوست ریشه این درخت و میوه، گل‌ها و برگ‌های آن به منظور محلل و بازکننده انسداد و گرفتگی مجاری عروق و حمایت بدن در مقابل مسمومیت تجویز می‌شود.

 از له شده گل‌ها و برگ‌های آن در استعمال داخلی برای کرم‌کشی و خرد کردن سنگ و به عنوان مدر و قاعده‌آور استفاده می‌شود. برگ‌ها و پوست درخت و میوه آن در استعمال داخلی و خارجی برای درمان جذام و خنازیر توصیه می‌شود.
 در کره از جوشانده پوست این درخت برای دفع انگل‌های روده‌ای و در استعمال خارجی برای بیماری‌های انگلی پوست استفاده می‌شود. در چین قرن‌ها است که از جوشانده پوست درخت زیتون تلخ به عنوان کرم کش استفاده می‌کنند. در بررسی‌ها مشاهده شده است که افرادی که از گرد پوست درخت استفاده کرده‌اند تا 76 درصد انگل‌های روده‌ای آنها کشته شده است و 26درصد آنها عکس العمل مسمومیت نشان داده‌اند.
میوه آن سمّی است ولی در حد مجاز به عنوان آرام‌بخش و ضد انگل و تب بر و مدر توصیه می‌شود. روغن مغز هسته آن به عنوان ضدعفونی‌کننده توصیه می‌شود. این گیاه به طور کلی حشره‌کش است. در شبه جزیره مالایا ریشه تلخ آن را برای درمان ناراحتی‌های پوستی به کار می‌برند. در اندونزی از پوست درخت و برگ‌های آن در استعمال خارجی برای رفع خارش و برخی ناراحتی‌های پوستی تجویز می‌شود.

این گیاه سمی است و مصرف آن به هر شکلی باید با تجویز یک پزشک متخصص انجام گیرد.

منبع: اطلاعات