دوشنبه ۵ دی ۱۳۹۰ - ۱۲:۳۸

اعتیاد در کشور ما داستان تازه ای نیست. از آن داستان های تلخ و پر از غمی است که هر بار می شنوی، تلخ تر و جانکاه تر می نماید. پدری که به دلیل اعتیاد فرزندانش را کشته ، مادری که به دلیل اعتیاد فرزندش را فروخته، پسر معتادی که خانه را به آتش کشیده است و...

۵ رویکرد مهم در پیشگیری از اعتیاد
سلامت نیوز: اعتیاد در کشور ما داستان تازه ای نیست. از آن داستان های تلخ و پر از غمی است که هر بار می شنوی، تلخ تر و جانکاه تر می نماید. پدری که به دلیل اعتیاد فرزندانش را کشته ، مادری که به دلیل اعتیاد فرزندش را فروخته، پسر معتادی که خانه را به آتش کشیده است و...

طی سال های اخیر مصرف مواد مخدر صنعتی بیش از انواع غیرصنعتی آن رواج پیدا کرده است و متاسفانه بخش زیادی از مصرف کنندگان این مواد را دختران و زنان تشکیل می دهند که با مصرف این مواد تحت عنوان قرص های لاغری- گیاهی معتاد می شوند. به تازگی نیز مصرف کوکائین در میهمانی های شبانه برخی از اقشار مرفه رواج پیدا کرده و آمار مرگ ناشی از سوء مصرف مواد مخدر در کشور افزایش یافته است.فقط آگاهی یافتن از یکی از این اخبار کافی است تا در زمینه کاهش گرایش به اعتیاد و مبارزه با این پدیده شوم گام های جدی و اصولی برداشته شود. هرچند متولیان و دستگاه های مختلف و نهادهای انتظامی تاکنون بیکار ننشسته اند اما این سوال مطرح است که آیا اقدامات انجام شده کافی بوده است؟

راهکارها و درمان

در چند دهه اخیر رویکردهای مختلفی برای پیشگیری از سوء مصرف مواد در کشور تدوین و اجرا شده است که از این رویکردها می توان به عنوان نسل های مختلف پیشگیری یاد کرد. به نوشته ایلنا فرید براتی معاون پیشگیری و درمان اعتیاد با اشاره به این مطلب می گوید: رویکرد مبتنی بر اطلاعات، آموزش عاطفی(تغییر نگرش) ، عوامل خطر، عوامل محافظ، رویکرد مبتنی بر فعالیت های جایگزین و رویکرد مبتنی بر اجتماع ۵ رویکرد مهم در عرصه پیشگیری از اعتیاد است در رویکرد پنجم که الگوی مبتنی بر مشارکت مردم است، مردم از طریق سازمان های مردم نهاد در مراحل برنامه ریزی براساس نیاز محلی و منطقه ای خود شرکت فعال دارند.
 به نوشته ایلنا کارشناسان در این رویکرد فقط تسهیل گری می کنند و شرایط را برای حضور جدی مردم در مبارزه با مواد مخدر فراهم می کنند.در واقع در این رویکرد فعالیت ها به مردم واگذار می شود تا از گرایش پیدا کردن افراد در معرض خطر به مصرف مواد مخدر و از مصرف بیشتر معتادان جلوگیری شود.
این در حالی است که به گفته مدیر کل فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر، موثرترین راهبرد برای توانمندسازی افراد در مواجهه با آسیب های اجتماعی، اقدامات پیشگیرانه است. زیرا یک دلار هزینه در پیشگیری اولیه از اعتیاد از صرف ۲۰ دلار خسارت ناشی از سوء مصرف در جامعه جلوگیری می کند.به نوشته ایسنا حمید صرامی تصریح می کند: مواد مخدر و روان گردان ها یک چالش و معضل دایمی و بلندمدت و یکی از چهار بحران جامعه جهانی است.
سونامی اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان ها یک فرآیند پیش رونده است؛ به عبارتی نه ایجاد می شود و نه نابود بلکه از شکلی به شکل دیگر تغییر پیدا می کند. به همین علت شاهد تغییر الگوی مصرف و مواد جدید در سطح جهانی هستیم.

تدوین سند جامع پیشگیری از اعتیاد


به گفته این مقام مسئول سرمایه گذاری در عرصه پیشگیری اولیه از اعتیاد، توجه به ارکان توانمندسازی فرهنگی، تدوین برش استانی(محلی) سند جامع پیشگیری اولیه از اعتیاد به عنوان سیاست ملی و نقشه راه و تلاش برای تحقق آن در کانون های هدف ، توجه به پیشگیری اجتماع محور، خلاقیت و نوآوری، توانمندسازی روانی- اجتماعی جامعه و آموزش دادن مهارت های لازم به والدین و نوجوانان برای رویارویی با مشکلات ازجمله اقدامات موثر برای ضربه زدن به سیستم هوشمند توزیع مواد مخدر و روان گردان ها به شمار می رود.در این زمینه به ویژه افزایش سطح آگاهی والدین نسبت به عوارض و پیامدهای سوء مصرف مواد نقش زیادی در پیشگیری از اعتیاد نوجوانان دارد؛ زیرا ۵۵ درصد والدین پس از ۵ سال از گذشت اعتیاد فرزندان خود از این موضوع مطلع می شوند و این موضوع از آموزش ندیدن والدین حکایت دارد.برنامه ریزی مدون، طرح های بلندمدت، تدوین نقشه راه و اقدامات این چنینی بی گمان در راستای مبارزه با مواد مخدر ضروری است اما آیا تاکنون برنامه ها و طرح های شبیه به این روی کاغذ مانده یا به اجرا درآمده است. به گفته کارشناسان اقدامات پیشگیرانه ای در زمینه مبارزه با اعتیاد در کشور انجام شده است اما هیچ گاه برای رفع این پدیده شوم که بسیار گسترده و چند بعدی است اقدام زیربنایی انجام نشده است.

پیشگیری ، هدف یا ابزار


به گفته کارشناسان پیشگیری بسیاری از آسیب های اجتماعی نه از برخورد با خانواده معتادان بلکه از زیرساخت های اجتماع آغاز می شود. تقویت ساختار خانواده، حمایتگری از خانواده های بی سرپرست، کودکان آسیب دیده، دختران فراری و خانواده های آسیب پذیر گام اول است.دکتر مصطفی اقلیما رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران با بیان این مطلب به خراسان می گوید: وقتی می گوییم پیشگیری از اعتیاد یعنی عوامل زمینه ساز اعتیاد باید برطرف شود.در خانواده های از هم پاشیده، خانواده بزهکار، زندانی ، معتاد و مطلقه زمینه گرایش افراد به اعتیاد وجود دارد. به این موارد فقر، مشکلات اقتصادی و بیکاری را هم اضافه کنید تا دریابید ریشه اعتیاد کجاست. این در حالی است که در کشور ما به اشتباه درمان را پیشگیری فرض می کنند و وقتی فردی معتاد می شود می گویند چگونه او را ترک بدهیم و از گرایش مجدد او به مصرف پیشگیری کنیم. در حالی که باید دریافت کدام شرایط اجتماعی و اقتصادی فرد را به مصرف مواد سوق می دهد. در جامعه ای که حقوق یک نفر کفاف زندگی را نمی دهد، بیکاری افزایش پیدا می کند، تبعیض های اجتماعی فراوان است، ازدواج ها اجباری است و مسائل و معضلات اجتماعی گریبانگیر افراد است، پیشگیری یعنی بنا کردن زیرساخت های اقتصادی و اجتماعی و بهبود شرایط زندگی و رفاه اقتصادی و افزایش تولید و بهره وری.اگر به یک معتاد یک کار خوب با درآمد مکفی بدهید و شرایط اجتماعی را به نفع او تغییر دهید، امکان ندارد به سمت اعتیاد برگردد.دکتر اقلیما ادامه می دهد: داشتن امید و هدف در زندگی و آینده بهترین راهکار برای به نتیجه رساندن برنامه های مدون پیشگیری در کشور است. وقتی شرایط اجتماعی مساعد و سطح رفاه اقتصادی بالا باشد، برنامه هایی مثل اطلاع رسانی، آموزش و... کارساز خواهد بود.در غیر این صورت هرچه برنامه و سند هم تهیه کنیم در مبارزه با مصرف مواد مخدر موفق نخواهیم بود.

منبع: روزنامه خراسان

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha