سلامت نیوز: ترشحات گوش یكی از ترشحات طبیعی بدن است كه خاصیت دفاعی برای گوش دارد اما خیلی از افراد فكر می‌كنند كه جرم گوش به‌خاطر چرب بودنش باید از داخل آن خارج شود، به همین دلیل از هر روشی برای بیرون آوردن این ترشحات استفاده می‌كنند. اما خوب است بدانید كه تحریك گوش با وسایلی مانند گوش پاك‌کن یا شستن آن با كف صابون جز اینكه شما را در معرض عفونت قرار دهد و بیشتر مجرای گوش‌تان را مسدود كند نتیجه دیگری نخواهد داشت. دكتر علی شیرازی متخصص گوش، حلق و بینی برای حفظ سلامتی و پاكیزگی گوش نكته‌های مهمی را یادآور می‌شود.

ترشحات گوش مربوط به كدام قسمت از این عضو می‌شود؟
از لحاظ پزشكی گوش به سه قسمت تقسیم می‌شود: گوش خارجی، میانی و داخلی. گوش میانی توسط پرده‌ای از گوش خارجی جدا می‌شود. آن چیزی كه پزشك زمانی كه پرده گوش سالم است با معاینه مشاهده می‌كند همان گوش خارجی است. مجرای گوش خارجی توسط پوست پوشانده شده و به‌طور طبیعی ترشحاتی در این ناحیه ایجاد می‌شود كه جداره داخلی گوش را چرب می‌كند، البته پوست این ناحیه و ترشحات چرب آن با قسمت‌های دیگر بدن تفاوت دارد. باید بدانید كه این ماده چرب به سلامتی پوست كمك می‌كند. ترشحات گوش خارجی به طور طبیعی و خود به خود به سمت بیرون حركت می‌كنند و از مجرای گوش خارج می‌شود. بنابراین، زمانی كه می‌خواهیم گوش‌مان را تمیز كنیم متوجه آن می‌شویم. وجود این جرم برای نرم نگهداشتن و حفظ سلامت مجرای گوش خارجی ضروری است.

چطور می‌توان ترشحات غیرطبیعی گوش را تشخیص داد؟
به طور معمول ما خودمان متوجه ترشحات گوش خارجی نمی‌شویم تا زمانی كه بخواهیم گوش‌مان را تمیز كنیم كه چربی در این ناحیه را احساس می‌كنیم. اگر ترشحات گوش زیاد شود و به طور غیرطبیعی به حالت مایع یا نیمه جامد به سمت بیرون حركت كند به طوری كه كاملا آن را احساس كنیم، نشان‌دهنده این است كه مشكلی در این ناحیه وجود دارد. با این حال باید باز هم به این نكته اشاره كنیم كه به طور طبیعی گوش ترشح زیادی كه متوجه آن شویم را ندارد، مثلا اگر هنگام شست‌وشو مجرای بیرونی گوش چرب باشد در واقع همان ترشحات طبیعی گوش است ولی هرگونه جرم یا ماده مومی شكلی كه موجب انسداد گوش، كاهش شنوایی یا هرگونه مشكل دیگر شود، جزو ترشحات غیرطبیعی شمرده می‌شود.

چه زمانی در گوش خارجی عفونت ایجاد می‌شود؟
ترشحات گوش می‌تواند در ناحیه خارجی، داخلی و در موارد استثنایی در گوش داخلی وجود داشته باشد؛ زمانی كه گوش به دلایلی عفونت می‌كند یا در مواردی در اثر ابتلای افراد به آلرژی ترشحات واضحی و بیش از حدی را می‌توان در این ناحیه مشاهده كرد. عفونت‌های ویروسی و بیشتر از آنها عفونت‌های باكتریال و میكروبی باعث بروز عفونت در جداره داخلی گوش می‌شوند و به صورت جرم غیرطبیعی از گوش بیرون می‌آیند.

مهم‌ترین علایم عفونت‌های گوش را توضیح دهید؟
ترشحات كه در اثر عفونت‌های مختلف ایجاد می‌شوند، می‌توانند به صورت مایع شفاف، خونابه یا چركی باشند و گاهی نیز به صورت چرك و خون از گوش خارج شوند. با توجه به نوع عفونت و حالت آن هركدام یك از مواردی كه ذكر شد با توجه به تشخیص پزشك ممكن است در اثر علت خاصی ایجاد شده باشد. خارش، احساس درد، تورم، كاهش شنوایی از مهم‌ترین علایم ابتلا به عفونت میكروبی گوش است.

خونریزی گوش در اثر چه مواردی اتفاق می‌افتد؟
بیماری كه با ترشحات چركی به پزشك مراجعه می‌كند ممكن است در اثر آسیب جدی به گوش مانند وارد شدن و نفوذ جسم خارجی و خراش خوردن آن یا وارد شدن ضربه دچار پارگی پرده گوش شده باشد كه از عواقب آن خونریزی و درد شدید در این ناحیه است. در مواردی نیز ممكن است كه به سر بیمار در تصادف یا سانحه‌ای ضربه شدیدی وارد شود و عارضه‌ای مانند شكستگی جمجمه اتفاق بیفتد كه به دنبال آن خونریزی از گوش یا بینی رخ دهد. با این حال، عمده ترشحات غیرعادی مربوط به ترشحات چركی است كه به دنبال عفونت در گوش خارجی یا میانی ایجاد می‌شوند و عمدتا در كودكان شایع‌تر است.

گوش پاك‌كن وسیله‌ای مناسب برای تمیز كردن گوش محسوب می‌شود؟
گوش‌پاك‌كن وسیله‌ای است برای تمیز كردن لاله گوش، استعمال برخی داروها، تمیز كردن آرایش دور چشم‌ها و مواردی از این قبیل. ترشحات گوش به طور طبیعی به سمت بیرون حركت می‌كند و نیازی نیست برای تمیز كردن گوش از گوش‌پاك‌كن استفاده كرد. وقتی به حمام می‌رویم تنها كافی است قسمت حفره‌ای‌شكل قسمت خارجی، گوش را تمیز كنیم. از پاك كردن داخل گوش با كف صابون و انگشت پرهیز كنید چون چنین روش‌هایی برای تمیز كردن گوش نه تنها كمكی به بهداشت و نظافت گوش نمی‌كند بلكه باعث ناراحتی و اختلال در سیستم طبیعی این عضو می‌شود. وقتی ترشحات به طور طبیعی به سمت خارجی گوش حركت می‌كند، دیگر نیازی نیست كه ترشحات را با وسیله دیگری از گوش خارج كنید یا جسم خارجی را وارد گوشتان كنید.

گوش پاك‌كن چه عوارضی برای گوش دارد؟
بعضی افراد عادت دارند تا بعد از حمام از گوش پاك كن برای تمیز كردن گوش‌شان استفاده ‌كنند، البته ضرری ندارد تا با این وسیله قسمت خارجی گوش را پاك كنید ولی نباید وسواس بی‌دلیل به خرج دهید یا بخواهید داخل گوشتان را به خوبی تمیز كنید. این كار نه تنها به صورت عادت برایتان باقی می‌ماند بلكه مرتب داخل گوش‌تان احساس خارش خواهید كرد و به دنبال آن، این كار را ادامه می‌دهید. در نتیجه، پیگیری این عادت نادرست، احتمال صدمه به مجرای گوش وجود دارد و حتی در مواردی نیز به پرده گوش آسیب می‌رسد. باید بدانید همان طور كه تجمع جرم گوش باعث ناراحتی می‌شود، كمبود یا عدم این ترشحات نیز مشكلات بیشتری را به دنبال دارد.

چگونه بعد از حمام گوش‌ها را خشك كنیم؟
توصیه می‌كنیم تا بعد از استحمام یا شنا فقط لاله گوش و قسمت خارجی آن را بدون دستكاری مجرای داخلی گوش پاك كنید. شاید فكر كنید كه با استحمام مقدار زیادی آب وارد گوش‌تان می‌شود و برای سلامتی آن ضرر دارد اما خوب است بدانید كه مقدار آبی كه بعد از حمام وارد گوش می‌شود یا خود به خود از آن خارج شده یا در عرض چند دقیقه‌ای بخار می‌شود و چیز دیگری در گوش باقی نمی‌ماند، مگر آنهایی كه در پرده گوش‌شان با مشكل مواجه هستند. چنین افرادی كه در این ناحیه دچار ناراحتی هستند، ممكن است بعد از مدتی با عفونت گوش مواجه شوند كه استفاده از گوش پاك‌كن نیز راه‌حل مناسب برایشان نیست. افرادی كه در ناحیه پرده گوش‌شان مشكل دارند باید مراقب باشند تا هنگام استحمام یا شنا آب وارد گوش‌شان نشود. مادران باید بدانند وقتی كودك‌شان را به حمام می‌برند آب داخل گوش به راحتی و به طور طبیعی از گوش خارج می‌شود. فكر نكنید اگر گوش‌تان خیس شد یعنی مقدار زیادی آب وارد آن شده، همان مقدار اندك آبی كه وارد گوش می‌شود بعد از گذشت چند دقیقه بخار شده و از بین می‌رود، بنابراین نباید حساسیت به خرج دهید.

برای درمان عفونت‌های گوش از چه داروهایی استفاده می‌شود؟
اگر گوش دچار عفونت شود باید طی معاینه توجه داشت كه در كدام قسمت اتفاق افتاده است. اگر منشاء عفونت گوش خارجی باشد پزشك متخصص برای درمان از قطره‌های دارویی استفاده می‌كند. اگر منشاء عفونت گوش بیمار به صورت حاد باشد معمولا از قطره استفاده نمی‌شود و به جای آن آنتی‌بیوتیك‌های خوراكی یا تلفیقی تجویز می‌شود، ولی اگر عفونت مزمن در گوش میانی رخ دهد در شرایط خاصی با دقت از قطره استفاده می‌كنیم. این قطره‌ها عمدتا دو نوع هستند: قطره‌های آنتی باكتریال یا آنتی بیوتیك و دسته دیگر قطره‌هایی كه باعث كاهش تورم می‌شوند كه در غالب اینها مقداری كورتون نیز وجود دارد، البته این كورتون در آن حجمی نیست كه برای سلامتی بدن ضرر داشته باشد. بنابراین این دو تركیب به طور معمول در قطره‌ها استفاده می‌شود. باید بدانید كه استفاده از چنین قطره‌هایی باید با تجویز پزشك صورت گیرد و تنها در مواقعی كه لازم است، مورد مصرف قرار گیرد.

بهترین زمان برای سوراخ كردن گوش دخترخانم‌ها چه سنی است؟
لاله گوش از جمله نواحی بدن است كه برای اتصال آویز و گوشواره مناسب است. سوراخ كردن گوش به مساله فرهنگی ما بر می‌گردد، برای مثال، برخی از خانواده‌ها معتقدند این كار در سنین كودكی برای دختران انجام شود. اصولا از لحاظ سیر رشد، رشد لاله گوش حداكثر تا 9 سالگی تمام می‌شود یعنی بعد از این سن اندازه لاله گوش تغییر نمی‌كند. بهتر است سوراخ كردن گوش بعد از شش‌سالگی انجام شود ولی اگر خانواده‌ها اصرار دارند تا زودتر این كار را انجام دهند ضرر چندانی برای كودك ندارد. عمل سوراخ كردن گوش باید در شرایط بهداشتی و استریل انجام شود وگرنه فرد دچار عفونت می‌شود.

آیا سوراخ كردن غضروف گوش خطرناك است؟
بعضی از خانم‌ها قسمت غضروف گوش‌شان را نیز سوراخ می‌كنند، گاهی اوقات ممكن است در اثر این كار غضروف دچار عفونت شود، چون غضروف عضو حساسی است و یك لایه نازك پوست روی آن را پوشانده كه اگر عفونتی در آن رخ دهد، می‌تواند مشكلات جدی را برای فرد به وجود آورد. اگر خانمی می‌خواهد این كار را انجام دهد باید بسیار مراقب باشد و این كار را با دقت و حفظ رعایت استریل انجام دهد. به طوركلی سوراخ كردن گوش را پیشنهاد نمی‌كنیم چون غضروف گوش، عضو حساسی است و نباید آسیبی به آن وارد شود.

اقدامات لازم هنگام ورود جسم خارجی به گوش چیست؟
اگر در اثر اشتباه فردی جسم خارجی را در گوشش فرو كند در صورتی كه آن جسم به راحتی دیده می‌شود، می‌توان آن را با دست خارج كرد ولی اگر جسم خارجی را كه وارد گوش شده نتوان مشاهده كرد به هیچ عنوان نباید سعی كنید تا آن را بیرون بیاورید. در این شرایط فرد را به مركز درمانی برسانید تا توسط پزشك متخصص این كار انجام شود و بدون اینكه به پرده گوش آسیب برسد، جسم خارجی از آن بیرون آورده شود.

منبع: روزنامه خراسان