با میل خودش رفته تا اعتیادش را درمان كند. 44 ساله است و هزینه درمانش را كسی از طرف خیریه پرداخت كرده بود و او فقط باید مدتی طاقت میآورد تا پاك میشد. اما اوضاع جور دیگری پیش رفت: «وحشیانه كتكم میزدند. روزی چهار، پنج نفرمامور بودند به جانم بیفتند. با طناب مرا میبستند و با چوب و میله میزدند.
مكثی میكند و ادامه میدهد: «چی بگم... هتك حرمت میكردند.» صحبت از دكتر و روانشناس كه به میان میآید، خندهاش میگیرد: «دكتر؟! یك قرص هم به من ندادند. حتی پولی را كه امانت پیششان گذاشته بودم، پس ندادند و وقتی سراغش را گرفتم تهدیدم كردند كه باز كتكت میزنیم. رفتم و پشت سرم را نگاه نكردم.»
البته او به میل خودش رفته بود و وضعش بهتر از آنهایی بود كه به زور به كمپ برده شده بودند. مثل مرد جوانی كه میگوید: «چهار، پنج نفر او را با كتك از خانه به كمپ بردهاند و با زنجیر 21 روز دست و پایم را بستند و وحشیانه كتكم میزدند. اشتباه میكردم كتك میخوردم.
دور و برم دیگران را میدیدم كه آویزانشان میكردند یا با سگ میترساندنشان. دندهام را شكسته بودند و نفسم بالا نمیآمد. وقتی خانوادهام زنگ میزدند میگفتند شرایطش را ندارم و نمیگذاشتند مرا ببینند. 50 روز ماندم و بعد در اولین فرصتی كه پیدا شد، فرار كردم.» خبر دارد كه یكی از مسوولان كمپ به زندان افتاده اما خود كمپ همچنان به فعالیتش ادامه میدهد.
یك كارشناس درمان اعتیاد به «شرق» میگوید: «كمپهای غیرمجاز از روشهایی مانند بستن با زنجیر، كچل كردن، انداختن در آب سرد، ترساندن مریض با استفاده از حیواناتی مثل سگ و همینطور ضرب و شتمی كه ممكن است به آسیبهای بعدی نیز منجر شود، استفاده میكنند.
همچنین جلوگیری از ملاقات بیمار و انواع برخوردهای خشونتآمیز در این كمپها دیده شده كه از جمله روشهای آسیبزا و غیرمجاز هستند. برخی مراجعان به این كمپها نیز از هزینههای بالا و نامعقول آنها شكایت داشتهاند.»
رفتارهای خشونتآمیز و حتی گزارشهای وقوع قتل در مراكز غیرمجاز ترك اعتیاد در حالی صورت میگیرد كه آییننامه مراكز اقامتی بلندمدت و غیراقامتی، به جنبه اجتماعی و روانی درمان توجه نشان میدهد.
بند «9» ماده یك این آییننامه، مراكز اجتماع درمانمدار اقامتی بلندمدت را اینگونه تعریف میكند: مركزی شبانهروزی است (دورههای سه تا شش ماهه) برای درمان و بازتوانی بیماران وابسته به مواد كه روابط بین فردی و كاركرد اجتماعی آنها به شدت افت كرده، اجتماع درمانمدار با تاكید بر تغییرات رفتاری و شناختی، شامل برنامههای ساختار یافته فردی و اجتماعی نظیر: خدمات روانشناختی، مشاوره، آموزش خانواده، گروه درمانی، تشكیل گروههای خودیار خدمات مددكاری و پیگیری است.
رویكرد اجتماع درمانمدار، رویكردی اجتماعی است كه از طریق به وجود آمدن تغییرات كلی در شیوه زندگی فرد معتاد به وی امكان طی طریق بهبودی را میدهد. این برنامه بر خودیاری، رشد فردی و حمایت هم گروهها و ایجاد محیط معنوی در مركز تاكید دارد.
این آییننامه افراد مقیم در مراكز درمان اعتیاد را «فرد داوطلب درمان» مینامد در حالی كه كمپهای غیرمجاز برای بردن افراد به كمپ متوسل به زور و خشونت میشوند. در تماس «شرق» با دو كمپ غیرمجاز مشخص شد، آنها با استفاده از اكیپهای مخصوص، معتادان را به كمپ انتقال میدهند و گاهی تحت عنوان «مامور» آنها را میبرند.
تعداد كمپهای غیرمجاز ترك اعتیاد در سراسر كشور چند برابر كمپهای مجاز است. شكایتهای بیماران از این كمپها آنقدر بوده كه مسوولان سازمان بهزیستی و نیروی انتظامی از وضع آنها اطلاع كامل داشته باشند، اما در این میان ظاهرا متولی برخورد با این كمپها مشخص نیست. براتی، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور این سازمان را تنها متولی صدور مجوز برای كمپها میداند و مسوولیت رسیدگی به اعمال آسیبزا و كمپهای بدون مجوز را خارج از عهده بهزیستی میداند.
او میگوید ایجاد كمپهای ترك اعتیاد باید بر اساس آییننامه مراكز اقامتی باشد كه در آن تمام خصوصیات یك مركز استاندارد از جمله امكانات، فضا، متراژ، نیروی انسانی و موارد دیگر مشخص شده است. كمپهایی كه این خصوصیات را داشته باشند، به بهزیستی مراجعه كرده و مجوز دریافت میكنند.
او در مورد شرایط مناسب كمپهای ترك اعتیاد به «شرق» میگوید: «در مراحل اولیه درمان معتادان كه سمزدایی صورت میگیرد، حضور پزشك ضروری است. طبق آییننامه بر اساس مجوزی كه به كمپها داده میشود، بعضی از آنها باید با مراكزی كه پزشك دارند در ارتباط باشند تا به بیماران رسیدگی شود و بعد از مدتی كه مراحل سمزدایی انجام شد، بقیه مراحل را كمپ به تنهایی میتواند انجام دهد.
بخش دیگری از كمپها باید حتما پزشك مقیم داشته باشند و بخشی از آنها به هیچوجه حق استفاده از درمان دارویی را ندارند. بعضی از آنها مجوز لازم برای سمزدایی میگیرند و در هر صورت باید طبق مجوزی كه گرفتهاند عمل كنند.»
براتی درباره نحوه تشخیص كمپهای مجاز از غیرمجاز هنگام مراجعه میگوید: «در حال حاضر حدود 260 مركز مجوز دارند كه اسامی آنها نزد سازمان بهزیستی موجود است و مردم از طریق خط ملی اعتیاد یعنی شماره تلفن 09628 میتوانند از آنها مطلع شوند. همچنین راهنمایی به خانوادهها و كمك به درمان اعتیاد از طریق این خط انجام میشود. در حال حاضر بیش از هزار مركز بدون مجوز در سراسر كشور فعالیت دارند كه علاوه بر مراجع قضایی كه مسوولیت برخورد با آنها را برعهده دارند، مردم نیز با شناسایی مراكز مجاز و مراجعه نكردن به كمپهای غیرمجاز میتوانند به حل این مساله كمك كنند.»
احمدیمقدم، فرمانده نیروی انتظامی، مهر ماه امسال در گفتوگو با مهر از وجود یك میلیون و 200 هزار معتاد دایمی و 400 هزار معتاد به هرویین خبر داده و با اشاره به برخورد با مراكز درمان اعتیاد غیرمجاز گفته بود: شناسایی و برخورد با كمپهای درمانی غیرمجاز وظیفه ستاد مبارزه با موادمخدر و دستگاههای درمانگر است. اگر آنها از پلیس بخواهند كه با مراكز غیرمجاز برخورد شود، پلیس با آنها برخورد میكند.
باید بتوانیم روشهای درمان را اصلاح كنیم اما وظیفه برخورد با این مراكز بر عهده دستگاههای مسوول است كه بار اول به آنها اخطار داده میشود و در صورت بیتوجهی، پلیس با این مراكز برخورد میكند. فرهاد اقطار، مدیركل وقت پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور نیز مهر ماه امسال در نشست خبری با خبرنگاران، جمعآوری كمپهای غیرمجاز را از وظایف ستاد مبارزه با موادمخدر عنوان كرد. در حالی كه نیروی انتظامی و سازمان بهزیستی ستاد مبارزه با موادمخدر را متولی این امر میدانند اما این نهاد خود را عهدهدار وظایف اجرایی نمیداند.
نظر شما