سلامت نیوز: وقتی قرار است به مطب دندانپزشکی بروید، خواه و ناخواه ترسی درته دلتان احساس می‌کنید. ترس ازصدای دلخراش دریل، تزریق آمپول برای بی‌حسی و وسایل دندانپزشکی قد ونیم قد فلزی که روی سینی کنار دست دندانپزشک ردیف شده‌اند.
ترس ودلهره‌ ازاین دردها وقتی شدت پیدا می‌کند که شما خاطره‌‌ی بدی هم ازدردی که درمطب دندانپزشکی داشته‌اید ازقبل در ذهن داشته باشید، ولی دندانپزشکی همیشه با درد وناراحتی همراه نیست. تکنیک‌هایی دردنیایدندانپزشکی مدرن وجود دارد که آنها را درمجموع «دندانپزشکی بدون درد» می‌‌نامند.

بدون تزریق، بدون دریل
اجازه بدهید سری به ژاپن واسترالیا بزنیم. دراین کشورها به تازگی تکنیکی دربرخی از مطب‌های دندانپزشکی برای درمان پوسیدگی‌های دندانی استفاده می‌شود که نیازی به تزریق داروی بی‌حسی واستفاده از دریل‌های دندانپزشکی ندارد.

تصورش را بکنید، روی صندلی بنشینید و دندانپزشک بدون تزریق آمپول و بدون استفاده از دریل، پوسیدگی دندان شما را درمان کند. دراین روش ازیک ماده‌ی ضد عفونی‌کننده (ضد میکروبی) ویژه استفاده شده است که با استفاده از لیزر فعال می‌شود. بنابراین وقتی دندانپزشک آن را روی دندان قرار می‌دهد ولیزر را به آن می‌تاباند، باکتری‌های پوسیدگی‌زای دندان را می‌کشد و ازبین می‌برد.

پوسیدگی‌دندان‌ها یک بیماری شایع است که به وسیله‌ی‌ باکتری‌های ویژه‌یی ایجاد می‌شود. اسیدهای حاصل از این باکتری‌ها مواد سخت را درخود حل کرده وپوسیدگی‌دندان را ایجاد می‌کنند. دراین روش دندانپزشک ماده‌ی سیل‌کننده را به بیمار خواهد داد تا آن را درمنزل روی دندانش بمالد. بااستفاده از این مواد ساختمان دندان تحریک می‌شود تا خود را بازسازی کنند وساختمان جدیدی را جانشین بخش‌های ازدست رفته نمایند.
نور،ژل،حرکت
روش «دندانپزشکی بدون درد» را یک دندانپزشک به نام Myles Dakin پایه‌گذاری کرده است. او از این تکنیک‌های ویژه برای درمان بیمارانش در لندن استفاده کرد. بازسازی ساختمان ازدست رفته دندان با این روش امکانپذیر است، چون ساختمان عاج دندان دارای خلل ونفوذپذیر است وازسوی دیگر درون بزاق کلسیم وجود دارد که یکی ازعوامل اصلی سازنده‌ی مولکول‌های دندان است.
البته کلسیم موجود در بزاق است که جرم‌هایی را که روی دندان شکل می‌گیرند، می‌سازد ولی دراین روش دندان پزشکان بازسازی ساختمان دندان را هدایت می‌کنند.
این تکنیک‌ نو، پیشرفتی در علم دندانپزشکی به شمار می‌آید چون دریل کردن و پرکردن (ترمیم) ساختمان دندان همزمان و بدون درد برای بیمار انجام می‌شود.
«اوزون» نخستین ماده‌یی بود که در دندانپزشکی برای کشتن میکروب‌های پوسیدگی‌زا مورد استفاده قرار گرفت ولی این گاز اندکی سمی است. در این روش تقریباً در عرض 90 ثانیه ماده‌ی ضد میکروبی روی پوسیدگی دندان گذاشته شده و در آن نفوذ می‌کند. سپس لیزر برای فعال کردن این ماده‌ی ضد میکروبی استفاده می‌شود.
پس دیگر برای برداشتن پوسیدگی از صدای دریل خبری نیست. بعد از آن، دندانپزشک دندان را با یک ماده‌ی نفوذناپذیر می‌پوشاند که دندان را در برابر سرما و گرما محافظت می‌کند. این ماده امکان می‌دهد کلسیم از بزاق دوباره روی سطح دندان رسوب کند و دندان را دوباره معدنی کند و فلوراید بزاق هم در ساختمان دندان نشسته و ساختمان نوسازی شده را استحکام ‌بخشد.
در این روش، حفره‌ی‌ پوسیده شده‌ی دندان در عرض 3 ماه کاملاً بازسازی خواهد شد و دندان به شکل طبیعی و اولیه‌اش در می‌آید بدون این که در آن ماده‌ی ترمیمی استفاده شده باشد. این روش هنوز در دندانپزشکی برای بیماران گران تمام می‌شود ولی خوبی این روش این است که در آن بدون تزریق، بدون دریل و بدون پرکردن (استفاده از مواد ترمیمی) دندانتان ترمیم می‌شود.
گازهایی از جنس آرامش
روشی که در بالا توضیح داده شد فقط یکی از روش‌های دندانپزشکی بدون درد در دنیای امروز است.
روش‌های بسیار گوناگونی برای حذف کردن درد هنگام انجام درمان‌های دندانپزشکی وجود دارد. در این روش‌ها اصلاً اهمیتی ندارد که شما چه اندازه از دندانپزشکی ترس و هراس در دل دارید. می‌توانید با خیال راحت روی صندلی دندانپزشکی بنشینید و از ترمیم دندان‌هایتان لذت ببرید!
آرام بخشی ‌یکی از این روش‌هاست. در این روش دندانپزشک در وضعیتی کاملاً هوشیار یا کاملاً به خواب رفته، روی دندان‌ها و لثه‌هایتان کار خواهد کرد. برای آرام کردن شما داروهای آرام بخش یا در وریدهایتان تزریق می‌شود یا از گازی به نام «نیتروس اکساید» استفاده می‌شود که با گذاشتن ماسکی روی دهانتان شما آن را تنفس خواهید کرد.
از این روش برای انجام درمان‌های دندانپزشکی در بیماران معلول جسمی و ذهنی که کنترلشان روی صندلی دندانپزشکی دشوار است نیز استفاده می‌شود. هنگامی که این گاز را تنفس می‌کنید راحت‌تر و آرام‌تر، مراحل درمان دندانپزشکی‌تان را تحمل می‌کنید.
سامانه‌ی اعصاب مرکزی در این روش نسبت به احساس درد، آستانه‌ی تحریکش پایین آمده و بیمار احساس آرامش می‌کند. بیماران دندانپزشکی آرامبخشی با استفاده از گاز را به تزریق وریدی ترجیح می‌دهد، چون دیگر در آن خبری از سوزن و تزریق نیست.
هوا دندان را می‌برد
فکرش را بکنید، دندانتان را با هوا تراش دهند نه با دریل‌های وحشتناک و پرسر و صدا
 «Air Abrasion» یا تراش‌دندان با هوای فشرده، تکنیکی دیگر در دندانپزشکی بدون درد است که به دنبال آن از دندانپزشکی میکروسکوپی و لیزر استفاده می‌شود.
این تکنیک‌ها را شاید در ایران در مطب‌های محدودی پیدا کنید و بیشتر مراکز دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی دندانپزشکی در ایران از آن استفاده می‌کنند، ولی استفاده ازاین روش در مطب‌ها و کلینیک‌های کشورهای پیشرفته رایج‌تر است.
خرید تجهیزات این روش برای مطب‌ها گران تمام می‌شود و مسلماً هزینه‌ی خرید و نگهداری آن بر هزینه‌یی که بیمار باید بپردازد افزوده می‌شود و این یکی از دلایل مرسوم نبودن این تکنیک ‌در مطب‌های ایران است.
تزریق بدون درد
تزریق داروی بی‌حسی، یکی از بخش‌های درمان دندانپزشکی است که بسیار دردناک است. ورود سوزن به بافت، خود دردناک است و از طرف دیگر تزریق داروی بی‌حسی به میان بافت‌های دهان، درد خودش را ایجاد می‌کند ولی می‌توان با روش‌هایی ساده تزریق دندانپزشکی را به تزریقی بدون درد تبدیل کرد.
نخست این که دندانپزشک پیش از وارد کردن سوزن، مقداری داروی بی‌حسی موضعی را بر سطح مخاط دهان شما می‌مالد، بنابراین مخاط سطحی بی‌حس شده و شما ورود سوزن را حس نخواهید کرد.
روشی دیگر، استفاده از سوزنی است که بسیار نازک و دارای قطر کم باشد و سر تیزی هم داشته باشد. در این روش ، باید تزریق به آرامی و طی یک دقیقه انجام شود و می‌توان با مالش محل تزریق به پخش بهتر داروی بی‌حسی دربافت کمک کرد و تزریق را با درد بسیار کمتری احساس کرد. به این می‌گویند یک تزریق دندانپزشکی بدون درد.
هیپنوتیزم شدن روی صندلی
در دنیای دندانپزشکی بدون درد، باید انتظار همه چیز را داشته باشید، حتی هیپنوتیزم شدن روی صندلی دندانپزشکی، در این روش، دندانپزشک بیمار را هیپنوتیزم کرده و بنابراین بیمار درد و سوزن، تزریق دردناک دندانپزشکی یا حتی درد حین درمان را احساس نخواهد کرد. پس از آن نیز خاطره‌یی از درمان به یاد نخواهد آورد.
یکی از مشکلات این روش آن است که برخی بیماران وقتی با این روش به خواب عمیقی فرو می‌روند، در خواب راه می‌روند و این حالت، انجام درمان دندانپزشکی را دشوار می‌کند ولی بیشتر بیماران در حالی که چشمانشان باز است روی صندلی دندانپزشکی دراز می‌کشند و بدون اینکه دردی را احساس کنند دندان پزشک درمان دندانپزشکی را برایشان انجام می‌دهد. بسیاری از دندانپزشکان هنوز به این روش با دیده‌ی تردید نگاه می‌کنند.
 
منبع: هفته نامه پزشکی امروز