سلامت نیوز: ممکن است فقر آهن در اوایل دوران بارداری اثرات جدی و بلند مدتی را بر رشد مغز کودک بگذارد، حتی اگرکمبود آهن موجب کم خونی شدید نشود.
به گزارش سلامت نیوز و به نقل از هفته نامه پزشکی امروز ،براساس تحقیقات مرکز پزشکی دانشگاه روچستر که در مجله علمی " PLoS One"  به چاپ رسید  فقر آهن در اوایل بارداری می تواند آسیب های مغزی دراز مدتی را به همراه داشته باشد. نتایج این تحقیقات بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا ممکن است پزشک متخصص زایمان یا ماما به آن بی توجهی یا کم توجهی کرده باشد و از این رو نویسندگان این مطالعه معتقدند که تحقیقاتشان  بر نیاز بر کنترل مستمر وضعیت آهن یک زن باردار قبل از ابتلا به بیماری کم خونی تاکید دارد.

کمبود آهن آنقدر شایع است که تقریبا 35 درصد از 58 درصد کل زنان سالم دچار درجاتی از کمبود آهن هستند. و طبق اعلام موسسه ملی سلامتی آمریکا از هر 5 نفر زنی که در سنین بارداری قرار دارند یک نفر مبتلا به کم خونی فقر آهن, یک بیماری جدی خونی است.

ثابت شده است که رشد نوزادان مبتلا به فقر آهن بسیار کند است و آنها با ناهنجاریهای مغزی نظیر یادگیری کند زبان و مشکلات رفتاری مواجه هستند. اما محققان تاکنون پی نبرده اند که چه درجه ای از فقر آهن در دوران بارداری موجب بروز این اختلالات می شود, و فقر آهن در چه زمانی از دوران بارداری بیشترین تاثیر را بر سیستم عصبی مرکزی دارد.

دکتر مارگات میر- پروشل (Margot Mayer-Proschel), محقق ارشد و استاد رشته ژن شناسی پزشکی دانشگاه پزشکی روچستردر این مورد گفت:" آنچه که ما را برای انجام این مطالعه متقاعد کرد اطلاعات اولیه مان مبنی بر حساسیت بیشتر سلولهای مولد مغز جنین در دوره سه ماهه اول بارداری به سطح پایین آهن بود."

به همین دلیل, نظر به غیرممکن بودن مطالعه و بررسی غلظت آهن جنین در حال رشد انسان, محققان با استفاده از سیستم های بسیار کنترل شده مدل حیوانی به جستجوی جزئیات بیشتر پرداختند.آنها کشف کردند که دوران حیاتی در هفته های قبل از لقاح آغاز و تا سه ماهه اول و شروع سه ماهه دوم بارداری ادامه می یابد. به نظر نمی رسد, فقر آهنی که در سه ماهه سوم بارداری شروع می شود رشد مغز جنین را مختل کند.

دکتر مونیک هو, یکی از محققان این مطالعه و استادیار رشته زنان و زایمان و کودکان مرکز پزشکی دانشگاه روچستر نیز اظهار داشت:" این اطلاعات برای مراقبت های بالینی بسیار حائز اهمیت است. معمولا مراقبت های قبل از زایمان شامل توصیه برای مصرف مولتی ویتامین های حاوی آهن است که عموما پس از تایید حاملگی یا در اولین مراجعه زن باردار به پزشک تجویز می شود. اما همه زنان به مراقبت های پیش از زایمان دسترسی ندارند, و به علت داشتن حالت تهوع و استفراغ همه آنها نمی توانند این مکمل ها را در اوایل دوران بارداری میل کنند. این مطالعه تاکید می کند , عاقلانه تر است که برای تشخیص زود هنگام فقر آهن از همان ابتدای دوران بارداری مادر تحت کنترل منظم قرار گیرد."

با مطالعه و بررسی رابطه میان سطح آهن دریافتی در دوران بارداری و سطح آهن جنینی از طریق تحقیقی در مورد رژیم غذایی, این تیم قادر به تعیین دوران حساس و سرنوشت ساز بارداری شد – یعنی هنگامی که سیستم در حال رشد اعصاب مرکزی بسیار آسیب پذیر است. آنها با استفاده از یک آزمون رایج و غیرهجومی موسوم به تجزیه و تحلیل پاسخ شنوایی ساقه مغز یا ABR عملکرد بعدی مغز را ارزیابی کردند.

دکتر آن لوبک (Anne Luebke) , پروفسور مهندسی پزشکی و زیست شناسی اعصاب و آناتومی استفاده از آزمایش ABR  را  که می تواند سرعت انتقال اطلاعات از گوش به مغز را پیگیری کند پیشنهاد و مدیریت کرد. محققان امیدوار بودند که با انجام این آزمایش به اطلاعات بیشتری در مورد اختلالات یا تغییرات در میلین, مواد عایقی که اطراف آکسون ها (بخشی از نورون یا رشته عصبی) را احاطه می کند و برای عملکرد طبیعی مغز ضروری است دست پیدا کنند.

لوبک در ادامه افزود:" از آنجایی که آزمایش ABR به طور معمول بر روی نوزاد انسان انجام می شود, این تحقیق ما از اهمیت بسیار برخوردار است و می تواند در سطحی بالینی تفسیر شود."

میر-پروشل گفت, تعجب آور ترین جنبه این تحقیق این است که تعیین زمان شروع فقر آهن بسیار حائز اهمیت تر از تعیین درجه فقر آهن است .این مشاهده همچنین این باور رایج را که جفت جنین می تواند تاثیر فقر آهن مادر بر روی نوزاد را به حداقل برساند رد می کند.

او عنوان کرد:" ما به زمان شروع فقر آهن به عنوان دریچه آسیب پذیری اشاره می کنیم و به نظر می رسد که آن در مرحله بسیار اولیه رشد قرار دارد. "

میر-پروشل در مطالعات قبلی در مورد اهداف بافت سلولی فقر آهن کشف کرد , کمبود آهن باعث ایجاد ناهماهنگی در سلولهای بنیادین عصبی می شود و ممکن است در نهایت موجب بروز اختلالات و نقص هایی شود که گاهی اوقات کودکان تا سن دو سالگی با درگیری هستند.
او در پایان اظهار داشت:" اهداف بعدی درک بهتر این موضوع است که چگونه فقر آهن در دوران بارداری باعث ایجاد این تغییرات در جنین می شود و مهم تر از همه یافتن راه هایی برای جبران و معکوس کردن این آسیب ها خواهد بود."