سلامت نیوز: یک آسمان آبی با ابرهای سفید و کوه‌هایی که قله‌هایش تا آسمان زبانه کشیده است؛ سال‌هاست تهران چنین تصویری به خود نگرفته و حسرت آن را بر دلمان گذاشته است...
دیگر عادت کرده‌ایم که آسمان شهرمان را خاکستری ببینیم و هر روز از رادیو بشنویم وضعیت هوا در مرحله «ناسالم» یا «هشدار» قرار دارد. در حقیقت بخشی از زندگی روزمره‌مان این شده که ریه‌هایمان را از آلاینده‌هایی که ذره‌ذره سلامتمان را می‌گیرند، پر کنیم. وقتی وضعیت آلودگی هوا به مرحله هشدار می‌رسد، مسوولان بعد از آنکه توپ را در زمین یکدیگر انداختند، با چند وعده و وعید به فکر حل معضل آلودگی هوا می‌افتند. اما با آمدن باد و باران، همه این وعده‌ها تا وضعیت هشدار بعدی مسکوت می‌ماند. نمی‌خواهیم کسی را متهم کنیم یا توصیه کنیم در زمان آلودگی هوا ماسک بزنید و کمتر از منزل خارج شوید، آنچه ما را موظف به نوشتن کرد، هشدار رییس اداره سرطان وزارت بهداشت در مورد افزایش سرطان‌ها به دلیل آلودگی هوا بود...
چندی پیش رییس اداره سرطان وزارت بهداشت در مورد افزایش سرطان خون به‌خصوص در بین کودکان هشدار داد و نقش آلودگی هوا به‌خصوص در کلان‌شهرهایی مثل تهران را که مملو از آلاینده‌های مضر است در بروز سرطان‌ها مهم ارزیابی کرد. دکتر رشید رمضانی در گفت‌وگو با سلامت در مورد تاثیر آلودگی هوا بر بروز سرطان، به اولین آلاینده‌ای که اشاره می‌کند، آزبست است: «آزبست آلاینده‌ای است که بر بافت‌های پوششی احشایی بدن تاثیر می‌گذارد و ارتباط مستقیمی با بروز سرطان دارد.» وی به شعاری که در مورد آزبست بیان می‌شود اشاره می‌کند و می‌گوید: «در مباحث علمی می‌گویند یک بار تماس با آزبست، برابر است با سرطان. همین شعار کافی است تا تاثیر آزبست بر بروز سرطان آشکار شود.» دکتر رمضانی معتقد است هم در ایران و هم در منطقه امرو با افزایش آمار سرطان روبرو هستیم که بخشی از آن به ساختار جمعیتی کشورها برمی‌گردد. از آنجا که جمعیت کشور ما نیز طی سال‌های آینده به میانسالی پیش می‌رود، با هجمه‌ای از سرطان‌ها روبرو خواهیم بود در حالی که تاثیر آلاینده‌های محیطی بر بروز سرطان‌ها اهمیت زیادی دارد.
مسوولان منتظر برف و باران هستند
رییس اداره سرطان حرف‌هایش را با گله از مسوولان ادامه می‌دهد و می‌گوید: «هر ساله قبل از شروع آلودگی هوا، اداره سرطان اعلام می‌کند شاخص‌های آلودگی هوا نه‌تنها با انواع سرطان‌ها بلکه با دیگر بیماری‌ها (سکته‌های قلبی و مغزی) ارتباط تنگاتنگی دارند.» او یکی دیگر از آلاینده‌های خطرناک و سرطان‌زا را «بنزن» می‌داند و توضیح می‌دهد: «سرطان خون ارتباط مستقیمی با بنزن موجود در هوا دارد. موارد ابتلا به این سرطان در کشور زیاد شده و در حال حاضر جزو 10 سرطان شایع است.» وی با بیان اینکه بنزن خاصیت تجمعی دارد، تصریح کرد: «تبعات استنشاق این آلاینده در دهه آینده معلوم خواهد شد و ما با افزایش سرطان‌ها به‌خصوص سرطان خون روبرو خواهم بود.» وی با بیان اینکه هزینه‌های درمان سرطان بسیار سنگین است و مسوولان نسبت به این مساله بی‌‌توجه هستند، تاکید می‌کند: «بنزن ارتباط تنگاتنگی با بدترین نوع سرطان خون (AML) دارد که درمان آن بسیار دشوار است، اما مسوولان به جای توجه با این هشدارها و زنگ خطرها، منتظر برف و باران هستند تا وضعیت آلودگی هوا بهبود پیدا کند.»
سرطان خون؛ ششمین سرطان کشور
موضوع مهم دیگری که دکتر رمضانی به آن می‌پردازد، تغییر نوع سرطان‌ها در کشور است. آن‌گونه که رییس اداره سرطان وزارت بهداشت توضیح می‌دهد: «سرطان خون در حال حاضر بین زنان و مردان ششمین سرطان و رو به افزایش است. سرطان ریه و مزوتلیوما هم با آزبست ارتباط دارد. مسوولان باید برای سلامت مردم و هزینه‌های هنگفت درمانی، چاره‌ای بیندیشند.» به گفته دکتر رمضانی، درصد اشباع اکسیژن خون، حتی در بین افرادی که سیگاری نیستند و بیماری زمینه‌ای نیز ندارند به کمتر از 98 درصد رسیده در حالی که باید این میزان حداقل 98 درصد باشد. دکتر رمضانی در پاسخ به این سوال که مصوبه ممنوعیت استفاده از آزبست در صنایع و خودروسازی به کجا کشید، پاسخ می‌دهد: «سازمانی باید متولی اجرای این مصوبه باشد و بر اجرای آن نظارت کند، چون تصویب قانون یک قدم است ولی اجرای آن به برداشتن گام‌های بلندتری نیاز دارد. سازمان حفاظت محیط‌زیست، شهرداری، وزارت صنایع و تمامی دستگاه‌هایی که با این معضل مرتبط هستند باید دست در دست هم دهند تا مشکل آلودگی هوا حل شود چون وزارت بهداشت به‌تنهایی نمی‌تواند تمام مشکلات سلامت و بهداشت را برطرف کند.»
مردم باید آگاه باشند
مقدار تمام آلاینده‌های محیطی که منجر به ایجاد سرطان می‌شوند، در هوای تهران به مرحله هشدار رسیده است. رییس انجمن سرطان این جمله را بیان می‌کند و مواد موجود در هوا را که منجر به آلودگی هوا می‌شوند و در ابتلا به سرطان موثرند، این‌گونه برمی‌شمرد: «هیدروکربن‌های آروماتیک که در جایگاه‌های بنزین وجود دارد (به علت بخارهای آزاد‌شده از بنزین) سرطان‌زا هستند و بلافاصله در بدن جذب می‌شوند و سمیت زیادی در خون ایجاد می‌کنند.» دکتر عبدا... فضلعلی‌زاده با اشاره به اقدام‌های سایر کشورها برای کاهش این بخارها می‌گوید: «در کشورهای اروپایی و آمریکا، مکانیسم‌های کاهش و جذب بخارهای بنزین در هنگام مکان‌های سوخت‌گیری فعال است، در نتیجه این بخارها وارد هوا نمی‌شوند ولی متاسفانه ما این مکانیسم‌ها را نداریم.» به گفته وی، سرطان خون، ریه و پوست می‌تواند در اثر جذب این مواد در بدن ایجاد شود.
دکتر فضلعلی‌زاده به بنزن (سوخت ناقص بنزین تولید بنزن می‌کند) و آزبست (در لنت‌ترمزها) اشاره می‌کند و می‌گوید: «میزان این دو آلاینده از حد استانداردهای جهانی بالاتر است و تومورهای ریه و سرطان ریه ایجاد می‌کند.» چهارمین آلاینده‌ای که رییس اداره سرطان تاثیر آن را بر سلامت انسان بررسی می‌کند، مربوط به فعالیت کارخانه‌های اطراف شهرهای صنعتی است: «در اثر فعالیت این کارخانه‌ها به‌خصوص تولیدکنندگان محصولات چرمی، چوبی و مبلمان، آرسنیک و روغن‌های معدنی و مواد مشابه آن در هوا آزاد و باعث ایجاد سرطان‌های دستگاه‌های مختلف بدن به‌خصوص خون و لنفوم می‌شوند.» او اعتقاد دارد مواد حاصل از سوخت‌های فسیلی که در هوای شهرهای صنعتی مثل تهران وجود دارد، با سرطان ریه، پوست و خون ارتباط نزدیکی دارد و با بیان اینکه آگاهی مردم در مورد این قضیه می‌تواند به پیشگیری از سرطان‌ها کمک کند، می‌افزاید: «باید سطح آگاهی مردم را در مورد عوامل سرطان بالا ببریم تا پیشگیری از آنها را جدی بگیرند. خارج کردن مواد سرطان‌زا از چرخه تولید، کمک زیادی به پیشگیری از سرطان در آینده خواهد کرد. علاوه بر آن، مسوولان باید پمپ‌بنزین‌ها را موظف کنند مکانیسم جذب بخارهای بنزین را فعال کنند و کارخانه‌ها نیز از آزبست استفاده نکنند.»
ظرف یکی، دو سال آینده نمی‌توانیم آلودگی هوا را کنترل کنیم
آزبست یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌هایی است که دولت در سال 78 تصویب کرد از صنایع حذف شود که متاسفانه اجرایی نشد. چند ماه گذشته، رییس اداره سلامت محیط و کار وزارت بهداشت از اجرایی‌شدن این قانون خبر داد. دکتر کاظم ندافی در گفت‌وگو با سلامت در مورد روند اجرای این قانون می‌گوید: «در این مصوبه که اخیرا دولت آن را تصویب کرده، استفاده از آزبست در صنایع خودروسازی و لنت‌ترمز آن ممنوع شده است و تا شهریور 91 به سایر صنایع که ورقه‌های ساختمانی و لوله‌های آب و فاضلاب تولید می‌کنند فرصت داده شده تا جایگزین آزبست را تعیین کنند.» دکتر ندافی توضیح می‌دهد: «لنت‌ترمزهای داخلی در حال حاضر با آزبست تولید نمی‌شود و اگر هم چنین لنت‌ترمزهایی در بازار باشد به صورت قاچاقی وارد کشور شده است.» دکتر ندافی در مورد اقدام‌های وزارت بهداشت برای کاهش آلودگی هوا می‌افزاید: «مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت برای هر شرایط قابل‌تصور در زمینه آلودگی هوا، دستورالعملی تهیه و اقدام‌های احتیاطی و بهداشتی در زمینه آلودگی هوا را بیان کرده و به سایر نهادها اعم از استانداری، سازمان حفاظت محیط‌زیست، شهرداری و سایر نهادهای مرتبط ارسال می‌کند تا هشدارهای لازم را برای مردم بیان کنند.» آن‌گونه که رییس اداره سلامت محیط و کار وزارت بهداشت عنوان می‌کند، شاید در یکی، دو سال آینده نتوانیم در زمینه آلودگی هوا به نتیجه برسیم، چون در فصل پاییز و زمستان پایداری جوی اتفاق می‌افتد و باعث تجمع و افزایش غلظت آلاینده‌ها در هوا خواهد شد و این آلودگی اجتناب‌ناپذیر است. دکتر ندافی اظهار امیدواری می‌کند با اجرای قانون جامع کاهش آلودگی هوا و استاندارد خودروی یورو4 و استاندارد سوخت یورو5 وضعیت آلودگی هوا بهتر شود.
همان‌طور که می‌دانید سرطان بیماری‌ای است که ابتلای آن به عوامل مختلف ژنتیکی، استعمال دخانیات، نوع تغذیه و عوامل محیطی بستگی دارد. آلودگی هوا نیز معضل تک‌علتی نیست و عوامل مختلفی طی چند سال، باعث آلودگی هوا می‌شوند، اما نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت، این است که سرطان بیماری‌ای است که هنوز درمان قطعی برای آن وجود ندارد و سالیانه هزینه‌های هنگفتی را به جامعه تحمیل می‌کند. یکی از مهم‌ترین عواملی هم که می‌تواند باعث افزایش آمار سرطان در جامعه شود، همین آلودگی هواست. آیا این قضیه آنقدر جدی نیست که بخواهیم برای آن چاره‌ای بیندیشیم؟ اگر همواره بیان می‌کنیم یکی از محورهای توسعه در جامعه سلامت است، آیا سلامت افرادی که قرار است توسعه کشورشان را به وجود آورند، آنقدر اهمیت ندارد که بخواهیم اقدام‌های موثرتری برای حفظ سلامتشان انجام دهیم؟
منبع: سلامت
آزبست آلاینده‌ای است که بر بافت‌های پوششی احشایی بدن تاثیر می‌گذارد و ارتباط مستقیمی با بروز سرطان داردو در مباحث علمی می‌گویند یک بار تماس با آزبست، برابر است با سرطان. همین شعار کافی است تا تاثیر آزبست بر بروز سرطان آشکار شود.
نظر شما