سلامت نیوز : مطابق آمارهای سازمان پزشكی قانونی كشور، از فروردین تا آبان ماه سال جاری، 411 نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوكسیدكربن در جای جای كشور جان باخته اند. این میزان آمار مرگ و میر در حالی ثبت شده است كه در هشت ماهه نخست سال قبل، 211 تن از شهروندان ایرانی بر اثر مسمومیت با این گاز مرگ آفرین فوت كرده اند. از سال 88 تا به امروز، آمارهای "مرگ خاموش" مدام در حال افزایش است.سوال اساسی این جاست، چرا با وجود ارتقای تكنولوژی و ظهور فناوری های نوین در وسایل گرمایشی، آمارهای مرگ و میر بر اثر مسمومیت با گاز به جای این‌كه كاهش یابد، سیر صعودی گرفته است؟

افشین رفیعی، كارشناس ارشد مكانیك تاسیسات و بازرس شركت ملی گاز ایران در گفت‌وگو با «جام جم آنلاین» بر این باور است كه افزایش آمار فوت شدگان مرگ خاموش با اضافه شدن حجم تقاضاهای انشعاب گاز در سراسر كشور، رابطه مستقیم دارد.

"دلایل بسیار زیادی را می توان عنوان كرد كه چرا این آمارهای نگران كننده افزایش یافته اما به اعتقاد من، تعداد بالای درخواست های شهروندان برای دستیابی به انشعاب های گاز در افزایش آمار فوتی های مسمومیت، بسیار موثر بوده است. در طی دو سال اخیر شاهد افزایش 50 درصدی تقاضا برای استفاده از خط لوله گاز شهری بودیم و احتمال مسمویت نیز با افزایش آمار مشتركان گاز بی ارتباط نیست."

وی با اشاره به تاثیر كم كاری سازمان نظام مهندسی كشور در بالا رفتن آمار مسمویت شهروندان، عنوان كرد: از سال 88 به بعد، وقتی حجم تقاضاها برای انشعاب گاز افزایش یافت، مهندسان ناظر در سازمان نظام مهندسی كشور، به یكباره با حجم عظیمی از پرونده های نظارت نشده مواجه شدند. هر چه قدر تعداد تقاضاها در طی این سال ها افزایش می یافت، ‌كار مهندسان این سازمان هم سخت تر ، سریع تر و بی دقت تر از قبل می شد.

"در حقیقت، یكی از اصلی ترین دلایل بالارفتن آمارهای مسمویت با گاز مونوكسیدكربن، كاهش سطح نظارت سازمان نظام مهندسی كشور در كنترل انشعابات گاز منازل است.  فشار زیاد كار مهندسان ناظر و افزایش تقاضاها، یكی از مسببان اصلی این وضعیت است."

رفیعی نظارت های اصولی بر روندگازكشی منازل در سال های قبل از 1382 را بسیار ناگوارتر از امروز دانست و خاطر نشان كرد: تا قبل از سال 1382، شركت ملی گاز،  همراه با شركت های خصوصی لوله كشی گاز، مسوول انتقال انرژی به منازل بودند. در آن دوره، نظارت ها بسیار فاجعه بار بود؛ به گونه ای كه در آن مقطع زمانی هر فردی به راحتی می توانست یك شركت لوله كشی گاز تاسیس كند!

"از سال 82 به بعد كه نظارت بر لوله كشی گاز منازل به سازمان نظام مهندسی كشور واگذار شد، در سال های اولیه به دلیل محكم كاری و نظارت اصولی تر این سازمان ، ابتدا شاهد كاهش مرگ و میر شهروندان بر اثر مسمومیت با گاز بودیم اما بعد از چند سال، گویا سازمان نظام مهندسی به ورطه ركود و خستگی افتاد و  به اهمال و كوتاهی گرفتار شد."

به اعتقاد این كارشناس، افزایش تقاضای انشعاب گاز و  اهمال سازمان نظام مهندسی، دو دلیل عمده در بالا رفتن آمارهای مرگ خاموش در دو سال اخیر  است.

این بازرس شركت ملی گاز ایران پیش بینی می كند كه در ماه ها و سال های آینده، به دلیل ثابت ماندن تقاضا، آمار مسمویت با گاز افزایش نیابد و در سطح فعلی ثابت بماند.

"بسیار بعید است كه در سال های بعد، فوتی های این گونه مسمویت ها افزایش یابد، چون دیگر  روند تقاضا های شهروندان برای استفاده از گاز شهری كم شده است. حالا دیگر شاهد هستیم كه مثلا در اكثر مناطق استان تهران، لوله كشی گاز انجام شده است و در حال حاضر، تعداد خانه های مجهز به گاز شهری با دوسال قبل، اصلا قابل مقایسه نیست."

وی در پایان، استفاده از "سیستم نشت یاب گاز" را بهترین شیوه برای ایمنی منازل در برابر گاز خطرناك مونوكسیدكربن دانست و اظهار داشت: سیستم های نشت یاب گازی كه در حال حاضر در بازارهای ایران وجود دارد، این توان را دارد كه چهار نوع گاز بسیار سمی را تشخیص دهد و  قیمت این دستگاه ها هم برای استفاده در منازل از 50 هزار تومان بیشتر نیست.

"به دلیل آن كه مونوكسیدكربن، گازی كاملا بی بو و بی رنگ است و همچنین ساختمان های كشور نیز از نظر ایمنی به هیچ وجه در سطح استانداردهای جهانی نیستند، معتقدم كه برای مصون ماندن از مرگ خاموش، هیچ راه تضمینی جز استفاده از سیستم های نشت یاب گاز وجود ندارد."

بدیهی است كه با قدم نهادن هر تكنولوژی به ساحت زندگی انسان ها، ابتدا باید فرهنگ بهره گیری از آن فناوری برای همگان تشریح شود؛ زیرا در غیر این صورت، فناوری كه قرار بوده در خدمت بشر باشد و امورات او را تسهیل كند، ناخودآگاه طومار حیات استفاده كننده از تكنولوژی را در هم می پیچد.
 
به بیان دیگر، افزایش این نوع مرگ و میرها نشان می دهد كه سازمان های فرهنگ ساز در كشور و رسانه های ما نیز نتوانسته اند نقش اطلاع رسانی خود را در این راستا به خوبی ایفا كنند.

علاوه بر آن، چاپ و اعطای یك بروشور آموزشی ساده به هر متقاضی انشعاب گاز در كشور ، آنچنان هزینه ای ندارد كه به خاطر آن حاضر شویم با جان یك انسان بازی كنیم.

بدون تردید، نظارت نظام مند و  اصولی تر مهندسانی كه در این حوزه، فعالیتی خطیر را برای دفع خطرات احتمالی عهده دار شده اند، از جمله وظایف اصلی و انسانی سازمان نظام مهندسی است.

البته «جام جم آنلاین» ضمن محفوظ دانستن حقوق سازمان های نامبرده برای بیان نظرات خود، جهت دریافت پاسخ های "سازمان نظام مهندسی" ، " شركت ملی گاز" و هر نهادی كه به نوعی به موضوع مرگ خاموش شهروندان ایرانی ارتباط دارد، اعلام آمادگی می كند.