سلامت نیوز: متاسفانه در حال حاضر داروهای غیرمجازی در بازار وجود دارند که افراد غیرمتخصص با وجود عوارض زیاد به دلیل خاصیت از بین بردن چربی‌ها و کاهش وزن سریع از آنها استفاده می‌کنند. این داروها تاییدیه مراکز رسمی را ندارند و مصرف آنها عوارض زیادی در پی خواهد داشت.

برخی از این داروها باعث از بین رفتن چربی‌های مفید بدن از جمله در غشاهای سلولی و بافت عصبی و ارگان‌هایی که نسج نرم بیشتری دارند (مانند کبد و کلیه) و تخریب تدریجی سلول‌های آنها می‌شوند که نهایتا به نارسایی این ارگان‌ها می‌انجامد.

داروهای دیگر، با افزایش متابولیسم به بیشتر از حد طبیعی، بدون اینکه شخص در حالت ورزش و فعالیت باشد، عمل می‌کنند. افزایش متابولیسم، علاوه بر سوزاندن چربی‌ها، باعث از بین رفتن پروتئین بدن و بافت‌های عضلانی می‌شود که عوارضی از جمله اختلال حافظه و عملکرد مغز حتی تا آلزایمر و از طرف دیگر تخریب نسج عضلات و تولید مواد سمی و افزایش بار کلیوی دارد. گروهی دیگر از این داروها از طریق تخلیه آب بدن عمل می‌کنند که می‌تواند موضعی یا عمومی باشد. در صورت استفاده موضعی از آنها، بافت منطقه کوچک می‌شود و در شکل سیستمیک و عمومی، میانگین کل آب بدن و وزن کلی کم خواهد شد. با استفاده از این روش‌ها، در کوتاه‌مدت رضایت مراجعه‌کننده تامین می‌شود ولی در درازمدت آسیب‌های جدی‌ای برای او ایجاد خواهد شد همانند ورزشکار جوان رشته بدنسازی زیبایی‌ای که چندی پیش به من مراجعه کرد. او گرچه با وجود استفاده نادرست و خودسرانه از این داروها در رشته بدنسازی مدال آورده بود ولی هم‌اکنون کلیه‌هایش را از دست داده و تحت دیالیز است.

افزایش متابولیسم، یک محرک عمومی برای تمام ارگان‌های بدن است. اثر آن روی سیستم مغزی باعث تحریک‌پذیر شدن فرد و بروز رفتارهای پرخاشگرانه تکانشی غیرقابل کنترل، در سیستم گردش خون، ایجاد فشارخون و خطر خونریزی مغزی و نارسایی قلب و در ارگان‌هایی مثل کبد و کلیه باعث کارکرد بیش از حد این ارگان‌ها و خستگی و نارسایی‌شان می‌شود. غده تیرویید هم پرکار و تنظیم خودکار آن دچار اختلال می‌شود. رژیم فاقد کربوهیدرات مطلق، کاملا غیرعلمی است و فقط افرادی آن را تجویز می‌کنند که از ساده‌ترین اصول اولیه تخصیص گروه‌های غذایی شامل 55 تا 65 درصد کربوهیدرات (یعنی بیشترین میزان گروه‌های غذایی، حتی بیشتر از پروتئین و چربی‌ها) بی‌خبرند. این افراد غیرمتخصص مصرف منابع بزرگ‌ترین گروه غذایی را بدون اینکه اطلاعی از عوارض شدید حذف آن داشته باشند، ممنوع می‌کنند. عوارض این حذف، افت عملکرد مغزی، کاهش هوشیاری و تمرکز در بافت مغز، کاهش عملکرد گلبول‌های قرمز و اختلال در اکسیژن‌رسانی و دفع مواد زائد که منجر به تجمع مواد سمی در بدن می‌شود، است. حذف کربوهیدرات‌ها باعث کاهش مایع مفصلی و نهایتا آرتروز و ساییدگی زانوها و کندی فعالیت سلول‌ها و نارسایی آنها خواهد شد و در افراد غیرورزشکار و پشت‌میزنشین و کسانی که کمتر تحرک دارند، باعث تحلیل عضلانی هم می‌شود چون عضلات در حال استراحت برای مصرف انرژی فقط قادر به استفاده از قندها هستند.

متاسفانه علایم تخریب ارگان‌ها و کاهش عملکرد آنها دیر بروز می‌کند مثلا کلیه‌ها تا زمانی که 60 درصد تا حدود 80 درصد از آنها تخریب نشود، علایم نارسایی کلینیکی را بروز نمی‌دهند. بهترین اقدام برای کسانی که می‌خواهند لاغری موضعی هم داشته باشند، این است که تحت‌نظر متخصصی باشند که مورد تایید سازمان‌های مربوطه است و مجوز دارد. کسانی که در رده چاقی‌های درجه 1 و 2 قرار دارند، باید صبر و حوصله به خرج دهند و از همان ابتدا به فکر لاغری موضعی نباشند و ابتدا عمومی وزن کم کنند و از انجام روش‌های تهاجمی مثل ساکشن یا لیپولیز به دلیل عوارض زیادی که دارند، بپرهیزند. برای افرادی که کمی اضافه‌وزن دارند، وزنشان در محدوده طبیعی است یا حتی قبلا وزن عمومی کم کرده‌اند و به رده وزنی ایده‌آل رسیده‌اند، کم‌کم روش‌‌های لاغری موضعی را می‌توان شروع کرد به این ترتیب که همچنان که تحت‌نظر متخصص تغذیه هستند و رژیم کالری منفی را دنبال می‌کنند، می‌توانند از روش‌های تحریک فیزیکی موضعی مانند ماساژهای گرم که به‌وسیله افراد مجاز انجام می‌شود یا دستگاه‌های مورد تایید و مجوزدار استفاده کنند. از طرف دیگر ورزش‌های موضعی‌ای که باعث سفت و جمع شدن بافت منطقه موردنظر می‌شود، مانند ورزش‌های خاصی که بعد از زایمان برای برگشت‌ اندام‌ها به حالت اولیه توصیه می‌کنند و باید به طور عملی و صحیح انجام شوند، مفید هستند.
کم کردن وزن و لاغری موضعی با روش علمی به تلاش و زحمت نیاز دارد و مسلم است که در مقایسه با روش‌های غیرصحیح که به سهولت انجام می‌شوند، قدری سخت‌تر به نظر می‌رسد ولی عارضه‌های خطرناک به دنبال ندارد. لازم به یادآوری است که در دنیای پزشکی برخی از این داروها فقط در شرایط بسیار خاص مثلا برای افرادی که در اثر نارسایی ژنتیکی و هورمون رشد یا انسولین یا هورمون‌های دیگر (غدد) دچار کاهش هورمون رشد و انسولین و... شده‌اند، به صورت جایگزین به وسیله متخصص تجویز می‌شوند و تجویز آنها در سایر موارد ممنوع و غیرمجاز است و پیگرد سازمان‌های مربوطه مانند کمیسیون تخلفات نظام پزشکی را به دنبال خواهد داشت.

منبع: هفته نامه سلامت