سلامت نیوز: طرح «پزشک امین خانواده» توسط نظام درمان سازمان تامین اجتماعی در استان گیلان به طور آزمایشی اجرا می شود.

سازمان تامین اجتماعی، حفظ و ارتقای سلامت بیش از ۳۲میلیون نفر از جمعیت کشور را بر عهده دارد و برای ارائه خدمات مطلوب به این جمعیت، طرح پزشک امین خانواده را در دستور کار قرار داده است و بر این باور است که این طرح، نقش اساسی و مهمی در تحول نظام درمان سازمان تامین اجتماعی کشور خواهد داشت.

بر اساس این طرح هر یک از بیمه شدگان تامین اجتماعی می توانند به شکل انفرادی و یا به همراه خانواده یک پزشک را به عنوان پزشک امین خود انتخاب کنند و از خدمات درمانی متنوعی بهره مند شوند این در حالی است که وزارت بهداشت با اجرا شدن این طرح موافق نیست.

مزایای طرح

در طرح پزشک امین، مثل پزشک خانواده، پزشک عمومی بعد از معاینه اولیه، برای بیمار بیمه شده پرونده سلامت تشکیل می دهد تا همه اطلاعات مورد نیاز تشخیصی، درمانی و سوابق پزشکی را در پرونده سلامت آنان ثبت و نگهداری کند.

مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی در مورد مزایای این طرح معتقد است پزشک امین با تشکیل پرونده الکترونیک سلامت برای هر یک از بیمه شدگان باعث خواهد شد بیماری آن ها به موقع تشخیص داده شده و درمان شوند و به موقع از عوارض تهدیدکننده سلامت آنان جلوگیری شود.

رحمت ا... حافظی درباره مزایای این طرح به مهر گفت: پی گیری درمان بیماران در مواقعی که به خدمات تخصصی، فوق تخصصی، سرپایی و بستری شدن نیاز دارند و از طرفی دسترسی آسان و عادلانه بیمه شدگان به خدمات درمانی مورد نیاز از مزایای این طرح است، بهره مندی از ویزیت رایگان در مراجعه به پزشک امین خود و بهره مندی از مشاوره های رایگان تلفنی در موارد ضروری از دیگر ویژگی های این طرح اعلام شده است.

وی افزود: بهره مندی از ویزیت رایگان در مراجعه به پزشک متخصص در مواردی که به تشخیص پزشک امین معرفی شده باشند ،همچنین برخورداری از خدمات رایگان دارویی در قالب بسته دارویی تجویز شده توسط پزشکان امین از مزیت های مهم طرح نظام نوین ارائه خدمات درمانی است.

مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی کشور در ادامه درباره بهره مندی از مزایای کاهش ۵۰درصدی هزینه خدمات بستری (سهم بیمه شده) در بیمارستان های طرف قرارداد دولتی و دانشگاهی برای بیمه شدگان معرفی شده از طریق پزشک امین سخن گفت و افزود: کاهش ۳۰درصدی هزینه خدمات آزمایشگاهی و تصویربرداری (سهم بیمه شده) در مراکز طرف قرارداد دولتی و دانشگاهی برای بیمه شدگان معرفی شده از طریق پزشک امین از مزایای دیگر طرح پزشک امین است.

وی اجرای طرح پزشک امین را تحولی اساسی و مهم در نظام درمان این سازمان عنوان کرد و افزود: تاکنون از ۷۸۰پزشک عمومی در گیلان تعداد ۵۵۰پزشک آمادگی خود را برای همراهی با طرح پزشک امین اعلام کرده اند.

آزمایشی در گیلان

مدیر درمان تامین اجتماعی استان گیلان هم با اشاره به نحوه ثبت نام بیمه شدگان در طرح نظام نوین ارائه خدمات درمانی گفت: بیمه شدگان برای ورود به طرح نظام نوین ارائه خدمات درمانی باید دارای حداقل ۳ماه استحقاق درمان باشند.

محمدحسین شهدی درباره اجرای این طرح دراستان گیلان افزود: در این صورت افراد می توانند پزشک امین مورد نظر خود را انتخاب و به سامانه برنامه نظام نوین ارائه خدمات نوین درمانی یا به مطب پزشک امین مورد نظر خود مراجعه و با کمک وی در سایت اینترنتی اعلام شده ثبت نام کنند.

وی افزود: در اولین مراجعه، پزشک امین پس از انجام معاینه و سایر اقدامات اولیه و تشکیل پرونده سلامت الکترونیک، روی جلد و پشت تمامی صفحات دفترچه بیمه شده را ممهور به مهر خود و پزشک جانشین می کند.

طرح پزشک امین به این معناست که تمام اعضای خانواده ، یک پزشک داشته باشند که در مدت شبانه روز اگر مشکلی به وجود آمد در صورت نیاز به آن پزشک در دسترس باشد.

معاون درمان سازمان تامین اجتماعی با بیان این مطلب معتقد است که سازمان تامین اجتماعی متولی بیمه شدگان خود است به همین دلیل وظیفه دارد در قبال دریافت حق بیمه خدمات درمانی ارائه کند.

هدایت ا... ادیب نیا درباره مغایرت این طرح با طرح پزشک خانواده به فارس گفت: این طرح زیرساختی برای وزارت بهداشت است تا طرح پزشک خانواده بهتر اجرایی شود و هیچ گونه مغایرتی با قانون و اسناد بالادستی ندارد همچنین موجب از بین رفتن سردرگمی بیماران می شود.

کوتاه و میان مدت

اگر یک طرح بخواهد به صورت استراتژیک پیاده شود باید در آن طرح تعهدات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به روشنی مشخص باشد و نظام آموزشی متناسب و منابع مالی آن به درستی تعریف شود.

با این نگاه طرح پزشک خانواده در کشور به عنوان یک طرح راهبردی مثل سایر کشورهای پیشرفته دیده شده است و با وجود این که به عنوان یک طرح زیربنایی است ولی هنوز در مرحله اجرا با فراز و فرودهایی روبه روست.

دکتر «قاضی زاده» عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان این مطلب می گوید: تا رسیدن به مرحله اجرای طرح استراتژیک پزشک خانواده در سراسر کشور، هر نوع اقداماتی که در کوتاه مدت و میان مدت در حوزه ارائه خدمات پزشکی صورت بگیرد خوب است.

به عنوان مثال کمیته امداد با همین نگرش طرح مشابه پزشک امین را سال ها در دستور کار داشت و با پزشکانی که مطب دارند قراردادی به صورت کوتاه مدت تنظیم می شد تا از این طریق به بیماران تحت پوشش کمیته امداد خدمات مناسب تری ارائه شود یا در بنیاد جانبازان خراسان چند سال قبل برای ارائه خدمات مناسب به جانبازان با پزشکان قراردادی بسته می شد.

وی می افزاید: طرح پزشک امین سازمان تامین اجتماعی هم تا رسیدن به طرح پزشک خانواده برای دسترسی اعضای تحت پوشش سازمان به خدمات عادلانه پزشکی لازم است. به گفته وی در واقع در شرایط کنونی ، تراز سازمان تامین اجتماعی منفی است و خدمات درمانی سازمان تامین اجتماعی ممکن است در سراسر کشور به شکل یکسان ارائه نشود.

به عنوان مثال ممکن است افراد تحت پوشش این سازمان در تهران و کلان شهرها نسبت به افرادی که در مناطق محروم و دوردست قرار دارند به صورت یکسان خدمات درمانی دریافت نکنند. اما از طریق طرح پزشک امین شرایط ارائه خدمات پزشکی یکسان برای آن ها فراهم می شود. نکته دیگر این که از هدررفت منابع هم جلوگیری می شود و افرادی که تحت پوشش این طرح قرار دارند می دانند بعد از مرحله اولیه کار باید به کجا مراجعه کنند تا به نتیجه مطلوب برسند.

بنابراین طرح هایی از این قبیل در کوتاه مدت و میان مدت خوب است و لازم به نظر می رسد. اما باید قبول کرد که طرح پزشک خانواده یک طرح ملی و استراتژیک است و با اجرایی و عملیاتی شدن این طرح، همه صندوق های بیمه ای در یکدیگر ادغام می شود و سیاست  کلان دولت هم این است که در قالب طرح پزشک خانواده، شرایط ارائه خدمات یکسان را برای همه مردم در سراسر کشور فراهم کنند.

طرح پزشک امین در سازمان تامین اجتماعی مشابه طرح چند سال قبل پزشک معتمد کمیته امداد است، کمیته امداد هم در مسیر ارائه خدمات مناسب به افراد تحت پوشش خود تلاش می کرد تا از این طریق عمل کند و حال سازمان تامین اجتماعی هم برای افراد تحت پوشش خود که در کشور جمعیت قابل توجهی را دارد تلاش می کند تا از طریق پزشک امین کار درمان آن ها را در سراسر کشور به شکل مطلوب تری انجام دهد.

دکتر خالقی عضو دیگر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با این نگاه به طرح پزشک امین سازمان تامین اجتماعی می گوید: سازمان تامین اجتماعی با این طرح می خواهد در برابر افراد تحت پوشش خود احساس مسئولیت بیشتری داشته باشد و در واقع می خواهد شرایط بهره مندی یکسانی را برای همه بیمه شدگان در سراسر کشور به وجود آورد.

به گفته او سازمان تامین اجتماعی در مقابل حق بیمه ای که از افراد تحت پوشش خود می گیرد می خواهد با طرح پزشک امین خدمات درمانی بهتری را هم ارائه کند.

وی می افزاید: اگر از این منظر به موضوع نگاه کنیم نباید طرح پزشک امین را موازی با طرح پزشک خانواده وزارت بهداشت دید. اما از سوی دیگر نباید فراموش کرد که نظام سلامت بهداشت و درمان کشور بر عهده وزارت بهداشت است و این متولی هم می خواهد از طریق پزشک خانواده، نگاه واحدی را برای خدمات رسانی به همه مردم در کشور حاکم کند.

در واقع طبق قانون مسئولیت اصلی کار خدمات رسانی در حوزه پزشکی بر عهده وزارت بهداشت و درمان است. به همین دلیل هرگونه اقدامی که قرار است به صورت راهبردی در حوزه بهداشت و درمان صورت گیرد باید با سیاست های کلان وزارت بهداشت و درمان هماهنگ شود و دولت و مجلس هم از این وزارتخانه مسئولیت می خواهد.

وی با اشاره به طرح پزشک خانواده توسط وزارت بهداشت و درمان می گوید: بر اساس طرح پزشک خانواده برنامه ریزی شده است که هر ۲۵۰۰ تا ۳ هزار نفر تحت نظر یک پزشک قرار بگیرند و از این طریق برای آن ها پرونده تشکیل شود. این طرح هم سال هاست که در کشورهای پیشرفته جواب داده است و در برنامه های توسعه هم دولت نگاه ویژه ای به طرح پزشک خانواده دارد و هر وزیری هم که می خواهد مسئولیت وزارت بهداشت را بر عهده بگیرد در برنامه های خود روی طرح پزشک خانواده تاکید دارد.

این واقعیت ها نشان می دهد که طرح پزشک خانواده در راستای انجام رسالت وزارت بهداشت و درمان مهم دیده شده است و هر دولتی بر اجرایی شدن آن اصرار دارد. بنابراین طرح پزشک امین سازمان تامین اجتماعی در کوتاه مدت و میان مدت خوب است اما همه این اقدامات باید در نهایت بر اساس سیاست های کلان بهداشتی و درمانی دیده شود.

موازی کاری نه!

وزارت بهداشت و درمان با اجرای طرح پزشک امین سازمان تامین اجتماعی موافق نیست.

معاون درمان وزارت بهداشت در این باره گفت: این طرح موازی کاری با طرح پزشک خانواده است و قرار بود با آن ادغام شود.

دکتر امامی رضوی به مهر افزود: مسئولان وزارت بهداشت با اجرای طرح پزشک امین بدون هماهنگی با این وزارتخانه مخالف هستند چرا که این طرح موازی کاری با طرح پزشک خانواده است هر طرحی نظیر پزشک امین باید با هماهنگی مسئولان وزارت بهداشت و هم راستا با برنامه پزشک خانواده انجام شود ولی متاسفانه تاکنون هماهنگی لازم توسط سازمان تامین اجتماعی با وزارت صورت نگرفته است.

دکتر محسن پور قائم مقام وزیر بهداشت در امور مجلس با بیان این مطلب که اجرای طرح پزشک امین باعث اختلال در سیستم درمانی کشور شده است، گفت: در شرایطی که ما به دلیل کمبود اعتبار برای جذب پزشکان عمومی در مناطق محروم مثل خوزستان، سیستان و بلوچستان و چهار محال و بختیاری دچار مشکل هستیم و پزشکان متعهد در قالب پزشک خانواده با حداقل دستمزد در مناطق محروم به مردم خدمت رسانی می کنند، طرح پزشک امین در مرکز یکی از استان های غیرمحروم اجرا می شود که این اقدام باعث ایجاد اختلال در نظم ارائه خدمات درمانی در این حوزه شده است.

از سوی دیگر در قانون برنامه پنجم توسعه بر نقش وزارت بهداشت به عنوان عامل اصلی در سیاست گذاری و ابعاد حاکمیتی حوزه سلامت تصریح شده است. بر این اساس در قانون توسعه پنجم، طراحی نظام درمانی کشور و طراحی سامانه جامع خدمات همگانی سلامت با اولویت نظام ارجاع و پزشک خانواده جزو وظایف وزارت بهداشت برشمرده شده تا نقش حاکمیتی وزارت بهداشت در ابعاد سیاست گذاری سلامت عملیاتی شود.

قائم مقام سازمان نظام پزشکی با بیان این مطلب به ایسنا گفت:ماهیت طرح پزشک امین سازمان تأمین اجتماعی که ظاهرا بر اساس برخی از سیاست گذاری های درون حوزه تأمین اجتماعی صورت پذیرفته بر مبنای ارائه خدمات مطلوب تر به بیمه شدگان تأمین اجتماعی است. اما از آن جا که امکان تفکیک واقعی آن در صحنه ارائه خدمات بهداشتی- درمانی کشور بسیار مشکل خواهد بود، عملا منجر به بروز بداخلاقی در سایر ساختارهای متداول ارائه خدمات فعلی خواهد شد.

دکتر زالی افزود: حتی اگر خدشه به طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع مورد نظر طراحان اصلی طرح پزشک امین نباشد. اما از آن جا که مباحثی مانند مبانی نظری، قطع ارتباط مالی میان پزشک و بیمار، افزایش قدرت انتخاب بیمه شدگان، افزایش کیفیت ارائه خدمات و هدفمندسازی نظام بهره وری در خدمات درمانی مورد نظر طراحان این طرح در تأمین اجتماعی بوده است این آسیب بالقوه جهت اختلال در طرح ملی پزشک خانواده و نظام ارجاع وجود خواهد داشت.

بر این اساس به نظر می رسد طرح پزشک امین از نظر ماهیت حتی اگر قالب مشابه پزشک خانواده را نیز به خود نگیرد به دلیل برخی وجوه اشتراکی، مشابهات و هم پوشانی با طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع به نوعی امکان بروز موازی کاری در فرآیندهای فعلی حوزه سلامت را فراهم خواهد کرد.

به هر حال پزشک خانواده، پزشک امین و سایر طرح های مشابه یک هدف و آن هم ارائه خدمات پزشکی و درمانی مطلوب را به مردم دنبال می کنند و شاید از طریق کارهای رقابتی بتوان خدمات بهتری را به مردم ارائه کرد لذا ادغام کردن و سامان دهی این قبیل طرح ها می تواند به نفع آحاد جامعه و تقویت نظام سلامت باشد.

چکیده گزارش

طرح «پزشک امین» در حوزه درمان سازمان تامین اجتماعی برای ارائه خدمات مطلوب به بیمه شدگان این سازمان به صورت نمونه در استان گیلان اجرا می شود این در حالی است که وزارت بهداشت و درمان این طرح را با طرح «پزشک خانواده» همخوان نمی داند وزارت بهداشت، به عنوان متولی امور بهداشت و درمان، رسالت خود را ارائه خدمات به همه مردم در سراسر کشور می داند و این هدف را هم از طریق طرح پزشک خانواده به منظور ارائه خدمات یکسان در کشور دنبال می کند اما سازمان تامین اجتماعی، طرح پزشک امین را همسو با طرح پزشک خانواده می داند و بر این باور است که بیمه شدگان از این طریق می توانند از مزایای درمانی مناسبی بهره مند شوند. سوال این است که آیا مردم از ادغام این دو طرح بهره مناسب تری نخواهند برد؟

منبع: روزنامه خراسان