دكتر احمد مسعود، استاد گروه ایمینولوژی دانشگاه علوم پزشكی نیز میگوید در حال حاضر آلودگی هوا باعث شده است كه میزان اشعه مادون قرمز هم زیاد شود كه میتواند پیشدرآمدی برای ابتلا به سرطان پوست باشد.
براساس آمار موسسه سرطان پوست، هر سال دو تا سه میلیون مورد سرطان پوست غیرملانومایی و 132 هزار مورد سرطان پوست ملانومایی در جهان رخ میدهد كه از هر سه مورد سرطان كه تشخیص داده میشود، یكی سرطان پوست است و از هر 5 آمریكایی، یك نفر در طول زندگیش به سرطان پوست دچار میشود.
كارشناسان معتقدند سرطان پوست در ایران نیز شیوع دارد و متاسفانه شماری از جوانان، به آن مبتلا میشوند.
آنان میگویند مهمترین عامل ایجاد سرطان پوست، جهش در سلول براثر اشعه ماورای بنفش خورشید است كه با توجه به نوع سلول پوستی كه دچار جهش ژنی شده است، اشكال مختلفی از سرطان پوست به وجود میآید كه هر كدام نشانهها و عوارض خاص خود را دارند.
طبق برآوردها، ده درصد كاهش در سطح لایه ازون، منجر به 300 هزار مورد افزایش در سرطانهای غیرملانومایی و 4500 مورد افزایش در سرطان بدخیم ملانومایی میشود.
بهطور كلی عواملی كه فرد را برای ابتلا به سرطان پوست مستعد میسازد، عبارتند از داشتن پوست روشن، رنگ مو و چشمان روشن، قرار گرفتن مستمر در مقابل تابش خورشید و داشتن سابقه آفتاب سوختگی.
اولین كنگره تازههای پوست و سرطان كه اخیراً در مركز همایشهای میلاد از سوی مركز تحقیقات پوست و سلولهای بینادی، بخش پوست بیمارستان امام خمینی(ره) دانشگاه علوم پزشكی تهران و با همكاری انجمن امداد به بیماران سرطانی برگزار شد، ما را بر آن داشت گفتوگوهایی با متخصصان پوست داشته باشیم كه در گزارش حاضر میخوانید.
سرطان پوست و انواع آن
دكتر پروین منصوری ـ متخصص بیماریهای پوست و استاد دانشگاه علومپزشكی تهران در مورد سرطان پوست به اطلاعات میگوید: رشد
غیر طبیعی سلولهای پوست را سرطان پوست میگویند كه شامل چهارنوع است، سرطانهای غیرملانومی كه شامل سرطان سلولهای بازال كارسینوما است سرطان سلولهای خاردار یكی از سرطانهای ملانومی كه از سلولهای رنگدانهساز پوست منشأ میگیرد و ممكن است در قسمتهای دیگر از بدن مانند چشم، مغز و سایر نواحی هم دیده شود.
دیگری سرطانی شدن ضمایم پوست است به عنوان مثال از غدد چربی بدن سلولها سرطانی میشوند یا اینكه از بافتهای دیگری كه در داخل پوست است، سرطان بهوجود میآید و در آخر، سرطانهای عروقی كه ممكن است از بافتهای عروقی بــدن ایجاد شود و گاهی بعضــــی از سرطانهای داخلی شروع به انتشار در پوست میكنند كه آن را متـــاستاز میگویند گاهی این متاستازها ممكن است اولین علامت بروزدهنده یك سرطان داخلی باشد كه با انجام نمونهبرداری و معاینه ازنظر بالینی، این نوع سرطانها را تشخیص میدهند.
افراد در معرض خطر
رئیس بخش پوست بیمارستان امام خمینی(ره) میافزاید: متاسفان سرطان پوست جزو شایعترین سرطانها در انسان است و نوع«بازال كارسینوما» آن، شیوع بیشتری دارد.
آماردقیقی از شیوع سرطان پوست در كشور وجود ندارد، ولی چون كشور ما آفتابی است و امروزه نقش زیانبار اشعه ماورای بنفش در بروز سرطان پوست به اثبات رسیده است، این سرطان در مناطقی از كشور كه تابش آفتاب شدید است، مانند مناطق شمالی و جنوبی ایران، بیشتر شایع است.
اشخاصی هم كه مدتهای طولانی در فضای باز كار میكنند مانند دریانوردان، كشاورزان و كارگران ساختمانی چنانچه محافظتهای لازم از خود در برابر آفتاب را نداشته باشند ممكن است به این سرطان مبتلا شوند.
عوامل ایجاد كننده سرطان پوست
دكتر منصوری در مورد عوامل ایجاد كننده سرطان پوست یادآوری میكند: استفاده از آفتاب به مدت طولانی، استفاده از دستگاه سولاریوم برای برنزه شدن بدن، كشیدن سیگار، استرس، آلودگی هوا، وجود عوامل شیمیایی در محیط و اختلالات ژنتیكی، از مهمترین عوامل ابتلا به سرطان پوست هستند، البته نقص ایمنی هم میتواند یا به علت ژنتیك و یا به علت مصرف داروهایی باشد كه بعضی از بیماران برای تنظیم سیستم ایمنی و یا سركوب سیستم ایمنی در موارد خاصی مانند بیماران پیوند شده، استفاده میكنند كه داروهـــای مزبور، این افراد را بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار میدهد.
پیشگیری از سرطان پوست
استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران در مورد پیشگیری از ابتـــلابه سرطان پوست میگوید: با دادن آگاهی و آمـــوزشهای لازم بـــه مردم برای پرهیز از عواملی كه امروزه نقششان در بروز سرطان كاملاً شنـــاسایی شده است، مانند اشعه ماورای بنفش، میتوان آنان را در برابر سرطان پوست حفظ كرد.
بررسیها نشان داده است كه تجمعی اشعه ماورای بنفش خورشید در طول سالها میتواند زمینهساز ابتلا به سرطان پوست در بزرگسالی شود بنابراین توصیه ما این است در ساعتهایی كه تابش آفتاب شدید است، ساعت 12 تا 13 در روزهای گرم تابستان و از ساعت 11 تا 15 در دیگر روزها، از حضور غیرحضوری در فضاهای باز خودداری كنند. استفاده از پوششهای مناسب فیزیكی، پوشیدن لباسهای آستین بلند، شلوار بلند و استفاده از دستكش و كلاه كمك بزرگی به پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست است. همچنین استفاده از تركیبات ضد آفتاب كه به اشكال مختلف لوسیون،كرم و پماد موجود است، برای تمامی گروههای سنی توصیه میشود. البته واقعیت این است كه ضد آفتابهای نمیتوانند تمامی این اشعههای زیان بار را پوشش دهند، ولی استفاده از آنها مفید است. بسیاری از ضدآفتابها نسبت به آب مقاومت كمی دارند و با شستشو وعرق كردن از بین میروند. برای پوشش كافی باید هر دو تا سه ساعت یكبار از ضدآفتاب در نواحی صورت و دستها استفاده شود، در زمان مصرف نیز باید یك لایه نازك روی سطح پوست را بپوشاند و نباید بعد از مصرف ضدآفتاب آن را زیاد ماساژ دهند كه جذب پوست شود، زیرا دیگر محافظت كافی از پوست را نخواهد داشت.
توصیه دیگر این است كه بسیاری از مادران در فصل تابستان كودكان خود را با لباسهای كمی در معرض نور آفتاب قرار میدهند و این در حالی است كه نور تجمعی اشعه ماورای بنفش از همان كودكی در بدنشان به وجود میآید كه شامل دو عارضه است. اول، اثرات حادی است كه با آفتاب سوختگی خودش را نشان میدهد یا با قرمزی، خارش، تورم، سوزش و گاهی بروز تاول بر روی سطح پوست همراه است و در عارضه دیگر باعث پیری پوست میشود، كه در این حالت پوست شخص20 سال زودتر از سن مقرر پیر میشود چین و چروكهای ریز در اطراف چشم، لكههای ریز و درشت و شل شدن پوست وبالاخره گشادی عروق روی سطح پوست، خود را نشان میدهد.
موضوع دیگر كه متاسفانه امروزه در میان جوانان رواج یافته است، برنزه كردن پوست بدن است كه میتواند با خوابیدن در مقابل نور آفتاب در فضای باز و كنار استخر باشد و یا با استفاده از دستگاه سولاریوم باشد كه این قبیل موارد، خطرات زیانبار تـــابش اشعه ماورای بنفش را تشدید میكند، از این رو باید از تماسهای غیرضـــروری با اشعه ماورای بنفش خورشید خودداری به عمل آید.
همچنین اشخاصی كه تعداد زیادی خال در بدن دارند، باید هفتهای یكبار خالهایشان را نگاه كنند تا متوجه تغییرات جدی در این خالها شوند. افرادباید مواظب علایمی مانند سوزش، خارش، قرمزی، التهاب و یا خونریزی در منطقه خال باشند و در صورت بروز این علایم، به پزشك مراجعه كنند.
درمان سرطان پوست
دكتر پرویز طوسی، رئیس انجمن متخصصین پوست نیز به اطلاعات میگوید: معمولا سرطان پوست به خصوص از نوع «بازال كارسینوما» در سنین 40 تا 50 سالگی به بالا در افراد دیده میشود و در كسانی كه در معرض تابش ناگهانی وشدید نور آفتار هستند، دیده میشود. سرطان در قسمتهایی از بدن كه در معرض آفتاب بوده است، به صورت برجستگیهایی است كه وسط آن كم كم زخم میشود و به صورت طولانی باقی میماند، خودش را نشان میدهد. البته لازم به ذكر است كه طولانیشدن زخم روی پوست یكی از احتمالات سرطان پوست است، كه در این مورد باید به پزشك مراجعه كرد.
وی میافزاید: بررسیهای انجام شده در دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی نشان میدهد كه حدود 10 نفر از هزاران افراد مورد بررسی در سنین مختلف به سرطان پوست از نوع «بازال كارسینوما» مبتلا بودهاند. عدهای مبتلا به سرطان ملانوم و تعداد كمی هم به انواع دیگر سرطانها مبتلا بودهاند. البته گاهی هم ضایعات پیش سرطانی وجود دارند مثل «اسكار» و سوختگی كه زمینههای ایجاد سرطان پوست محسوب میشوند.
دكتر طوسی در مورد درمان سرطان پوست میافزاید: بیشتر درمان این بیماری به شكل جراحی است، البته اگر شخص سالمند باشد ونتواند جراحی را تحمل كند، از رادیوتراپی استفاده میشود. فتودینامیكتراپی و روش «پی.تی.د» هم به كار میرود. معمولا از روشهای سرما درمانی، كرایوتراپی و كورتاژ هم استفاده میشود كه استفاده از این روشها به تجربه و نظر پزشك معالج بستگی دارد.
اشعه مادون قرمز و سرطان پوست
دكتر احمد مسعود، استاد گروه ایمینولوژی دانشگاه علوم پزشكی نیز میگوید در حال حاضر آلودگی هوا باعث شده است كه میزان اشعه مادون قرمز هم زیاد شود كه میتواند پیشدرآمدی برای ابتلا به سرطان پوست باشد. بعد از آن تغذیه ناسالم، استرس و عدم رعایت بهداشت پوست، از دیگر عوامل ابتلا به سرطان پوست محسوب میشوند.
وی میافزاید: مناطقی كه ارتفاع بالایی دارند دارای اشعه ماورای بنفش زیادی هستند. در مناطقی كه آلودگی هوا وجود دارد و پوست در معرض تابش مستقیم نور خورشید است، اشعه مادون قرمز زیاد است. همچنین اشخاصی كه دچار سوختگیهای مزمن شدهاند و پوستشان تحت عوامل مختلفی قرار گرفته است، سیستم ایمنی بدنشان را از دست میدهند و دچار اختلال میشوند كه احتمال ابتلای اینگونه افراد به سرطان پوست نیز وجود دارد.
وی یادآوری میكند: پوست دروازه ورود مواد زیادی است كه میتوانند آلرژی و سرطان ایجاد كنند. از این رو باید از آن به خوبی محافظت كرد.
دكتركاظم زندهدل، متخصص اپیدمیولوژی سرطان ودبیر شبكه ملی تحقیقات سرطان كشور هم میگوید: معمولا شیوع سرطان پوست در كشورهای نزدیك به خط استوا مانند استرالیا بیشتر است. گرفتن آمار سرطان پوست در اكثر كشورها كاری سخت است و برنامه ثبت سرطان وزارت بهداشت و درمان هم نشان میدهد سرطان پوست در كشور ما جزو سرطانهای شایع است كه خوشبختانه نوع
غیر ملانومی آن شیوع بیشتری دارد كه هم قابل پیشگیری است و هم درمان راحتتری دارد. اما اگر غفلت شود، به شدت میتواند شیوع پیدا كند و اگر بیماری پیشرفت كند، متاسفانه كار زیادی برای بیمار نمیتوان انجام داد.
وی یادآوری میكند: براساس آمار وزارت بهداشت و درمان، در مردان سالانه از هر 1000 هزار نفر 20 تا 30 نفر به سرطان پوست مبتلا میشوند و به دلیل شرایط فرهنگی و پوشیدگی خانمها، سرطان پوست در میان آنان كمتر از آقایان است.
رابطه آرسنیك و سرطان پوست
به گفته دكتر محمدجواد ناظمی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران، اشعه ماورای بنفش خورشید به سلولها صدمه وارد میكند و به DNA سلولی آسیب میرساند و DNA هم واكنشهایی انجام میدهد كه باعث تخریب سلول میشود، در نتیجه پروسهای به وجود میآید كه اكسیژن و رادیكالهای آزاد ایجاد میشوند و سلولها را دچار یك رشد ناهمگون میسازد.
وی میافزاید: علاوه بر نور آفتاب، موادی مانند آرسنیك و بعضی از تركیبات دارویی نیز باعث به وجود آمدن سرطان پوست میشوند. مهمترین منبع آرسینك، آب آشامیدنی و بخصوص آبی است كه از چاهها تامین شده باشد. چاههایی كه نزدیك به مراكز و كارخانههای صنعتی باشند، مقدار زیادی آرسنیك دارند كه میتواند انواع سرطانهای پوست را ایجاد كند.
از دیگر عوامل ایجاد سرطان پوست، میتوان از رادیوتراپیها نام برد كه اگر به مقدار زیاد انجام شود، خطرناك است و یا استفاده از اشعه «ایكس ری» كه زمانی برای درمان كچلی استفاده میشد و یا مشاغلی مانند دندانپزشكی و رادیولوژی كه كاركنان آنها بیشتر در معرض اشعه هستند، بیشتر كه در معرض سرطان پوست قرار دارند.
وی یادآوری میكند: بعضی از داروهای حشرهكش هم موادی مانند آرسنیك دارند یا محصـــولاتی مانند علفكُشها یا داروهایی كه سیستم ایمنی بدن را پایین میآورند و برای درمان انواع سرطانها به كار میروند، زمینهساز ابتلا به سرطان پوست محسوب میشوند.
از این رو به مردم توصیه میشود كه حتماً از ضد آفتابها استفاده كنند و از قرار گرفتن در زیر نور مستقیم خورشید به مدت طولانی بپرهیزند و نیز از دستگاههای سولاریـوم برای برنــزه شدن هم استفاده نكنند، چرا كه برنزه شدن باعث میشود موارد ابتلا به سرطان و پیری پوست، افزایش یابد.
منبع: روزنامه اطلاعات
نظر شما